Bạn biết gì về bộ tộc nữ chiến binh Amazon đang gây bão trên các rạp phim?
Truyền thuyết về họ cũng hấp dẫn không kém bộ phim Wonder Woman đâu các bạn ạ!
Wonder Woman, hay còn có thân phận khác là công chúa Diana của xứ Themyscira, là một nhân vật anh hùng hư cấu của vũ trụ điện ảnh DC. Với hình hài từ đất được nhào nặn bởi nữ hoàng Hippolyta cùng với sự sống được nữ thần Tình yêu Aphrodite ban tặng, nàng hiển nhiên là một Á thần mang dòng máu hoàng gia cùng với quyền năng và sắc đẹp mà người thường không sở hữu được.
Xinh đẹp và mạnh mẽ là thế, nhưng liệu bạn có thắc mắc hình tượng ấy được lấy từ đâu không? Và với bộ tộc Amazon, họ là ai?
Hình ảnh nữ chiến binh Amazon trên phim do nữ diễn viên Gal Gadot thủ vai.
Các nét tương đồng từ thần thoại Hy Lạp
Nhân vật Diana được tạo nên bởi nhà văn Mỹ William Moulton Marston, dựa trên thần thoại Hy Lạp về Pandora, Odysseus, Atalanta và đặc biệt là các chiến binh Amazon xuất hiện trong cuộc phiêu lưu của Heracles và Theseus.
Kiến thức của Marston về thần thoại Hy Lạp là không thể coi thường và ông đã vận dụng nó để tạo ra một nhân vật có thể nói là tượng đài của những nữ anh hùng thời đại mới.
Diana mang hình ảnh của Artemis - nữ thần bảo trợ cho thiên nhiên hoang dã và nghề săn bắn. Ngoài ra, nơi mà nàng sinh ra, Themyscira, đều được nhắc đến trong các văn kiện cổ đại như một phần lãnh thổ của Amazon.
Diana mang hình ảnh của Artemis - nữ thần bảo trợ cho thiên nhiên hoang dã và nghề săn bắn.
Có những khía cạnh khác về thần thoại Hy Lạp trong nhân vật Wonder Woman của Marston. Chúng ta có thể thấy Marston đã mượn lời Homer trong tác phẩm Odyssey để nói về sự hóa thân diệu kì của công chúa Diana khi trở thành Wonder Woman.
Công chúa vốn sống trên hòn đảo Paradise bị cô lập, cho đến khi chàng phi công Steve Trevor rơi xuống trong một vụ tai nạn máy bay.
Câu chuyện tưởng chừng đơn giản nhưng lại gợi nhớ đến Odysseus, người anh hùng đã trôi dạt đến hòn đảo vô danh sau cuộc chiến thành Troy và được cứu sống bởi một người phụ nữ xinh đẹp.
Odysseus và Calypso trên hòn đảo hoang.
Diana rơi vào lưới tình với Trevor nhưng vấp phải sự phản đối của mẫu hậu. Hoàng hậu đã quyết định tổ chức một cuộc thi để chọn ra chiến binh xứng đáng nhất, giúp bà đưa Trevor trở lại đất liền.
Tuy bị cấm, nhưng Diana vẫn cải trang tham dự và đương nhiên giành chiến thắng. Sau khi Trevor đã an toàn về đến đất liền, cuộc chiến tranh đã khiến nàng trở thành Wonder Woman.
Các văn kiện lịch sử về bộ tộc Amazon
Trong những tài liệu được ghi lại bởi nhà sử học Hy Lạp Herodotus (484 – 425 TCN), bộ tộc này được miêu tả là những chiến binh cưỡi ngựa, thành thạo cung tên, vũ trang bằng những ngọn giáo sắc bén và không có chút thùy mị dịu dàng nào của phụ nữ truyền thống.
Họ đến từ vùng Scythia (Ukraine) – một nơi đủ xa so với Hy Lạp để tạo nên hiệu ứng bí ẩn, rùng rợn và đáng sợ về một vùng đất ngoại lai tràn ngập những con người nguy hiểm. Herodotus cũng ghi lại rằng luật của bộ tộc không cho phép các cô gái trẻ kết hôn trừ khi họ đã giết được một người đàn ông trong cuộc chiến đấu.
Hình ảnh về những nữ chiến binh Amazon.
Nhà địa lý học Hy Lạp Strabo (64 TCN – 20) tin rằng người Amazon đốt cháy ngực phải để họ có thể sử dụng cung tên và giáo được tốt hơn. Ông còn ghi rằng bộ tộc này sống tách biệt với đàn ông, họ chỉ đi đến các nơi lân cận để "duy trì nòi giống".
Và một điều khắc nghiệt hơn: chỉ có các bé gái sinh ra mới được giữ lại và nuôi nấng. Mặc dù chính Strabo thừa nhận rằng phần lớn những điều này đều quá khó tin, nhưng chúng đã khiến người dân Hy Lạp trở nên lo lắng và sợ hãi đối với những vùng lân cận Amazon. Đối với họ, các nữ chiến binh được xem như "bà ba bị" thời đó.
Những bằng chứng về khảo cổ học
Nhà sử học và dân gian học Adrienne Mayor tranh luận rằng: "Phần lớn chúng ta tin rằng người Scythia là nguồn gốc của truyền thuyết về Amazon. Họ là những người di cư từ Iran đến miền nam Nga và Ukraine vào khoảng thế kỷ thứ 8 TCN. Phụ nữ Scythian nổi tiếng với kĩ năng cưỡi ngựa, săn bắn và mạnh mẽ như những chiến binh. Dọc theo những đồng cỏ của Eurasia, các nhà khảo cổ học đã khai quật được xương của những phụ nữ Scythia tử trận trong chiến tranh cùng với vũ khí và công cụ săn bắn".
Hình ảnh nữ chiến binh Amazon với áo giáp, gươm và chiếc khiên phản chiếu đầu của nữ thần đầu rắn. (510-500 TCN).
Ngoài ra, còn có nhiều di tích cổ xưa của người Amazon còn tồn tại đến ngày nay. Chúng cho thấy những phong tục của người di cư như hút cần sa, xăm mình, uống rượu và sống ngoài vòng luân lý đạo nghĩa của người Hy Lạp. Một số có nguồn gốc cổ xưa, trong khi số còn lại do các nhà khảo cổ khai quật được.
Hình ảnh người Amazon được vẽ trên bình lekythos vào khoảng năm 500 TCN.
Sự tồn tại của họ cách đây hàng nghìn năm không chỉ là cảm hứng cho những câu chuyện về Amazon, mà còn là bằng chứng cho chúng ta thấy cách mà thần thoại và truyện cổ tích được kể lại trong đời sống. Tuy vậy, có lẽ yếu tố kì lạ và tàn ác đã được đưa ra làm cốt lõi, thay vì là sự thú vị của lịch sử.
Trong một cuộc phỏng vấn với tờ New Yorker, Mayor đã miêu tả người Scythia như "những người phụ nữ nổi tiếng về sự mạnh mẽ và tự do". Hình ảnh về người phụ nữ độc lập, mạnh mẽ khiến Marston thích thú và là nguồn cảm hứng để biến nhân vật anh hùng của mình thành một biểu tượng của nữ quyền.
Nữ chiến binh Amazon - biểu tượng của nữ quyền.
Tóm lại, để tìm được mối liên kết giữa thần thoại và thực tế, đòi hỏi các học giả phải tiếp tục trên con đường rất dài.