Điều cần biết về chuyện "giữ răng sữa để cứu mạng con"

Bác sĩ cho biết không phải cứ cất răng sữa ở nhà là có thể dùng chữa bệnh cho con. Muốn thế, phụ huynh phải đến ngân hàng tế bào gốc gửi và đóng phí.

Mạng xã hội những ngày gần đây rộ lên khuyến cáo "đừng vứt răng sữa của con vì chúng có thể cứu mạng con", thông tin khiến không ít bà mẹ có con nhỏ quan tâm. Để làm rõ hơn về vấn đề này, PV đã trao đổi với Tiến sĩ - bác sĩ Mai Văn Điển, giám đốc Y khoa Ngân hàng tế bào gốc MekoStem (TP HCM), người có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nghiên cứu và ứng dụng phân tích và lưu giữ tế bào gốc.

Tiến sĩ - bác sĩ Mai Văn Điển - Giám đốc Y khoa Ngân hàng tế bào gốc MekoStem.

- Thưa ông, xin ông cho biết thực hư chuyện răng sữa có thể dùng để chữa bệnh?

- Tế bào gốc có thể được lấy từ nhiều nguồn khác nhau như từ phôi, thai, dây rốn và người trưởng thành. Đối với người trưởng thành, thường lấy tế bào gốc từ tủy xương, máu ngoại vi, mô mỡ. Tế bào gốc cũng có từ tủy của răng sữa. Trên thế giới, một số ngân hàng tế bào gốc đã thực hiện việc phân tích và lưu giữ tế bào gốc từ tủy răng sữa. Các chuyên gia phân tích rồi tách tế bào gốc, sau đó đánh giá chất lượng, nếu tế bào đạt chất lượng thì lưu giữ.

- Nói vậy có nghĩa là muốn dùng răng sữa để trị bệnh cho con thì phải gửi tại ngân hàng tế bào gốc?

- Đúng vậy. Suy nghĩ giữ răng ở nhà đến khi nào cần dùng thì mang ra là sai. Tế bào gốc trong răng sữa chỉ có thể tồn tại trong 48 giờ đồng hồ sau khi nhổ khỏi hàm răng của trẻ. Theo quy trình, người muốn gửi răng sữa của con để lấy tế bào gốc phải đăng ký trước với ngân hàng tế bào gốc để đảm bảo việc bảo quản sao cho răng không bị nhiễm trùng. Nếu nhiễm trùng, tế bào gốc sẽ không đủ chất lượng để thực hiện việc lưu giữ.

- Chất lượng tế bào gốc trong tủy răng sữa ra sao?

- So với tế bào gốc ở máu dây rốn và màng dây rốn trẻ sơ sinh thì tế bào gốc ở tủy răng sữa kém hơn nhiều, tạm gọi là không "gốc" bằng bởi nhiều tế bào ở tủy răng đã bị biệt hóa, thêm nữa lượng tế bào gốc ở răng ít hơn nhiều so với ở máu cuống rốn và màng cuống rốn.

Việc lấy tế bào gốc ở răng sữa được nhiều ngân hàng nghĩ đến và thực hiện nhằm phục vụ nhu cầu lưu trữ tế bào gốc của một số phụ huynh mà trước đây họ không lấy máu cuống rốn hoặc màng cuống rốn để lưu trữ. Hay nói cách khác, đây là cơ hội cho những phụ huynh khi sinh con không nghĩ đến hoặc không có điều kiện để lưu trữ tế bào gốc từ cuống rốn.

Răng sữa là cơ hội thứ hai cho những phụ huynh muốn lưu trữ tế bào gốc cho con nhưng không lấy máu cuống rốn lúc sinh con.

- Tại TP HCM những nơi nào đã có lưu trữ tế bào gốc từ răng?

- Trước đây một bệnh viện chuyên về nha đã đề nghị hợp tác nhưng chúng tôi chưa đạt được thỏa thuận để cùng nhau hợp tác. Không rõ đã có nơi nào thực hiện việc lưu trữ tế bào gốc từ răng hay chưa, tuy nhiên theo tôi, thông thường các bệnh viện răng hàm mặt sẽ phối hợp với ngân hàng tế bào gốc để thực hiện việc phân tích, lưu trữ và bảo quản tế bào. Hiện ngân hàng chúng tôi chỉ nhận lưu trữ tế bào gốc từ máu cuống rốn và màng cuống rốn.

- Quy trình thực hiện việc lưu trữ tế bào phổ biến hiện nay như thế nào?

- Đầu tiên, người muốn tham gia chương trình phải xác định đây là việc làm hoàn toàn tự nguyện dựa trên những hiểu biết của mình về triển vọng ứng dụng tế bào gốc vào điều trị và mong muốn bảo đảm tương lai sức khoẻ của bé và các thành viên trong gia đình.

Khách hàng liên hệ với chúng tôi để được hướng dẫn và làm các thủ tục đăng ký, thủ tục nên thực hiện chậm nhất là 3 ngày trước khi sinh. Sau khi làm thủ tục, chúng tôi sẽ giới thiệu khách hàng với các bệnh viện nơi có các bác sĩ và nữ hộ sinh đã được đào tạo cách tuyển chọn và thu thập mẫu dây rốn để cho quí khách hàng lựa chọn nơi sinh.

Khách hàng phải giữ liên lạc với chúng tôi để biết ngày giờ và nơi sản phụ sinh con và nếu có thể cả tên và số điện thoại của bác sĩ dự kiến sẽ đỡ hoặc phẫu thuật cho sản phụ để ngân hàng liên hệ sắp xếp việc lấy mẫu tại phòng sinh/phòng mổ và vận chuyển về nơi lưu trữ.

Tế bào gốc có nhiều nhất ở máu dây rốn và cuống rốn.

- Chi phí của việc lưu trữ tế bào gốc từ máu dây rốn và màng cuống rốn như thế nào?

- Chúng tôi là ngân hàng tế bào gốc duy nhất ở Đông Dương có công nghệ thu thập, xử lý và lưu giữ cả 2 loại tế bào gốc tế bào gốc từ máu dây rốn, tế bào gốc từ màng dây rốn. Chi phí của từng dịch vụ như sau:

• Đối với dịch vụ lưu giữ tế bào gốc từ máu dây rốn, phí thu thập, xử lý và lưu giữ cho năm đầu tiên là 25.300.000 đồng. Phí lưu giữ cho những năm tiếp theo là 2.100.000 đồng cho mỗi năm.
• Đối với dịch vụ lưu giữ tế bào gốc từ màng dây rốn phí cho năm đầu tiên là 15.800.000 đồng. Phí lưu giữ cho những năm tiếp theo là 2.100.000 đồng cho mỗi năm.

Như vậy cũng như máu cuống rốn hay màng dây rốn, việc gửi răng sữa nuôi tế bào gốc nếu có cũng sẽ phải trả phí.

- Thời gian lưu giữ của tế bào gốc trong bao lâu?

- Tế bào gốc một khi đưa vào giai đoạn lưu trữ ở nhiệt độ -196 độ C là đã được đưa vào trạng thái "ngủ đông". Lúc này tế bào đã ngưng hoạt động hoàn toàn, không thay đổi trạng thái trong suốt thời gian lưu trữ, nên trên nguyên tắc, thời gian lưu trữ là vĩnh viễn. Trên thực tế, từ khi các dịch vụ về tế bào gốc ra đời cách đây 15 năm, các nhà khoa học đã tiến hành giải đông và đánh giá chất lượng tế bào gốc sau khi được "đánh thức". Kết quả cho thấy các tế bào lưu trữ ở thời kỳ đầu cách đây 20 năm vẫn cho kết quả tốt, có khả năng mọc các cụm tế bào đặc trưng cũng như không thay đổi khả năng biệt hóa thành các tế bào khác.