Pháo đài Agra - Ấn Độ
Tổ chức Khoa học, Giáo dục và Văn hóa Liên hiệp quốc Unesco đã công nhận Pháo đài Agra của Ấn Độ là Di sản văn hóa thế giới năm 1983.
Pháo đài Agra - Di sản văn hóa thế giới tại Ấn Độ
Pháo đài Agra còn được gọi với tên Lal Qila, Fort Rouge, Pháo đài đỏ. Nằm cách đền Taj Mahal 2,5 km về phía tây bắc. Pháo đài có thể được xem như cung thành bởi sự hoành tráng và quy mô của nó. Pháo đài Agra là một trong những công trình quan trọng nhất vào thời đại Mughal. Pháo đài được xây dựng bằng đá sa thạch đỏ với bức từng bao quanh có chiều dài 2,5 km. Đây không chỉ đơn giản là một pháo đài mà là trung tâm quyền lực dưới thời đại Mughal. Trong pháo đài có nhiều cung điện lớn như cung điện Jahangir và Khas Mahal, hội trường lớn và 2 nhà thờ hồi giáo.
Cùng với đền Taj Mahal, pháo đài Agra được xem là di tích đặc biệt và là minh chứng cho một thời ký thịnh vượng của triều đại hoàng đế Mogul. Agra đã trải qua lịch sử hơn 2.500 năm, nói đến pháo đài người ta thường nghĩ đến những bức tường xám xịt, các tháp canh u ám thế nhưng các pháo đài ở Ấn Độ thì lại hoàn toàn trái ngược và là những công trình nghệ thuật tuyệt đẹp.
Pháo đài Agra được xây dựng một cách chắc chắn và vững chãi bên cạnh con sông Yamuna. Hiện nay, pháo đài nằm về phía tây bắc của khu vườn Shah Jahan, khu vườn bao quanh ngôi đền Taj Mahal. Chính điều này đã tạo ra một thể thống nhất giữa các công trình kiến trúc ở đây. Agra được bao bọc bởi những bức tường được xây dựng bằng đá sa thạch đỏ. Bao quanh pháo đài là một con hào khá lớn. Điều này làm cho Pháo đài dường như chắc chắn một cách tuyệt đối mà không một sức mạnh nào bên ngoài có thể đánh bại vào.
Cổng chính của pháo đài Agra là cổng Delhi và Amar Singh. Khi đi qua cổng Delhi sẽ dẫn đến cổng Hathi Pol hay còn gọi là Elephant Gate.
Thời điểm lý tưởng nhất để tham quan pháo đài Agra là vào buổi chiều, khi ánh mặt trời rực rỡ chiếu thẳng vào cổng thành phía tây. Do nằm ở vị trí trung tâm của Ấn Độ nên trước kia Agra là trung tâm chính trị của vương triều Mughal còn ngày nay pháo đài này là địa điểm thu hút khách du lịch trong cũng như ngoài nước.
Được vua Akbar ra lệnh khởi công xây dựng vào năm 1558, pháo đài Agra huy động tới 1,5 triệu nhân công làm việc miệt mài trong tám năm. Vật liệu xây dựng pháo đài là gạch và đá sa thạch đỏ được vận chuyển từ vùng Rajasthan về. Trong đó gạch được sử dụng để xây dựng phần lõi còn đá sa thạch phủ bên ngoài.. Pháo đài được xây hình bán nguyệt dựa theo dòng chảy của sông, bao quanh bởi hệ thống tường thành cao chót vót và tháp canh dày đặc. Tuy nhiên, khác hẳn với vẻ kiên cố khép kín ở bên ngoài, không gian bên trong pháo đài rất thanh nhã và khoáng đạt. Kiến trúc Mughal của hoàng thành là sự kết hợp hài hòa phong cách Hồi giáo và Ấn Độ, đơn giản, uy nghi nhưng không kém phần tráng lệ và tinh xảo. Nổi bật nhất là những trang trí nội thất bên trong các cung điện. Thật khó để tin rằng những đường nét chạm khắc vô cùng tinh tế và mềm mại này lại được tạo ra từ những khối sa thạch thô kệch xù xì.
Những kiến trúc, chạm khắc tinh xảo vô cùng tinh tế phía bên trong pháo đài
So với thiết kế ban đầu của vua Akbar, pháo đài Agra hiện nay đã được tu sửa nhiều lần bởi những người kế nhiệm ông, mà đóng góp lớn nhất thuộc về vua Shah Jahan với những cung điện bằng đá cẩm thạch cẩn các loại đá quý nhiều màu. Mặc dù vậy, pháo đài Agra vẫn giữ được vẻ rực rỡ qua nhiều thế kỷ. Trong đó, cung thiết triều Diwan I Am có thể được coi là đỉnh cao của kiến trúc Mughal. Dù bị thời gian làm hư hại khá nhiều, nơi đây vẫn toát lên vẻ tráng lệ với những hàng cột cao vút nâng đỡ các vòm trần duyên dáng nở xòe như những đóa hoa cẩm thạch trắng.
Trong lịch sử của Ấn Độ, vua Shah Jahan không chỉ được lưu danh bởi những chiến công hiển hách mà còn nổi tiếng với câu chuyện tình đã làm nên ngôi đền Taj Mahal. Thế nhưng khi về già, nhà vua lại bị chính con trai của mình giam lỏng trong tòa tháp Muasamman Burj ở pháo đài Agra. Nhà vua cũng chính là người có công lớn trong việc tạo thêm vẻ lộng lẫy, tráng lệ cho pháo đài Agra.
Cùng với ngôi đền tượng trưng cho tình yêu nổi tiếng ở Ấn Độ là Taj Mahal, pháo đài Agra là một trong những điểm thăm quan du lịch đặc biệt quan trọng ở Ấn Độ. Bên cạnh đó những công trình này đều mang những dấu ấn kiến trúc quan trọng của các thời kỳ lịch sử Ấn Độ và là niềm tự hào của đất nước này.