Lần đầu tiên các nhà thiên văn học đo được tốc độ quay của lỗ đen

Các nhà thiên văn học đã lần đầu tiên xác định được tốc độ quay của một lỗ đen.

Phương pháp mới được mô tả chi tiết trong một bài báo trên tạp chí Nature, dựa trên việc quan sát "sự lắc lư" của vật chất sao còn sót lại sau khi bị lỗ đen nuốt chửng.

Sự kiện lỗ đen nghiền nát sao (tên khoa học là TDE) là những thời điểm hấp dẫn khổng lồ của lỗ đen tác động lên các ngôi sao, xé chúng thành từng mảnh. Kết quả là một phần của ngôi sao bị thổi bay, phần còn lại tạo thành đĩa bồi tụ nóng, chứa vật chất sao quay xung quanh lỗ đen. Nhóm các nhà thiên văn học đã chứng minh rằng "sự lắc lư" của đĩa này là chìa khóa để xác định tốc độ quay của lỗ đen.

Lần đầu tiên các nhà thiên văn học đo được tốc độ quay của lỗ đen
Lỗ đen quay với tốc độ nhỏ hơn 25% tốc độ ánh sáng.

Lỗ đen được nghiên cứu nằm ở trung tâm của thiên hà SDSS J135353.80+535949.7 vốn yên tĩnh, cách Trái đất khoảng một tỷ năm ánh sáng. Các tác giả ước tính khối lượng của lỗ đen này gấp khoảng 700.000 lần Mặt trời của chúng ta. Năm 2020, thiết bị NICER (sứ mệnh Khám phá Thành phần Nội bộ Sao neutron) của NASA trên Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) đã phân tích một tia X lóe lên từ thiên hà này, được đặt tên là AT2020ocn. Sau khi theo dõi các tia X lóe lên trong vài tháng, các nhà thiên văn học nhận ra rằng tia X này được tạo ra ngay sau một sự kiện sao bị lỗ đen nghiền nát.

Họ đo được độ lắc lư của đĩa bồi tụ sáng và nóng khi nó bị hút và đẩy bởi lỗ đen đang quay.

Phân tích cho thấy lỗ đen quay với tốc độ nhỏ hơn 25% tốc độ ánh sáng - tương đối chậm đối với một lỗ đen. Phương pháp mới để đo tốc độ quay của lỗ đen này có thể giúp xác định tốc độ quay của hàng trăm lỗ đen gần chúng ta.

Dheeraj "DJ" Pasham, tác giả chính của nghiên cứu trên - đến từ Viện Công nghệ Massachusetts (MIT), cho biết: "Bằng cách nghiên cứu một số hệ thống trong những năm tới với phương pháp này, các nhà thiên văn học có thể ước tính phân bố tổng thể của tốc độ quay lỗ đen và hiểu được câu hỏi lâu đời về cách các lỗ đen tiến hóa theo thời gian".

Đây là lần đầu tiên sự lắc lư của đĩa bồi tụ được sử dụng để xác định tốc độ quay của lỗ đen. Tác giả Pasham nói rằng các thiết bị mới - chẳng hạn như Đài quan sát Rubin hiện đang được xây dựng ở Chile - sẽ giúp ích trong các phép đo như vậy.

Nhà thiên văn học nay cho biết thêm: "Tốc độ quay của một lỗ đen siêu khối lượng cho bạn biết về lịch sử của lỗ đen đó. Ngay cả khi một phần nhỏ trong số những lỗ đen mà Rubin ghi lại có tín hiệu như thế này, chúng tôi hiện đã có cách để đo tốc độ quay của hàng trăm TDE. Sau đó, chúng tôi có thể đưa ra tuyên bố quan trọng về cách thức lỗ đen tiến hóa trong suốt thời gian tồn tại của vũ trụ".

Loading...
TIN CŨ HƠN
Nghiên cứu mới hồi sinh tiềm năng cho động cơ warp, giúp du hành vũ trụ nhanh hơn vận tốc ánh sáng

Nghiên cứu mới hồi sinh tiềm năng cho động cơ warp, giúp du hành vũ trụ nhanh hơn vận tốc ánh sáng

Báo cáo học chỉ ra một phiên bản mới của động cơ warp, không sử dụng những vật chất mà khoa học chưa thể " chỉ mặt đặt tên".

Đăng ngày: 24/05/2024
Bầu trời Trái đất sắp xuất hiện vật thể mới sáng như sao Mai

Bầu trời Trái đất sắp xuất hiện vật thể mới sáng như sao Mai

Vật thể Tsuchinshan–ATLAS từng gây bối rối cho các nhà thiên văn đang trên đường tiến gần Trái đất.

Đăng ngày: 24/05/2024
Địa ngục trên sao Kim là bài học đắt giá cho con người trên Trái đất

Địa ngục trên sao Kim là bài học đắt giá cho con người trên Trái đất

Bạn đã thực sự hiểu được tương lai của Trái đất chưa? Hành tinh hàng xóm giúp chúng ta có một cái nhìn thoáng qua về những gì có thể xảy ra với Trái đất nếu biến đổi khí hậu không được kiểm soát.

Đăng ngày: 24/05/2024
Bản sao Biển Chết xuất hiện ở “hành tinh thứ 9”

Bản sao Biển Chết xuất hiện ở “hành tinh thứ 9”

Dấu hiệu của một vùng biển ngoài hành tinh đậm đặc muối hơn biển Trái đất tới 8% vừa được các nhà khoa học Mỹ xác định.

Đăng ngày: 23/05/2024
Đụng độ

Đụng độ "hạt ma quỷ", báu vật hiếm xuất hiện trong Hệ Mặt trời?

Các nhà khoa học Đức - Nhật Bản đã đề xuất một " thuật giả kim vũ trụ" mới liên quan đến "hạt ma quỷ" neutrino.

Đăng ngày: 23/05/2024
Lỗ thủng tử thần lộ ra giữa “trái tim” thiên hà chứa Trái đất

Lỗ thủng tử thần lộ ra giữa “trái tim” thiên hà chứa Trái đất

Dữ liệu từ Đài quan sát tia X Chandra của NASA tiết lộ Sagittarius A* - " trái tim quái vật" của thiên hà chứa Trái Đất - có một lỗ thoát khí kỳ lạ.

Đăng ngày: 22/05/2024
Chúng ta sắp được chiêm ngưỡng Mặt trăng đi xuyên qua sao khổng lồ đỏ

Chúng ta sắp được chiêm ngưỡng Mặt trăng đi xuyên qua sao khổng lồ đỏ

Mặt trăng đang tiến dần về phía sao Antares - ngôi sao sáng nhất trong chòm sao Scorpius, được biết đến là một sao siêu khổng lồ đỏ.

Đăng ngày: 22/05/2024
Tiêu điểm
Khoa Học News