6 thiên thể sở hữu "vật liệu sự sống" ngay trong Hệ Mặt trời

Việc chạm mặt sinh vật ngoài hành tinh có lẽ không còn là chuyện tưởng tượng, sau những bằng chứng đột phá về sự sống ngoài trái đất mà NASA vừa thu thập được.

Cùng điểm mặt 6 thiên thể vừa được chứng minh các vật liệu giúp cấu thành và nuôi dưỡng sự sống như nước, khí oxy và thậm chí là phân tử hữu cơ ngay trong Hệ Mặt trời:

1. Sao Hỏa

Ảnh "selfie" của Curiosity Mars Rover trên Sao Hỏa - (ảnh: NASA).

Curiosity Mars Rover – chiến binh robot dạng xe tự hành của NASA đã lập công khi tìm thấy những "khối xây dựng sự sống", tức vật liệu hữu cơ thô sơ có niên đại 3 tỉ năm nằm lẫn trong bùn dưới một đáy hồ. Các phân tử chứa carbon và các nguyên tố hữu cơ khác rất giống với dấu vết sự sống cổ đại trong trầm tích của trái đất.

Các bước nghiên cứu khác của NASA cho thấy hành tinh này từng có đại dương như trái đất và rất có thể đã xuất hiện sự sống tận vài tỉ năm trước nhưng bị suy tàn vì các thay đổi khí hậu bất lợi. Đó cũng là lý do Sao Hỏa trở thành tâm điểm trong nhiều chiến dịch vũ trụ sắp tới của NASA, ESA (Cơ quan Vũ trụ châu Âu), Roscosmos (một cơ quan vũ trụ của Nga)…

2. Mặt trăng Europa của sao Mộc

Europa - (ảnh: NASA).

Nghiên cứu do phó giáo sư Andrew Dombard (Đại học Illinois, Mỹ) trình bày tại cuộc họp của Hiệp hội Địa Vật lý Mỹ hồi đầu tháng 12, một phần của nghiên cứu lớn mang tên COMPASS của NASA, đã cung cấp một giải pháp đột phá để tìm kiếm sự sống trên Europa: một robot đào hầm và thám hiểm siêu hạng chạy bằng năng lượng hạt nhân.

Đây là một trong những thiên thể được NASA "săn sóc" kỹ càng nhất thời gian qua, sau phát hiện của tàu Gallileo về luồng hơi nước phun 193 km phun lên từ dưới bề mặt băbng giá của Europa. Sau đó, phân tích từ phòng thí nghiệm Jet Propulsion cho thấy nó sở hữu đại dương ngầm dưới bề mặt băng giá và hệ thống thủy nhiệt, thổi những luồng hơi nóng dưới lòng đất lên sưởi ấm một vùng nước rộng lớn. Hệ thống thủy nhiệt này tồn tại cả ở Nam Cực, Hawaii và đã được chứng minh là tốt cho việc hình thành sự sống.

3. Sao Mộc

Sao Mộc, gã khổng lồ khí tuyệt đẹp - (ảnh: NASA).

Sau Europa, các nghiên cứu tiếp tục nhắm đến chủ nhân của nó – gã khổng lồ khí quen thuộc. Tiến gần Great Red Spot – siêu bão màu đỏ tồn tại nhiều thế kỷ trên Sao Mộc, tàu Juno của NASA đã phát hiện các đám mây mang hơi nước nằm sâu bên trong vùng bão tố và ước tính được lượng oxy trên hành tinh này nhiều gấp 2-9 lần mặt trời. Cho dù là một hành tinh khí chứ không phải hành tinh đất đá như Trái đất, NASA từ lâu vẫn cho rằng sao Mộc tồn tại một dạng "sự sống kỳ lạ". Phát hiện ra nước đã cũng cố thêm giả thuyết này.

4. Mặt trăng của Trái đất

Mặt trăng - (ảnh: NASA).

Một nghiên cứu công bố cuối tháng 7-2018 trên tạp chí Astrobiology đã khẳng định "chị Hằng" đã 2 lần phát triển sự sống – rất có thể dưới dạng vi sinh vật như trái đất. Công trình cho thấy mặt trăng từng có nước dạng lỏng dồi dào như trái đất và phát triển sự sống ngay từ khi mới hình thành, tức khoảng 4 tỉ năm trước. Những sinh vật này nhanh chóng tuyệt chủng, chưa rõ lý do.

Lần thứ 2 là vào 3,5 tỉ năm trước, chỉ sau khi trái đất có sự sống ít lâu, nhờ vào hệ thống núi lửa trỗi dậy giúp khí hậu ấm áp hơn và khí quyển đủ dày. Tuy nhiên, biến đổi khí hậu đã đẩy mặt trăng rơi vào đại tuyệt chủng lần 2 sau vài triệu năm.

5. Mặt trăng Titan của sao Thổ

Mặt trăng Titan - (ảnh: NASA).

Tuy xa xôi hơn các hành tinh kể trên nhưng đây là một trong những ứng cử viên sáng giá nhất bởi tàu Cassini của NASA đã thực sự tìm thấy phân tử hữu cơ phủ khắp bề mặt thiên thể này. Các hình ảnh cận cảnh cho thấy Titan có các hồ mê-tan ở thể lỏng, có núi, sông, cồn cát, hồ, thung lũng, miệng núi lửa… y hệt trái đất. NASA gọi titan là một "Trái đất ngoài hành tinh" và tin rằng các miệng núi lửa, hố thiên thạch là nơi sự sống có thể ngự trị.

6. Mặt trăng Enceladus của sao Thổ

Enceladus - (ảnh: NASA).

Được cho là quả cầu băng giá sở hữu các đại dương ngầm và hệ thống thủy nhiệt y hệt Europa, Enceladus từ lâu đã lọt vào tầm ngắm của NASA. Vừa qua, tàu Cassini đã "trúng mánh" khi cũng gặp một thứ gì đó phun ra từ kẽ nứt trên mặt băng, giống kiểu tàu Gallileo gặp cột hơi nước trên Europa. Nhưng Cassini còn may mắn hơn vì thứ mà Enceladus phun ra là các phân tử hữu cơ giàu carbon và phức tạp!

Ngoài hai mặt trăng Sao Thổ nói trên, mặt trăng Dione cũng của Sao Thổ cũng được cho là phiên bản mờ nhạt hơn của Europa và Enceladus. Cassini cũng phát hiện đại dương ngầm và khí oxy trên mặt trăng này, tuy nhiên Dione vẫn chưa được NASA chăm sóc kỹ, có lẽ vì quá nhiều miền đất hứa của sự sống gần gũi và rõ ràng hơn đang chờ khám phá.