Phát hiện loài cá mới nặng hơn 2 tấn trong vòng 130 năm qua

Loại cá này có xương nặng nhất trên thế giới. Chúng có thể nặng đến hai tấn và có chiều dài ba mét.

Loài cá mới lạ này được đặt tên là cá thái dương Hoodwinker (Mola tecta), và đã được tìm thấy ở vùng nước lạnh của New Zealand, Nam Chile, Nam Phi và bờ biển phía đông nam của Úc.

Marianne Nyegaard - tác giả chính của nghiên cứu thuộc Trường Đại học Murdoch nói: "Loài cá mới này đã thoát khỏi sự phát hiện của các nhà khoa học bằng cách “trốn” trong lịch sử phân loại lộn xộn của loài cá thái dương. Một lý do nữa là bởi vì chúng rất khó bảo tồn và nghiên cứu, ngay cả đối với việc bảo tồn trong những viện bảo tàng lịch sử tự nhiên".

"Đó là lý do tại sao chúng tôi đặt tên nó là Mola tecta (cá thái dương lừa dối), chúng bắt nguồn từ tiếng Latin, có nghĩa là ngụy trang hoặc ẩn giấu”.

Cá thái dương là loại cá có xương nặng nhất trên thế giới. Chúng nhìn giống như một chữ thập giữa một chiếc bánh khổng lồ và một chiếc vali có cánh. Chúng có thể nặng đến hai tấn và có chiều dài ba mét.

Mặc dù xuất hiện thường xuyên trên YouTube nhưng cá thái dương rất khó theo dấu. Bởi vì chúng có tập tính sống đơn độc và ưa thích những nơi nằm sâu dưới lòng đại dương - rất khó tiếp cận. Cuộc sống của cá thái dương xen kẽ giữa việc lặn sâu dưới biển như sứa và bơi lên trên bề mặt để sưởi ấm.

Lịch sử phân loại của chúng cũng là một mớ hỗn độn, các nhà thám hiểm đầu tiên đã mô tả một số loài mới dựa trên những mẫu đơn lẻ mà họ tìm thấy trong khi đi thuyền buồm. Khi các nhà thám hiểm đến Úc và New Zealand, họ bắt đầu phân loại bất kỳ loài cá thái dương nào mà họ gặp phải, như cá hồi biển (Mola mola), điều này làm cho mọi thứ trở nên phức tạp hơn.

Lần cuối cùng các nhà nghiên cứu xác định được loài cá thái dương mới là 130 năm trước đây, đó là loài cá ở phía Nam đại dương (Mola ramsayi).

Trong khi Nyegaard đang nghiên cứu về đặc điểm di truyền của loài cá thái dương ở đại dương phía Nam, bà nhận thấy có sự khác biệt về di truyền trong các mẫu da mà những người đánh cá ở Úc và New Zealand tìm được.

Loài cá thái dương mới (Ảnh: Internet).

"Một nhóm nghiên cứu Nhật Bản lần đầu tiên tìm thấy bằng chứng di truyền của một loài cá thái dương chưa từng được biết ở vùng biển nước Úc cách đây 10 năm. Nhưng chúng vẫn tiếp tục lẩn trốn khỏi cộng đồng khoa học vì chúng ta không biết chúng trông như thế nào", Nyegaard nói trong một thông cáo báo chí.

Sự khám phá ra những gen bí ẩn này đã khởi đầu một trò chơi trốn tìm suốt bốn năm. Ngoài các bằng chứng về di truyền, chỉ có manh mối đến từ một vài bức ảnh được chụp bởi các ngư dân.

Trong khi loài cá này đôi khi xuất hiện trong các tàu đánh cá thương mại, còn ngư dân thì rất hiếm khi bắt được những gã khổng lồ tàng hình này trên tàu do kích cỡ của chúng.

"Lúc đầu, khi tôi được bảo mang theo cần cẩu để nhận mẫu vật, tôi biết tôi đang ở trong một cuộc phiêu lưu đầy thách thức nhưng tuyệt vời" - Nyegaard nói.

Cách tốt nhất mà nhóm nghiên cứu có thể thực hiện là đợi cho đến khi một con cá thái dương tràn lên những bãi biển ở New Zealand và Úc. Trong khi đó, nhóm nghiên cứu đã bắt đầu phân loại chúng dựa vào những bức ảnh trên phương tiện truyền thông xã hội để lựa chọn ra những đặc điểm vật lý duy nhất.

Khi Nyegaard đang nghiên cứu bức ảnh của một con cá thái dương được kéo lên boong của một chiếc thuyền đánh cá, bà nhận thấy nó có một đặc điểm khác hẳn những con cá khác.

"Tôi nhận thấy phần cuối đuôi của con cá rất kì lạ, trước đó tôi chưa từng thấy trên một con cá thái dương nào khác. Tôi tự hỏi liệu đặc điểm này có phải là một đặc điểm độc đáo của loài cá thái dương, hay nó chỉ có duy nhất ở con cá này thôi”, Nyegaard nói với ScienceAlert.

Một ngày vào tháng 5 năm 2014, bốn con cá thái dương đã dạt đến bãi biển gần Christchurch ở New Zealand. Khi Nyegaard phát hiện ra, cô lập tức lên một chuyến bay từ Perth để đến xem chúng.

"Một nghệ sĩ địa phương đã lái xe đưa tôi xuống bãi biển vào nửa đêm, và ông ta đã chiếu những chiếc đèn xe vào con cá này", Nyegaard cho biết.

Không giống như hai loài thái dương khác, loài cá này có một thân hình mảnh mai, thon thả và không có mõm nhô ra. Giữa các phần trên và phần dưới là một phần da mềm để kết nối giữa hai phần.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu vẫn chưa kết thúc việc giải quyết vấn đề này. Sau khi di chuyển hàng ngàn kilomet và dựa vào sự giúp đỡ của ngư dân, người dân địa phương và viện bảo tàng, nhóm nghiên cứu thu thập được 27 mẫu vật cá thái dương, nằm trong khoảng từ 50 centimet đến gần hai mét rưỡi.

Để khẳng định rằng họ đã phát hiện ra một loài hoàn toàn mới, các nhà nghiên cứu đã so sánh thông qua các bản văn cũ kể từ thế kỷ 16. Các hồ sơ cũ bao gồm các mô tả đầy màu sắc của những nàng tiên cá, những con quái vật biển và một số loài cá thái dương không hiện hữu. Nó cho thấy rõ ràng là loài cá thái dương Hoodwinker đã trốn thoát khỏi tầm nhìn của các nhà phân loại học trong gần ba thế kỷ.

Bây giờ các “mánh khóe” của Hoodwinker đã được tiết lộ, ở bước tiếp theo Nyegaard và nhóm của cô ấy đang tìm hiểu thêm về thói quen ăn uống của chúng với sự trợ giúp của việc gắn thẻ vệ tinh.

"Thật hiển nhiên khi biết rằng đại dương vẫn còn giữ được rất nhiều điều bí ẩn. Chúng ta thường nghĩ rằng chúng ta biết mọi thứ, nhưng chúng ta vẫn còn rất nhiều thứ để làm sáng tỏ”, Nyegaard nói.