Liệu có thể học cách tăng tốc khi đọc sách?
Dường như con người không bao giờ đủ thời gian để đọc. Đó là lý do tại sao rất nhiều khóa học, sách hướng dẫn và ứng dụng quảng bá rằng có thể giúp bạn đọc nhanh hơn. Nhưng các nhà khoa học cho rằng, việc tăng tốc độ đọc lên gấp ba lần mà vẫn có khả năng hiểu là điều không có cơ sở.
Bà Elizabeth Schotter, một nhà khoa học nhận thức tại Đại học Nam Florida, Mỹ cho biết: "Đọc tốc độ cao là điều thực sự không thể".
Bà giải thích, đọc là một nhiệm vụ phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp giữa nhiều hệ thống thần kinh. Trước tiên bạn phải xem từng từ, hiểu ý nghĩa của nó và bất kỳ thông tin nào khác liên quan đến nó, vai trò ngữ pháp của nó trong câu; liên hệ từ này với phần còn lại của câu và ngữ cảnh rộng hơn của nó; và sau đó tìm nơi để hướng mắt tiếp theo.
Mắt và não của con người phải làm việc rất nhiều khi đọc sách.
Đôi khi một trục trặc trong quá trình đọc khiến bạn phải quay lại và đọc lại. Một người đọc có kỹ năng có thể đọc khoảng 200 đến 300 từ mỗi phút. Tăng tốc quá trình này trong khi vẫn giữ được độ chính xác là gần như không thể, bà nói.
Bà Schotter đã viết một bài đánh giá gần đây về chủ đề này cho rằng: "Cộng đồng khoa học khá nhất quán trong sự hoài nghi về tốc độ đọc. Những người tuyên bố giúp mọi người tăng tốc độ đọc thường là để kiếm tiền từ những tuyên bố đó".
Năm 1959, bà Evelyn Wood giới thiệu chương trình tăng tốc độ đọc Reading Dynamics ở Mỹ. Nó trở nên phổ biến đến mức các Tổng thống Kennedy, Nixon và Carter đã cử nhân viên hành chính tham gia khóa học. Kỹ thuật của bà Wood huấn luyện mọi người đọc toàn bộ đoạn văn cùng một lúc. Nhiều cuốn sách và khóa học khác cũng phát triển các cách tiếp cận tương tự, như quét văn bản theo mô hình ngoằn ngoèo. Những phương pháp này cho rằng mắt chúng ta tạo ra những chuyển động lãng phí khi liếc qua lại văn bản, và bằng cách sắp xếp hợp lý hơn khi nhìn có thể giúp chúng ta tăng tốc đọc.
Nhưng các nghiên cứu phát hiện ra rằng thị lực tập trung vào một khu vực tương đối nhỏ khi quan sát, khiến con người không thể nhận thức đầy đủ và đọc nhiều dòng văn bản lớn cùng một lúc. Giới hạn để đọc hiểu là khả năng nhận dạng từ, do đó điều chỉnh chuyển động của mắt có lẽ sẽ không giúp bạn đọc nhanh hơn. Chúng ta cũng cần phải đọc các từ theo thứ tự, vì vậy một mô hình ngoằn ngoèo có thể sẽ làm giảm khả năng đọc thay vì tăng lên. Khi mắt chúng ta đảo qua lại các dòng chữ, thực tế nó không chuyển động lãng phí; nó thực sự giúp chúng ta hiểu đầy đủ văn bản.
Nghe giọng nói khi đọc là cần thiết
Các phương pháp kỹ thuật đọc tốc độ khác còn dạy người đọc triệt tiêu giọng nói bên trong khi đọc, dựa trên giả định rằng giọng nói này làm bạn đọc chậm lại. Nhưng nghiên cứu cho thấy điều ngược lại: việc loại bỏ giọng nói này khiến bạn khó hiểu những gì bạn đang đọc.
Trong những năm gần đây, nhiều ứng dụng đã tuyên bố rằng họ có thể tăng tốc độ đọc mà không cần đưa bạn qua bất kỳ khóa đào tạo nào. Các ứng dụng này hiển thị văn bản chỉ một từ một lần, từng chữ một ở một tỷ lệ nhất định. Bằng cách đó, đôi mắt của bạn buộc phải tập trung vào từ trước mặt bạn. Nhưng một lần nữa, đôi khi đôi mắt phải quay lại và đọc lại các từ để hoàn toàn nắm bắt văn bản. Và mặc dù mắt chỉ có thể tập trung vào một vùng nhỏ trong tầm nhìn của chúng, nghiên cứu đã phát hiện ra rằng mắt bạn thu nhận thông tin quan trọng ngoài từ đang tập trung. Vì thế, một điều đơn giản là không thể được nếu bạn chỉ đọc một từ một lúc.
Bà Schotter cho rằng, tốc độ đọc khác nhau rất nhiều đối với từng người. Do nhiều yếu tố khác nhau, một số người tình cờ đọc nhanh hơn. Họ có thể có bộ nhớ làm việc tốt hơn hoặc xử lý thông tin nhanh hơn. Nhưng việc tuyên bố rằng mọi người có thể tăng gấp ba tốc độ đọc của họ hoặc nhiều hơn (thí dụ, đọc hơn 15.000 từ mỗi phút, tương đương với việc đọc sách giáo khoa cấp đại học trong vòng chưa đầy 6 phút) là không thực tế. Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những người đọc tốc độ này không hoàn toàn nắm bắt được tài liệu. "Hầu hết những người tự nhận là mình đọc tốc độ nhanh thực sự đang đọc lướt", bà Schotter nói.
Khi đọc lướt, bạn đang săn lùng một số từ, đoạn văn và câu nhất định. Một người đọc tốt có thể nắm bắt các ý chính của văn bản khá nhanh - đặc biệt nếu họ đã quen thuộc với chủ đề này - nhưng họ cũng sẽ bỏ lỡ các chi tiết và sắc thái.
Vậy có cách nào để trở thành người đọc nhanh hơn không? Bạn có thể không tăng đáng kể tốc độ của mình, nhưng nghiên cứu cho thấy bạn có thể nhanh hơn một chút bằng cách cải thiện vốn từ vựng của mình và đọc nhiều hơn. Điều tốt nhất là dành nhiều thời gian để đọc.