Tranh cãi gay gắt về nguồn gốc của ngựa thuần hóa
Theo các nghiên cứu, cách đây 6 ngàn năm, ngựa đã được thuần hoá tại các cánh đồng Ukraine, phía Tây Nam của nước Nga và vùng phía tây của Kazakhstan.
Sau đó, giống ngựa này được nhân rộng ra châu Âu và châu Á và được phối giống với ngựa hoang tại nhiều vùng khác nhau.
Một nhóm nghiên cứu của trường đại học Cambridge mới đây đã đưa ra kết luận trên về nguồn gốc của ngựa ngày nay. Nghiên cứu này, được công bố trên tạp chí PNAS, đã gây ra cuộc tranh luận mạnh mẽ trong giới khoa học.
Bằng chứng khảo cổ cho thấy ngựa được thuần hoá trên các cánh đồng Ukraina, phía tây nam nước Nga và vùng phía tây Kazakhstan, nơi tiếp giáp giữa 2 châu lục Á, Âu. Các chuyên gia cho rằng lúc đó chúng được dùng làm phương tiện đi lại và là nguồn cung cấp thịt, sữa cho con người. Một trong những bằng chứng thuyết phục nhất là dấu vết sữa ngựa được tìm thấy trong chậu của người cổ đại sinh sống ở vùng này.
Tuy nhiên, thật bất ngờ, những manh mối khảo cổ học này lại mâu thuẫn với các bằng chứng có được từ việc nghiên cứu DNA của ngựa. Các kết quả nghiên cứu cho thấy ngựa được thuần hoá ở nhiều nơi trên khắp châu Âu và châu Á chứ không riêng gì vùng tiếp giáp Á, Âu.
Các nhà khoa học đã lấy mẫu DNA của 300 con ngựa ở 8 quốc gia châu Âu và châu Á. Dữ liệu di truyền được đưa vào máy tính xử lý và cho kết quả khác nhau về quá trình thuần hoá của những con ngựa này.
Tiến sĩ Vera Warmuth thuộc khoa sinh vật học của trường đại học Cambridge cho biết: “Điều đó chỉ ra rằng việc thuần hoá ngựa có nguồn gốc từ phía tây vùng biên giới Á, Âu nhưng sau đó, trong quá trình lan rộng ra, nó đã thu nạp thêm gene của nhiều loài ngựa hoang khác trên khắp 2 châu lục”.
Nghiên cứu này đã giải thích lý do tại sao trong DNA của ngựa hiện nay - vốn chỉ được thừa kế từ ngựa mẹ, lại chứa gene của các loài ngựa ở nhiều nơi khác nhau. Sự thật là các giống ngựa thuần hoá đã được cho phối giống với nhiều loài ngựa hoang khác bởi vì trong điều kiện nuôi nhốt, ngựa nhà khó có thể giao phối được với nhau.
Ngựa hoang Przewalski được xem là thuỷ tổ gần nhất của các loài ngựa trên thế giới ngày nay. Đây là loài ngựa có nguồn gốc ở các vùng thảo nguyên Mông Cổ, hiện tại chỉ còn vài chục con sống hoang nơi vùng núi Tachin Shara Nuru và được gây nuôi, bảo tồn ở một số vườn thú lớn.
Tham khảo: BBC