Khoảnh khắc lò phản ứng nhiệt hạch hình thành plasma

Công ty Tokamak Energy chia sẻ hình ảnh bên trong lò phản ứng tokamak khi làm nóng tới 100 triệu độ C và tạo ra plasma.


Ảnh: Tokamak Energy

Công ty năng lượng nhiệt hạch thương mại Tokamak Energy ở Anh sử dụng một cỗ máy mang tên lò tokamak hình cầu, thiết bị có hình dáng giống bánh vòng, dùng những nam châm cực mạnh để kìm hãm dòng plasma siêu nóng. Plasma đôi khi được ví như trạng thái thứ 4 của vật chất, sau thể rắn, lỏng, khí, về cơ bản gồm electron tích điện âm và ion tích điện dương bị tách ra bởi nhiệt độ cực kỳ nóng của môi trường xung quanh.

Khi nguyên tử hydro bị nung nóng tới mức trở thành plasma, chúng tích điện dương và đẩy lẫn nhau. Ở Mặt trời, lực hấp dẫn cực mạnh tạo ra áp suất siêu cao có thể vượt qua lực đẩy này. Nhưng áp suất cao như vậy gần như không thể mô phỏng trên Trái đất. Do đó, các nhà nghiên cứu phải làm nóng plasma tới nhiệt độ cao hơn. Nhiệt độ càng cao, nguyên tử sẽ di chuyển ở tốc độ lớn đến mức vượt qua lực đẩy và bắt đầu sáp nhập, Chris Kelsall, giám đốc điều hành công ty Tokamak Energy, cho biết.

Quá trình trên đòi hỏi nhiệt độ hơn 100 triệu độ C, cao gấp hơn 6 lần nhiệt độ ở lõi Mặt trời. "Khi sáp nhập, nguyên tử hydro tạo ra nguyên tử heli và một neutro mang 80% năng lượng từ phản ứng. Đó là thứ chúng tôi thu thập", Kelsall nói. Thước phim do Tokamak Energy chia sẻ cho thấy khoảnh khắc lò phản ứng đạt tới mốc 100 triệu độ C. Toàn bộ quá trình xảy ra chỉ trong một phần mili giây và chỉ một lượng rất nhỏ nguyên tử sáp nhập. Để đạt quy mô đầy đủ, nhà máy năng lượng nhiệt hạch cần hoạt động hàng giờ mỗi lần và chưa có nhà máy nào như vậy tồn tại.

Để duy trì điều kiện cực hạn, plasma siêu nóng phải được kìm hãm trong một khu vực nhỏ, đó là lý do lò tokamak cần dùng nam châm. "Về cơ bản, bạn cần một hệ thống nam châm rất lớn", Tony Langtry, trưởng phòng kỹ thuật ở Tokamak Energy, cho biết. "Từ trường cần dùng để điều khiển plasma được tạo bởi dòng điện khổng lồ truyền qua vật dẫn. Khi dòng điện chạy qua vật dẫn, chúng sản sinh từ trường. Do plasma cũng có dòng điện, nó phản ứng và bị điều khiển bởi từ trường".


Bên trong lò phản ứng nhiệt hạch tokamak của Tokamak Energy.

Mẫu lò tokamak đang hoạt động hiện nay ở cơ sở là ST40, sử dụng nam châm đồng để kìm hãm plasma. Theo Kelsall, đồng là vật dẫn rất tốt. Tuy nhiên, vật liệu thông thường như đồng có điện trở, chống lại dòng điện và biến đổi một phần năng lượng của nó thành nhiệt dẫn tới tiêu hao năng lượng. Mặt khác, chất siêu dẫn là vật liệu không tạo ra điện trở và không gây lãng phí nhiệt dưới điều kiện phù hợp.

Mẫu lò tokamak tiếp theo là ST80 sẽ sử dụng vật liệu siêu dẫn để tạo ra từ trường mạnh và hiệu quả hơn nhằm kiểm soát plasma. Kelsall cho biết mẫu lò này sẽ sẵn sàng vào năm 2026 hoặc 2027. Sau ST80, các nhà nghiên cứu sẽ bắt đầu làm việc với ST-E1, dự án thử nghiệm thương mại nhằm chứng minh khả năng cung cấp điện cho lưới điện của công nghệ. Họ hy vọng có thể hoàn thành dự án vào đầu thập niên 2030.

TIN CŨ HƠN
Sự thật về hình cây đa và chú Cuội trên Mặt trăng mà ta vẫn thường thấy

Sự thật về hình cây đa và chú Cuội trên Mặt trăng mà ta vẫn thường thấy

Người Việt Nam khi nhìn trăng thì hình dung ra cây đa và chú Cuội. Còn người nước ngoài khi ngắm Trăng lại cho đó là hình khuôn mặt của một người đàn ông.

Đăng ngày: 13/10/2025
Sẽ ra sao khi con người ngủ quên trong 1000 năm? Những giả thuyết này sẽ cho bạn câu trả lời bất ngờ!

Sẽ ra sao khi con người ngủ quên trong 1000 năm? Những giả thuyết này sẽ cho bạn câu trả lời bất ngờ!

Dưới đây là 7 giả thuyết siêu thực có khả năng trở thành hiện thực nếu chúng ta ngủ quên và tỉnh dậy sau 1000 năm.

Đăng ngày: 13/10/2025
15 loại quả ở Việt Nam lọt vào danh sách 28 quả kỳ lạ nhất thế giới

15 loại quả ở Việt Nam lọt vào danh sách 28 quả kỳ lạ nhất thế giới

Trang Elite Readers đã "lùng sục" và tổng hợp 28 loại quả kỳ lạ nhất thế giới và thật bất ngờ khi tới 15 loại quả có mặt ở Việt Nam.

Đăng ngày: 13/10/2025
Điểm danh 25 món ăn vặt đại diện cho từng quốc gia trên thế giới, từ đồ mặn đến ngọt vô cùng phong phú

Điểm danh 25 món ăn vặt đại diện cho từng quốc gia trên thế giới, từ đồ mặn đến ngọt vô cùng phong phú

Những món ăn nhẹ được người dân từng nước yêu thích dưới đây cho thấy sự đa dạng của nền ẩm thực khắp nơi trên thế giới.

Đăng ngày: 13/10/2025
Những quân đoàn “quỷ dữ

Những quân đoàn “quỷ dữ" bất tử trong lịch sử

Bộ phim 300 của đạo diễn Zack Snyder đã mang đến cho người yêu phim trên khắp thế giới hình ảnh các chiến binh Spartan uy dũng vô địch, vững vàng bất khuất cho đến phút cuối cùng

Đăng ngày: 13/10/2025
Top 7 điều kỳ quặc vô cùng hiếm thấy trên thế giới

Top 7 điều kỳ quặc vô cùng hiếm thấy trên thế giới

Trong tự nhiên có rất nhiều điều kỳ lạ, nhưng không phải ai cũng có cơ hội được nhìn thấy. Sau đây là 7 điều kỳ lạ trên thế giới đã được ghi nhận.

Đăng ngày: 12/10/2025
Trạng thái của lửa là gì? Rắn, lỏng hay khí?

Trạng thái của lửa là gì? Rắn, lỏng hay khí?

Chúng ta nói lửa đối nghịch với nước vậy lửa hiển nhiên không phải dạng lỏng rồi, dạng rắn thì cũng không phải, nhìn qua thì cứ tưởng lửa là khí nhưng thực chất thì không vì khí có thể tồn tại ở một trạng thái vô thời hạn còn lửa sẽ dần biến mất.

Đăng ngày: 12/10/2025
Khoa Học News