Abel và Giải thưởng Abel

Niels Henrik Abel (1802-1829) là một nhà toán học người Na Uy đã có nhiều đóng góp cho sự phát triển của Đại số và Giải tích. Cha của ông là một mục sư. Năm 1815, ông vào học tại một trường dòng. Năm 1817, một biến cố xảy ra ở trường học của Abel dẫn đến việc nhà trường phải thay một giáo viên dạy toán.

Từ đây, với sự dẫn dắt của người thầy mới Michael Bernt Holmboe (1795-1850), Abel bắt đầu bộc lộ năng khiếu toán học của mình bằng việc đưa ra những lời giải xuất chúng cho những bài toán khó do thầy đặt ra, đồng thời ông cũng bắt đầu nghiên cứu về toán học. Giai đoạn này, cha ông qua đời, cuộc sống của gia đình ông trở nên khó khăn. Tuy vậy, nhờ có học bổng mà năm 1821, Abel đã vào học tại Đại học Hoàng gia Frederick (nay là Oslo).


Niels Henrik Abel

Nhờ vào các tài liệu phong phú ở trường đại học, ông được tiếp cận tốt với những kết quả toán học đương thời và tiếp tục nghiên cứu những đề tài toán học đang theo đuổi. Công trình đầu tiên được ông công bố năm 1824 về sự không giải được của phương trình bậc năm, một thành tựu to lớn của Đại số trong suốt 2000 năm phát triển. Giai đoạn đó, trường đại học nơi ông theo học chưa có những chuyên ngành về khoa học tự nhiên.

Lãnh đạo nhà trường cũng như những giáo sư tâm huyết muốn gửi ông theo học ở những trung tâm toán học lớn ở nước ngoài như Pháp, Đức... Nhờ học bổng nhà nước, năm 1825, ông đã có chuyến hành trình theo học ở Đức và Pháp. Tại Đức, ông gặp gỡ nhà toán học August Leopold Crelle, người chuẩn bị cho xuất bản tạp chí toán danh tiếng Crelle. Các công trình tiếp theo của ông về hàm số, nhóm giao hoán... được xuất bản lần đầu trên những số đầu tiên của tạp chí này. Sự nghiệp đang phát triển thì ông mất sớm bởi bệnh tật.

Với những đóng góp to lớn của Abel, nhân kỷ niệm 200 năm ngày sinh của ông, năm 2001, Chính phủ Na Uy quyết định thành lập giải thưởng toán học Abel, nhằm nâng cao vị thế của toán học trong xã hội, kích thích sự quan tâm của trẻ em và thanh thiếu niên với toán học. Giải thưởng Abel được trao hằng năm, trị giá khoảng một triệu đô la Mỹ. Qua 10 lần, bắt đầu từ năm 2003, giải đã được trao cho 12 nhà toán học xuất sắc. Trước đó hơn 100 năm, ngay khi giải Nobel được thành lập và trao lần đầu năm 1901, giải Abel đã được xúc tiến thành lập. Tuy nhiên, do điều kiện lịch sử, giải đã không được hình thành lúc đó. Hy vọng, danh tiếng của giải Abel dành cho toán học ngày càng được công chúng biết đến đông đảo hơn.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Chuyện thú vị về những phát minh

Chuyện thú vị về những phát minh

Từ thuyết tương đối, hình học tọa độ đến chiếc lò vi sóng hay miếng giấy ghi nhớ... đều mang trong nó một câu chuyện thú vị về hành trình "tìm ra rồi" của các nhà khoa học.

Đăng ngày: 02/06/2025
Cuộc đời dị thường của nhà khoa học Nikola Tesla

Cuộc đời dị thường của nhà khoa học Nikola Tesla

Trong lịch sử, chúng ta luôn ghi nhận Thomas Edison là nhà phát minh vĩ đại nhất trừ trước đến giờ tuy nhiên ngay trong thời đại của ông cũng có một nhà phát minh tài năng không kém. Đó chính là Nikola Tesla.

Đăng ngày: 20/05/2025
Bí mật động trời về người đàn ông nhiều con nhất thế giới

Bí mật động trời về người đàn ông nhiều con nhất thế giới

Sultan Moulay Ismaïl - ông hoàng Morocco nổi tiếng tàn bạo và khát máu, cũng là người đàn ông "mắn đẻ" nhất trong lịch sử thế giới.

Đăng ngày: 20/05/2025
Huyền thoại bác học Acsimet

Huyền thoại bác học Acsimet

Nhiều nhà bác học thông thái trong lịch sử đã để lại cho nhân loại những công trình nghiên cứu vô giá, nhưng họ cũng lưu lại cho hậu thế những mẫu chuyện cười ra nước mắt về “tính đãng trí bác học” của bản thân mình.

Đăng ngày: 19/05/2025
Những thiên tài thuận tay trái

Những thiên tài thuận tay trái

Không ít cô cậu học trò phải khổ sở vì bị bố mẹ và cô giáo bắt tập viết tay phải. Thực ra, có nhiều danh nhân là người thuận tay trái, như hoàng đế Pháp Napoleon, nữ hoàng Victoria, Chủ tịch Cuba Fidel Castro...

Đăng ngày: 15/05/2025
Galilê - “ Cha đẻ của khoa học cận đại”

Galilê - “ Cha đẻ của khoa học cận đại”

Galilê là nhà khoa học nổi tiếng thời Cổ đại, Ông là người đầu tiên dùng kính viễn vọng quan sát các thiên thể, chứng minh và phát triển thuyết mặt trời là trung tâm vũ trụ của Côpecnich. Suốt đời ông theo đuổi chân lý, hiến th&a

Đăng ngày: 14/05/2025
Những thiên tài tự học

Những thiên tài tự học "đỉnh" nhất mọi thời đại

Họ đều có điểm chung là không có điều kiện để được học hành đầy đủ nhưng bằng chính sự đam mê, ham học hỏi đã giúp họ thành công và nổi danh.

Đăng ngày: 07/05/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News