Những điều cần biết về các biến thể của SARS-CoV-2

Virus có thể biến đổi khi chúng tạo ra các bản sao của chính mình sau khi lây nhiễm. Bằng cách sắp xếp trình tự các mẫu virus theo thời gian, các nhà khoa học có thể phát hiện những thay đổi trong bộ gene. Cho đến nay, trên khắp thế giới, các nhà nghiên cứu đã giải mã trình tự hơn 500.000 bộ gene của virus SARS-CoV-2.

7 biến thể của virus Sars-Cov-2

Từ đó, có hàng nghìn biến thể đã được xác định. Hầu hết các đột biến là không có nhiều ý nghĩa, nhưng có một số đột biến có thể làm cho virus dễ lây lan hơn, gây chết người hoặc kháng vaccine và kháng thuốc điều trị. Các chuyên gia y tế chủ yếu lo ngại về ba biến thể được phát hiện lần đầu tiên ở Anh, Nam Phi và Brazil. Chúng dường như lây lan dễ dàng hơn và nghiên cứu đang được tiến hành để xem liệu chúng có gây ra bệnh nghiêm trọng hơn hay không.


Lấy mẫu xét nghiệm Covid-19 tại Mỹ. (Ảnh: Getty Images).

Bằng chứng cho thấy vaccine hiện tại vẫn hoạt động chống lại các biến thể,  nhưng một phiên bản đột biến xuất hiện ở biến thể của Nam Phi khiến vaccine hoạt động kém hiệu quả hơn.

Ngày 11-2, AstraZeneca cho biết có thể mất từ ​​sáu đến chín tháng để sản xuất vaccine Covid-19 có hiệu quả chống lại các biến thể mới của virus.

Sau đây là các biến thể của virus SARS-CoV-2 đang được quan tâm nhất:

Biến thể Nam Phi - B.1.351

Ngày 31-1, Việt Nam cũng xác nhận ca đầu tiên nhiễm biến thể này là chuyên gia nhập cảnh được cách ly, điều trị tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương cơ sở Đông Anh.

Biến thể này có một số điểm tương đồng với biến thể lần đầu tiên được xác định ở Anh và dường như cũng dễ lây lan hơn, nhưng không có bằng chứng cho thấy gây chết người nhiều hơn. Cựu giám đốc Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ Scott Gottlieb cho rằng biến thể này có thể kháng nhiều hơn với các liệu pháp kháng thể.

Pfizer và BioNTech đã phát hành nghiên cứu riêng nhưng chưa được đánh giá cho thấy vaccine của họ vô hiệu hóa biến thể này, mặc dù hiệu quả kém hơn một chút.

Vào ngày 29-1, Johnson & Johnson cho biết vaccine tiêm một mũi của họ có hiệu quả rõ rệt trong một cuộc thử nghiệm toàn cầu lớn, nhưng khả năng bảo vệ chống lại biến thể Nam Phi thì yếu hơn.

Tại Nam Phi, việc phân phối vaccine Oxford-AstraZeneca đã bị tạm dừng. Các quan chức y tế cho biết vaccine không cung cấp đủ khả năng bảo vệ chống lại các trường hợp nhẹ và trung bình do biến thể mới gây ra.

Biến thể Anh - B.1.1.7


Tiêm vaccine Covid-19 của AstraZeneca ở Maidstone, Kent, Anh, nơi xuất hiện biến thể B.1.1.7. (Ảnh: Reuters).

Biến thể đầu tiên được xác định ở Anh dường như dễ lây truyền hơn so với chủng phổ biến hơn. Vào tháng 1, Thủ tướng Anh Boris Johnson lần đầu tiên cho rằng chủng này có thể gây chết người cao hơn so với các đột biến trước đó.

Vào đầu tháng 1, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ đã đưa ra một dự báo mô hình dự báo biến thể này có thể trở thành chủng vi khuẩn thống trị ở nước này vào tháng 3. Một nghiên cứu gần đây cho thấy biến thể này đã lây lan nhanh chóng ở Mỹ vào đầu tháng 2.

Ngày 2-1, Việt Nam lần đầu tiên phát hiện biến thể này từ một phụ nữ trở về từ Anh. Biến thể B.1.1.7 cũng đang gây bệnh tại Hải Dương, Quảng Ninh trong đợt bùng phát lây nhiễm trong cộng đồng tại Việt Nam.

Trong một nghiên cứu về người lớn tuổi, Giáo sư vi sinh lâm sàng Ravindra Gupta, Đại học Cambridge phát hiện ra rằng phản ứng miễn dịch do vaccine Pfizer kích hoạt ít hiệu quả hơn với biến thể ở Anh.

Biến thể ở Rwanda - A.23.1

Ngày 12-2, Việt Nam công bố các ca bệnh thuộc tổ bốc xếp ở sân bay Tân Sơn Nhất mới đây đều thuộc chủng A.23.1.

Đột biến Eeek - E484K

Đột biến Eeek làm thay đổi protein đột biến của virus, vốn là mục tiêu của vaccine. Bản thân sự đột biến này không làm thay đổi đáng kể virus. Mối quan tâm với đột biến này là khi nó kết hợp với các biến thể khác, điều này có thể giúp virus tránh bị phát hiện và làm cho việc trung hòa bởi hệ thống miễn dịch của con người kém hiệu quả hơn.

Biến thể Brazil - P. 1

Biến thể có hơn một chục thay đổi, một số thay đổi được tìm thấy trên protein đột biến của virus, liên kết virus với tế bào. Do đó, các nhà nghiên cứu cho rằng chủng này có thể dễ lây lan hơn. Cũng có một số bằng chứng ban đầu cho thấy kháng thể có thể không nhận ra biến thể P. 1, điều này có thể dẫn đến tái nhiễm.

Moderna thông báo rằng họ sẽ phát triển một loại vaccine mới phù hợp với một biến thể tương tự trong trường hợp cần thiết.

Biến thể Đan Mạch - L452R

Vẫn chưa rõ liệu chủng virus SARS-CoV-2 này có khả năng lây truyền hay gây chết người nhiều hơn hay không.

Biến thể đầu tiên - D614G

Một số nhà khoa học cho rằng biến thể này có khả năng lây truyền cao hơn đáng kể so với chủng virus ban đầu. Đó là bởi vì biến thể này có số lượng gai nhiều hơn bốn đến năm lần trên bề mặt của nó. Những chiếc gai này cho phép virus bám vào và lây nhiễm các tế bào. Nhưng điều này vẫn đang tranh cãi.

Vắc xin Covid-19: Hiệu quả 95% có nghĩa là gì?

Tất cả virus corona trên thế giới nằm vừa trong một lon nước ngọt

Phát hiện mới về biến chủng khiến ca mắc Covid-19 ở châu Âu tăng mạnh

Tin nổi bật

Tin cùng chuyên mục

Tin mới nhất