Phát hiện hoạt động lạ của DNA virus cổ đại trong cơ thể người

Được "tháo dây trói" vào những thời điểm nhạy cảm nhất về sức khỏe, tàn dư từ một số virus cổ đại phát huy tác động bất ngờ.

Các nhà khoa học từ Viện nghiên cứu Trung tâm Y khoa nhi đồng (CRI) thuộc Đại học Texas ở Southwestern đã phát hiện ra DNA của virus cổ đại trong bộ gene người đã hoạt động theo cách khó ngờ khi mang thai và khi bị mất máu đáng kể.

Đến từ các đợt bệnh dịch mà tổ tiên chúng ta từng hứng chịu, tàn dư của các virus cổ đại thường bị gọi là "DNA rác" vì chúng không mã hóa các protein góp phần vào chức năng tế bào.

Chúng sử dụng một loại enzyme gọi là phiên mã ngược, giống như virus gây suy giảm miễn dịch ở người (HIV), để tự sao chép.

Tuy nhiên, công trình vừa được trình bày trên tạp chí khoa học Science này cho thấy chúng không hẳn là "rác".


DNA từ virus cổ đại mang lại giá trị bất ngờ cho con người - (Minh họa AI: ANH THƯ).

Chúng liên quan mạnh mẽ đến cách các tế bào gốc tạo máu - thường phân chia không thường xuyên - được kích hoạt trong quá trình mang thai và sau khi mất máu.

Khi so sánh các gene hoạt động trong tế bào gốc từ chuột mang thai với chuột không mang thai, họ phát hiện ra các "retrotransposon" - là DNA của virus cổ đại - đã được kích hoạt trong tế bào gốc từ chuột mang thai.

Con người vốn phát triển các cơ chế để ngăn chặn retrotransposon hầu hết thời gian trong cuộc đời, vì retrotransposon có khả năng làm hỏng DNA khi chúng sao chép và chèn trở lại vào các phần khác của bộ gene.

Việc cơ thể "cởi trói" đột ngột cho các DNA ngoại lai này khi mang thai hoàn toàn bất ngờ, bởi đó là thời điểm quan trọng nhất cần bảo vệ tính toàn vẹn của bộ gene và tránh đột biến.

"Có hàng trăm trình tự retrotransposon này trong DNA của chúng ta. Tại sao không vô hiệu hóa chúng vĩnh viễn, giống như một số loài đã làm? Chúng hẳn phải có một số giá trị thích nghi đối với chúng ta" - các tác giả lập luận.

Họ đã sử dụng thuốc ức chế phiên mã ngược, thường được sử dụng để ngăn chặn sự sao chép HIV ở bệnh nhân, để ức chế sự sao chép retrotransposon ở chuột.

Kết quả hoàn toàn bất ngờ: Những loại thuốc này không làm thay đổi quá trình sản xuất tế bào máu ở chuột bình thường nhưng lại ngăn chặn sự gia tăng tế bào gốc tạo máu và sản xuất hồng cầu trong thai kỳ, dẫn đến thiếu máu.

Các "DNA rác" này cũng đánh động một số yếu tố cảm biến miễn dịch, làm gia tăng quá trình sản xuất interferon, một nhóm protein quan trọng của hệ miễn dịch giúp giảm viêm, chống lại các virus và vi khuẩn xâm nhập và cũng gián tiếp ảnh hưởng đến quá trình tạo máu.

Thử nghiệm trên một số tình nguyện viên sau đó đã xác nhận giá trị bất ngờ của DNA từ virus cổ đại.

Bên cạnh đó, các nhà khoa học phát hiện một cơ chế tương tự cũng xảy ra đối với các trường hợp bị mất máu nặng, cho thấy những thứ bị gọi là "rác" này có thể có nhiều vai trò đối với sức khỏe con người hơn chúng ta nghĩ.

Loading...
TIN CŨ HƠN
8 loại ký sinh trùng có nguy cơ lẩn trốn trong thức ăn bạn ăn hàng ngày

8 loại ký sinh trùng có nguy cơ lẩn trốn trong thức ăn bạn ăn hàng ngày

Nếu không cẩn thận, bạn hoàn toàn có thể ăn phải những ký sinh trùng này mà không hề hay biết.

Đăng ngày: 23/02/2025
Bạn có biết: Dưới da mặt bạn, hàng trăm con bọ

Bạn có biết: Dưới da mặt bạn, hàng trăm con bọ "siêu nhỏ" ung dung sống?

Có tới hàng trăm con Demodex, hay còn gọi là bọ lông mi, sống ở những vùng khác nhau trên mặt người. Ban ngày chúng trốn kỹ, ban đêm mới trườn ra bề mặt da người để giao phối và đẻ trứng...

Đăng ngày: 23/02/2025
Chanh ngón tay - Loại chanh giống trứng cá hồi đắt nhất thế giới

Chanh ngón tay - Loại chanh giống trứng cá hồi đắt nhất thế giới

Giá thành cho 1kg của loại quả này tới hàng triệu đồng nhưng giới nhà giàu Trung Quốc vẫn săn lùng đặt mua cho bằng được.

Đăng ngày: 17/02/2025
Loại đào

Loại đào "tiến vua" có gì đặc biệt mà có giá bán tới hàng chục, hàng trăm triệu đồng?

Đào Thất thốn là một loại đào cảnh cổ, hiếm và có sức sống rất mãnh liệt. Cây có dáng lùn, lá to, dài, có màu xanh đậm, từ gốc đến cành đều sùi phồng, nổi những u, mấu xù xì tạo nên vẻ cổ kính, phong trần.

Đăng ngày: 14/02/2025
Lignum Vitae - Một trong những loài gỗ quý hiếm, đắt đỏ nhất thế giới được người châu Âu ưa chuộng

Lignum Vitae - Một trong những loài gỗ quý hiếm, đắt đỏ nhất thế giới được người châu Âu ưa chuộng

Gỗ Lignum Vitae phân bố ở Trung Mỹ và Bắc Nam Mỹ, được coi là một loại cây xuất khẩu quan trọng sang châu Âu từ thế kỷ thứ 16.

Đăng ngày: 10/02/2025
Việt Nam có loại nấm quý chỉ tồn tại 10 tiếng đồng hồ mà Trung Quốc săn lùng: Giá tiền triệu một cân!

Việt Nam có loại nấm quý chỉ tồn tại 10 tiếng đồng hồ mà Trung Quốc săn lùng: Giá tiền triệu một cân!

Loại nấm quý này có gì đặc biệt mà giá thành lại đắt đỏ như vậy?

Đăng ngày: 09/02/2025
Sinh vật nhỏ bé giao phối khiến cả làng mất mạng Internet

Sinh vật nhỏ bé giao phối khiến cả làng mất mạng Internet

Một người dân trong làng đã gọi vụ việc là "thảm họa".

Đăng ngày: 07/02/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News