Rừng sa mu di sản khổng lồ ở biên giới Việt - Lào
56 cây sa mu dầu và 5 cây phay sừng tại khu bảo tồn thiên nhiên Pù Hoạt (huyện Quế Phong, Nghệ An) vừa được Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam vinh danh là cây di sản. Trong số này có những gốc đường kính 3,7m, cao 60m.
Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Hoạt có 85.200 ha nằm trên địa bàn 9 xã của huyện Quế Phong. Đây là một trong ba vùng lõi của Khu dự trữ sinh quyển Miền Tây Nghệ An có diện tích rừng nguyên sinh lớn, độ đa dạng sinh học cao. Tại khu bảo tồn này quần thể cây sa mu dầu phân bố trong những cánh rừng tự nhiên hùng vĩ chạy dọc biên giới Việt - Lào thuộc địa bàn 3 xã Nậm Giải, Hạnh Dịch, Tri Lễ cao 1.200 - 1.800m so với mực nước biển.
Quần thể sa mu dầu được chia thành 7 khu vực với số lượng cây lên đến hàng nghìn, trong đó có 56 cây sa mu dầu vừa được vinh danh cây di sản Việt Nam.
Cây có đường kính lớn nhất là 3,7m, chiều cao 60m. Còn lại đường kính bình quân 2m; cao gần 50m. Tuổi đời của những cây này lên đến hàng nghìn năm.
Một gốc sa mu có đường kính 3,7m. Phải nhiều người nối tay nhau ôm mới xuể.
Để tới được vị trí những cây sa mu khổng lồ phải mất 6-7 giờ đi bộ đường rừng, trời mưa gió thì mất cả ngày.
Sa mu dầu thuộc nhóm 1A (loài thực vật quý hiếm) là loại gỗ có vân thớ đẹp, dễ chế biến gia công và đặc biệt có khả năng chịu nắng mưa rất tốt. Gỗ toát ra một mùi thơm dìu dịu, có tinh dầu xua đuổi ruồi muỗi...
Samu dầu không chỉ tượng trưng cho thực vật Pù Hoạt, hay khu dự trữ sinh quyển miền tây, mà là biểu tượng cho thực vật của giải Trường Sơn Bắc, của hệ thực vật Việt Nam. Những loài cây này không chỉ có giá trị về mặt khoa học, giá trị về nguồn gene, các giá trị về mặt kinh tế mà còn có giá trị lớn lao hơn đó là các giá trị về mặt văn hóa.
Cùng với 56 cây sa mu dầu, 5 cây phay sừng trong khu bảo tồn thiên nhiên Pù Hoạt cũng được vinh danh là cây di sản. Những cây này phân bố ở độ cao khoảng 850m so với mực nước biển.
Phay sừng là loài cây thân gỗ lớn, thẳng tròn, cao trên 30m, có những cây tới 50-60m, đường kính có thể lớn hơn 2m, gốc cây có bạnh vè.
Gốc phay sừng cổ thụ có đường kính hơn 2m nằm lọt thỏm giữa khu bảo tồn thiên nhiên Pù Hoạt vừa được Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam, chính quyền huyện Quế Phong gắn biển. Tại buổi lễ vinh danh chiều 28/11, Hội đề nghị khu bảo tồn thiên nhiên Pù Hoạt và nhà chức trách Nghệ An có biện pháp chăm sóc các cây di sản, tránh bị xâm hại.