SpaceX sắp phóng 71 vệ tinh dò tìm hải tặc
Elon Musk dự định phóng 71 vệ tinh vào quỹ đạo tạo thành mạng lưới quan sát Trái Đất vào đầu tuần sau.
Theo Bussiness Insider, dự án mang tên SSO-A với mong muốn phóng tên lửa Falcon 9 mang 71 vệ tinh vào vũ trụ. Nếu SSO-A thành công, SpaceX sẽ trở thành công ty đầu tiên phá vỡ kỷ lục trong ngành hàng không vũ trụ. Bên cạnh đó, dự án góp phần chống lại các hoạt động phi pháp xảy ra trên biển.
Spaceflight Industry là tổ chức đứng ra kêu gọi và thiết kế dự án. Cùng bay với Falcon 9 của SpaceX là hơn 35 tên lửa từ nhiều công ty khác nhau.
Săn hải tặc bằng sóng radio
Trong số 71 vệ tinh Falcon 9 phải mang theo, cụm 3 vệ tinh HawkEye 360 có khả năng "đọc vị" tín hiệu radio từ quỹ đạo vũ trụ. Vệ tinh sẽ thu nhập tín hiệu radio từ tất cả các phương tiện đường thủy sau đó truy dấu và dự đoán nước đi tiếp theo của chúng.
Hệ thống mang tên Pathfinder gồm cụm 3 vệ tinh và phần mềm truy vết radio chuyên dụng có khả năng theo dõi các loại tàu phi pháp kể cả khi hệ thống GPS bị tắt. Pathfinder sẽ trở thành công cụ hỗ trợ phòng chống tội phạm trên biển đắc lực đối với chính phủ nhiều nước trên thế giới.
John Serafini, CEO của HawkEye 360 cho rằng mỗi năm các quốc gia thiệt hại khoảng 3 tỷ USD bởi các hoạt động như đánh bắt cá trái phép, buôn lậu, vận chuyển thuốc kích thích và hải tặc.
Bản đồ sóng radio và AIS của Pathfinder. (Ảnh: B.I).
"Chúng tôi mong muốn giải quyết vấn đề trên bằng những biện pháp tối tân nhất", Serafini trả lời Bussiness Insider.
Ngoài hệ thống dò tìm sóng radio, HawkEye 360 còn trang bị trí thông minh nhân tạo để xử lý thông tin. Pathfinder sẽ bay vòng quanh Trái Đất theo quỹ đạo đồng bộ mặt trời. Cụ thể, tấm pin năng lượng của vệ tinh sẽ luôn hướng về phía mặt trời, tiếp nhận năng lượng để thực hiện hết một vòng quanh Trái Đất.
Bộ ăng ten của Pathfinder có thể bắt sóng radio trên 1 watt. Vì thế, vệ tinh hiện chưa thể theo dấu các thiết bị điện thoại. Tuy nhiên, những hệ thống điện tử khác như điện thoại vệ tinh, bộ đàm, radar thủy sinh và hệ thống định vị trên biển đều có thể truy vết bởi Pathfinder.
"Bật/tắt liên tục hệ thống AIS nhằm ngụy trang sẽ không thể qua mắt vệ tinh của chúng tôi. Chỉ cần có 1 dấu vết sóng radio nhỏ nhất Pathfinder có thể tìm ra được", Serafini nói.
Cơ chế hoạt động của Pathfinder
Cơ chế thu/phát của các máy phát radio trên từng loại thuyền hoàn toàn không giống nhau. Pathfinder có khả năng nhận diện sự khác biệt đó và phân tích tính chất của các loại sóng radio nhằm phát hiện đối tượng cần chú ý.
Bên cạnh đó, bằng cách truy dấu sóng radio sau đó kết hợp với dữ liệu AIS trên tàu, hệ thống sẽ lập bản đồ đồng thời ước lượng khối lượng hàng hóa của tàu thủy trong khu vực. HawkEye 360 đã chứng minh tính khả thi của dự án bằng cách thử nghiệm trên 3 chiếc máy bay. Pathfinder được gắn trên 3 máy bay phản lực của hãng Cessna bay vòng quanh vịnh Chesapeake.
3 vệ tinh nhỏ trong cụm vệ tinh Pathfinder sẽ bay cùng Falcon 9. (Ảnh: B.I).
"Chúng tôi không chỉ dò được AIS mà còn định vị rõ ràng vị trí phát sóng radio của thuyền. Sau đó, chúng tôi tiến hành lập một bản đồ từ dữ liệu thu được rồi so sánh với bản đồ có sẵn của thuyền", Chris Demay, nhà sáng lập HawkEye 360 trả lời Bussiness Insider.
Ngoài việc truy vết radio, Pathfinder còn trang bị thuật toán machine learning nhận diện hướng đi của thuyền thông qua chuyển động của lá cờ. Đồng thời, hệ thống dự đoán hành vi tương lai của thuyền thông qua dữ liệu đã được lưu trữ
"Pathfinder là công nghệ tiên phong trên lĩnh vực này và chung tôi sẽ là những người đầu tiên đem hệ thống lên thị trường", Serafini nói.
Tương lai của công nghệ vệ tinh radio
Nếu SpaceX đưa thành công 71 vệ tinh vào quỹ đạo, Pathfinder sẽ bao quát tất cả hành động phát sóng radio trên Trái Đất cứ mỗi 4 đến 6 tiếng đồng hồ. Nhưng, DeMay và Serafini tuyên bố đó chỉ mới sự khởi đầu.
Theo Bussiness Insider, HawkEye 360 hiện có ngân sách hoạt động vào khoảng 30 triệu USD, đủ vận hành trong vòng 18 tháng. Với 31 nhân viên túc trực và 100 triệu USD dự phòng cho sự phát triển của dự án, trong tương lai sẽ có khoảng 5 cụm 3 vệ tinh theo dõi radio được đưa lên quỹ đạo.
HawEye 360 hướng đến theo dõi sự biến đổi sóng radio của Trái Đất trong vòng 30-40 phút. Đồng thời, vận hành nhiều vệ tinh cùng lúc cho phép HawkEye 360 truy vết những tần sóng radio nhỏ hơn.
Pathfinder có khả năng đọc sóng radio trên các cột viễn thông. (Ảnh: B.I).
"Chúng ta có thể dùng hệ thống để theo vết các loại xe tải để ngăn chặn hành vi đưa hàng trái phép qua biên giới", Serafini nói.
Công nghệ của HawkEye 360 còn có thể sử dụng cho mục đích quân sự. Quân đội Mỹ dự định hợp tác với hãng này nhằm chế tạo những ăng ten siêu nhạy gắn trên đầu máy bay hoặc bong bóng viễn thám. Những ăng ten này dùng để theo dấu những mục tiêu có tần sóng radio cực thấp.
Bên cạnh đó, công nghệ truy vết radio còn được dùng để phát hiện những hành vi ăn bớt dung lượng Internet. Bằng cách dò tìm sóng radio trên các trạm viễn thông, vệ tinh sẽ tìm được các nguồn sóng radio đang khai thác dữ liệu Internet một cách trái phép.