“Bồi bổ” hay tự đầu độc?
Người Việt có thói quen bồi dưỡng cho những người vừa ốm dậy, sau sinh nở bằng các loại thực phẩm như cháo tim bầu dục, lòng đỏ trứng trần, luộc... vì tưởng là bổ nhưng kỳ thực lại gây hại cho cơ thể vì lượng cholesterol trong đó.
BS Vũ Trường Khanh, Phó khoa Tiêu hóa, BV Bạch Mai cảnh báo về những thói quen ăn uống rất nguy hại cho cơ thể của số đông người Việt.
Theo BS Khanh, lối sống ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe người bệnh. Trong chuyên khoa tiêu hóa, có thể dễ nhận biết nhất về sự thay đổi lối sống này ở chỗ, số bệnh nhân gan thoái hóa mỡ ngày càng tăng. Căn bệnh này phần lớn gặp ở những người thừa chất dinh dưỡng, những người ăn đồ béo nhiều như phủ tạng động vật, lòng đỏ trứng...
Dưới đây là một số thói quen mà người dân vô tình đã “nạp” một lượng lớn cholesterol vào cơ thể, khiến từ một chất có hiệu quả tích cực (khi dùng vừa đủ, hợp lý) đã biến thành một tác nhân gây ra những căn bệnh nguy hiểm như xơ vữa động mạch, bệnh tim, tăng huyết áp, tai biến mạch máu não... nhất là ở những người béo, thừa cân.
Không chỉ với những người ốm yếu mới hay bồi bổ bằng trứng hàng ngày, mà thói quen ăn trứng rất hay gặp ở mọi đối tượng. Buổi sáng đi ăn bát phở, làm hai lòng đỏ trần, bỏ lòng trắng. Chiều về trong mâm cơm lại có món trứng tráng, trứng đúc thịt. Thói quen này dần biến những người sức khỏe bình thường trở nên bệnh tật vì thừa cholesterol trong cơ thể.
Vì trong lòng đỏ trứng gà, vịt chứa khá nhiều chất béo và cholesterol. Mỗi quả trứng trung bình 17gr chứa tới 220mg cholesterol và nhiều chất béo, chủ yếu là axít bão hòa. Cơ thể không nên hấp thụ quá 300 miligram cholesterol mỗi ngày. Nếu chỉ cần ăn hai lòng đỏ trứng mỗi sáng đã vượt xa lượng cholesterol được phép hấp thu, chưa kể các nguồn thực phẩm khác trong bữa ăn hàng ngày.
Theo BS Khanh, thói quen bỏ lòng trắng (vì sợ khó tiêu) lấy lòng đỏ ăn rất phản khoa học. Như đã phân tích ở trên, lòng đỏ có nhiều cholestorol, ăn nhiều ảnh hưởng trực tiến đến tim, tai biến mạch máu não, tăng huyết áp. Còn lòng trắng trứng gà không chứa chất béo, cũng không chứa cholestorol nhưng lại giúp cho cơ bắp phát triển. Vì thế, các chuyên gia đều đưa ra lời khuyên, khi chế biến trứng, nên cố gắng giảm lượng lòng đỏ trứng xuống.
Vì thế, tất cả đối tượng, từ trẻ em, phụ nữ mang thai và những người đang có nhu cầu bồi bổ sức khỏe không cần thiết là ngày nào cũng phải ăn trứng gà. Tốt nhất không nên ăn quá 3 lòng đỏ quả trứng gà mỗi tuần, còn lòng trắng trứng thì có thể không hạn chế vì rất tốt đối với sự rắn chắc, phát triển cơ bắp.
BS Khanh đưa thêm ra một dẫn chứng, ở các nước tiên tiến trên thế giới, người ta rất ngại ăn trứng, nhất là lòng đỏ trứng. Vì thế, trứng là thực phẩm vô cùng rẻ, rẻ hơn rất nhiều so với các loại rau. Như so với cà chua, giá một quả cà chua có thể mua được 3 đến 4 quả trứng. Người nước ngoài sang Việt Nam, khi gọi món ăn liên quan đến trứng thì thường yêu cầu bỏ lòng đỏ, chỉ lấy lòng trắng. Trong khi người Việt Nam ta lại làm ngược lại, đề nghị bỏ lòng trắng, lấy lòng đỏ vì nghĩ “bổ” nhưng thực chất lại rất hại cho sức khỏe.
Một thói quen nữa của người Việt, là bồi bổ bằng cháo tim, bầu dục. Không chỉ ở trẻ em, mà người lớn, cứ thấy khi nào yêu yếu lại nghĩ đến việc bồi bổ bằng tim động vật. Thành ra, tim động vật trở thành một thực phẩm rất đắt đỏ, hơn nhiều giá thành của thịt thăn, cá...
Nhưng thực tế, ăn cháo tim có bổ dưỡng bằng các loại thực phẩm khác? Câu trả lời là không. Vì hàm lượng đạm ở tim, bầu dục đều tương đương với đạm thịt, cá. Nó chỉ “hơn” ở chỗ rất nhiều chất béo và cholesterol. Những chất này bình thường đủ thì tốt cho cơ thể, nhưng thừa lại là tác nhân gây bệnh.
Vì thế, BS Khanh đưa ra lời khuyên, thay vì bồi bổ bằng cháo tim, bầu dục, mọi người có thể nấu một bát cháo cá, cháo thịt bò, cháo tôm... vừa cung cấp nhiều năng lượng cho cơ thể, vừa không phải nạp lượng cholesterol quá lớn.
Nhiều thống kê của Viện dinh dưỡng cho thấy, người Việt đang ăn quá ít rau xanh, trong khi đó lại nạp quá nhiều chất béo, đạm, thực phẩm giàu cholesterol.
Có thể nói, rau và quả là những thức ăn rất tốt cho tất cả mọi đối tượng, nhất là người béo phì, thừa cân, mỡ máu, tăng cholesterol, bệnh tăng huyết áp cũng như bị các bệnh tim mạch khác... Vì ngoài chứa nhiều vitamin cung cấp cho cơ thể, chúng còn chứa nhiều chất chống oxy hoá góp phần giữ cho các tế bào được trẻ trung lâu hơn. Đặc biệt, rau quả cung cấp cho cơ thể nhiều chất xơ, rất tốt cho tiêu hóa. BS Khanh ví chất xơ trong rau quả khi được nạp vào người, nó như một chiếc “chổi” giúp quét bỏ cholesterol dư thừa trong ruột ra ngoài cơ thể, giảm sự hấp thu chất này trong máu.
Ngoài thói quen ăn ít rau, nhiều thịt, người Việt cũng có thói quen ăn quá nhiều tinh bột. Câu nói “cơm ba bát, thuốc ba thang” (chỉ “3 bát cơm mỗi bữa” dường như không còn đúng với ngày nay. Vì trước đây, kinh tế khó khăn, người dân nghèo không có điều kiện ăn uống, chủ yếu lấy tinh bột làm nguồn sống. Ngày nay, trong bữa ăn đã nạp quá nhiều chất đạm, chất béo, lại thêm quá nhiều tinh bột, dần tích lũy sẽ chuyển hóa thành gan nhiễm mỡ.
Bữa ăn không chỉ đơn thuần là ăn no, mà chế độ ăn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe. Vì vậy, mọi người nên lựa chọn những thực phẩm có ích, ăn theo một chế độ ăn khoa học sẽ góp phần bảo vệ sức khỏe chính bản thân và gia đình mình.