Điều tra chi tiết về một thị trấn La Mã cổ ở Anh
By Jeanna Bryner
Nhờ vào công nghệ hiện đại, các nhà khoa học đã khám phá thêm nhiều chi tiết về một thị trấn La Mã cổ được phát hiện ở Anh. Những chi tiết mới bao gồm mạng lưới đường phố, các công trình công cộng như đền thờ và nhà tắm, hệ thống đường nước của thành phố và có lẽ là cả một nhà hát lớn.
Thị trấn La Mã cổ Venta Icenorum ở Caistor St. Edmund, Norfolk, Anh được phát hiện lần đầu vào năm 1928 khi một chiếc phi cơ của Không lực Hoàng gia ghi lại những hình ảnh của khu vực này. Do thời tiết mùa hè năm ấy đặc biệt khô ráo, các chi tiết của thành phố cổ nổi bật như những vết đất khô cằn trên cánh đồng lúa mạch.
Vào tháng 4 năm 1929, những bức ảnh đó chiếm trọn trang nhất của tờ Thời báo London và ngay lập tức thu hút sự quan tâm của công chúng.
Ngày nay, nhờ vào một thiết bị từ kế hiện đại, các nhà khoa học đã khám phá thêm nhiều chi tiết của thành phố nằm dưới cánh đồng thông qua việc theo dõi sự thay đổi từ trường của khu vực. Kết quả nhận được đã khẳng định sơ đồ thành phố trong các bức ảnh chụp bằng phi cơ và một loạt những công trình công cộng được tìm thấy từ một cuộc khai quật trước đó.
Will Bowden, trưởng đội khảo cổ thuộc trường Đại học Nottingham - Anh, cho biết: “Kết quả từ cuộc nghiên cứu đã vượt quá sự mong đợi của chúng tôi. Có thể nói cuộc nghiên cứu này đã mở rộng tầm hiểu biết của chúng tôi về Casitor, một cảm xúc cũng tương tự khi máy bay chụp được những bức ảnh đầu tiên cách đây 80 năm.”
Kết quả nghiên cứu đã lộ ra dấu vết rõ ràng về một công trình bán nguyệt nằm gần những ngôi đền của thành phố, nơi điển hình cho nhà hát ở Anh thời La Mã.
David Gurney, nhà khảo cổ học đồng thời là Giám đốc Sở Khảo cổ & Bảo tàng Norfolk cho rằng: “Đây là một phát hiện tuyệt vời. Diễn tiến cho thất thành phổ La Mã cổ Caistor sẽ còn đem lại cho chúng ta nhiều bí mật trong những năm tới khi các cuộc nghiên cứu và khai quật tiếp tục tiến hành.”
Casitor nằm trong lãnh đia của người Iceni, một dân tộc do nữ hoàng Boudica lãnh đạo chống lại quân La Mã xâm lược vào thể kỷ thứ I sau Công nguyên.
Casitor nằm trong tình trạng được bảo quản tốt là nhờ sự chiếm đóng của người Norwich trung cổ và họ đã biến chúng thành những cánh đồng chứ không phá hủy chúng để xây dựng lại. Ngược lại, một số thị trấn La Mã có lịch sử lâu đời tương tự đã bị thay thế và chôn vùi dưới những thị trấn hiện đại của nước Anh và cả châu Âu.
Khám phá mới này đã phản bác một số giả thiết ban đầu rằng thị trấn này là một khu đô thị sầm uất và đông đúc. Kết quả cho thấy các công trình xây dựng nằm tập trung quanh các trục đường chính của thành phố còn những khu vực khác thi hoang vắng và có lẽ được dùng để canh tác.
Kết quả cũng cho thấy vùng tỉnh Casitor có thể là một khu định cư chủ chốt từ thời đại Đồ sắt đến thế kỷ thứ IX sau Công nguyên. Trước đó, người ta cho rằng đời sống ở Casitor kết thúc vào thể kỷ thứ V sau Công nguyên khi người Saxon chiếm đóng và đánh bại La Mã để lên nắm quyền.
Tuy nhiên, kết quả nghiên cứu lại chỉ ra có một dãy hàng rào lớn được đào cắt vào những tuyến đường trong thị trấn, dấu hiệu của việc con người đã định cư tại đây. Phát hiện này cùng với việc tìm thấy những đồng tiền Saxon, các tác phẩm nghệ thuật bằng kim loại và hai nghĩa trang của người Saxon thời kỳ đầu là dấu hiệu của việc thị trấn này vẫn tiếp tục phát triển sau thời đại La Mã.