Bên dưới Thổ Nhĩ Kỳ, vỏ Trái đất bắt đầu nứt từ 5 triệu năm trước

Một nhóm khoa học gia quốc tế đã tìm ra bí ẩn sâu bên dưới khu vực xảy ra thảm họa động đất đầu năm nay ở Thổ Nhĩ Kỳ - Syria: Sự di chuyển phức tạp của 3 mảnh vỏ Trái đất.

Theo Live Science, nguyên nhân gây ra siêu động đất là Đứt gãy Đông Anatolia có thể hiểu nôm na là nơi vỏ Trái đất bị nứt đôi. Đường đứt gãy này đã được biết đến trước đây, nhưng vẫn còn phủ nhiều bí ẩn.

Nghiên cứu mới đã giúp xác định vết nứt khổng lồ này chỉ mới hình thành từ 5 triệu năm trước, khi lớp vỏ hành tinh tách đôi theo một đường từ Đứt gãy Bắc Anatolian đến Đứt gãy Biển Chết, tách 2 mảng kiến tạo Á - Âu và Anatolian ra. Đó cũng là sự ra đời của một mảng kiến tạo mới.


Đường màu đỏ biểu thị nơi Đứt gãy Đông Anatolia hình thành từ 5 triệu năm trước - (Ảnh: ĐẠI HỌC MINNESOTA).

Mảng kiến tạo là những mảnh vỏ của Trái đất. Các ước tính cho thấy cả hành tinh có khoảng trên dưới 20 mảng kiến tạo như vậy. Chúng cõng bên trên các lục địa và đại dương, liên tục di chuyển và là nguyên nhân khiến đất đai Trái đất nhiều lần hợp lại thành siêu lục địa rồi lại tách rời ra như ngày nay.

Đó là một quá trình tự nhiên tất yếu của hành tinh, gây ra nhiều hủy diệt nhưng cũng quan trọng trong việc ổn định môi trường và khí hậu, cân bằng hóa học, nuôi dưỡng sự sống.

Tuy nhiên trong hiện tại, Đứt gãy Đông Anatolia có thể tiềm ẩn nhiều thảm họa. Nhóm tác giả dẫn đầu bởi nhà khoa học Trái đất Donna Whitney từ Đại học Minnesota (Mỹ) cho thấy trong quá trình di chuyển, mảng kiến tạo Ả Rập đang bị mắc kẹt dưới mảng Anatolina.

Rìa của lớp vỏ bị mắc kẹt này được cho là động lực chính khiến lớp vỏ hành tinh ở khu vực đó chịu áp lực mạnh, gây ra động đất. Khu vực hai mảng kiến tạo bị mắc kẹt nằm rất gần đường đứt gãy nơi thảm họa phát sinh.

Các kết quả được tìm ra nhờ quá trình phân tích đá, vốn có nguồn gốc từ lớp phủ bên dưới được đưa lên mặt đất hàng triệu năm trước do sự di chuyển, dồn nén, xáo trộn vật liệu lớp vỏ.

Rất tiếc, các dữ liệu hiện tại chưa giúp các nhà khoa học dự đoán được trận siêu động đất đã xảy ra ngay giữa thời gian nghiên cứu.

Tuy nhiên, hiểu thêm về chúng là thêm các mảnh ghép để các nhà khoa học phân tích, đào sâu, từ đó kết hợp với các yếu tố khác nhằm cải thiện dần các mô hình dự báo động đất.

Bài công bố trên tạp chí khoa học Geology cũng cảnh báo với tuổi đời "trẻ" 5 triệu năm và vị trí bấp bênh của các mảng kiến tạo bên dưới, Đứt gãy Đông Anatolia sẽ tiếp tục gây ra động đất, dù chủ yếu là động đất vừa và nhỏ.

TIN CŨ HƠN
Bên trong chai nước màu vàng của đội tuyển Việt Nam có gì?

Bên trong chai nước màu vàng của đội tuyển Việt Nam có gì?

Các tuyển thủ Việt Nam thường được chuẩn bị loại nước đặc biệt để bù nước, bù khoáng trong quá trình tập luyện và thi đấu

Đăng ngày: 22/11/2025
Top 4 HỌ cổ đã biến mất ở Trung Quốc, có họ là thần thú trong truyền thuyết

Top 4 HỌ cổ đã biến mất ở Trung Quốc, có họ là thần thú trong truyền thuyết

Họ người đã trở thành một nét văn hóa trong suốt chiều dài lịch sử của Trung Quốc.

Đăng ngày: 22/11/2025
8 cuốn sách huyền bí thời Trung cổ càng tìm hiểu càng thấy đáng sợ

8 cuốn sách huyền bí thời Trung cổ càng tìm hiểu càng thấy đáng sợ

Từ những điều cơ bản của mật mã Satan cho đến hướng dẫn về cách lập hiệp ước với quỷ, những cuốn sách này rõ ràng không dành cho người yếu tim.

Đăng ngày: 22/11/2025
Giao thông trên trời diễn ra như thế nào?

Giao thông trên trời diễn ra như thế nào?

Ở các ngã tư đường luôn có những cột đèn giao thông. Xe cộ và người đi đường đều tự giác tôn trọng quy tắc “đèn đỏ dừng, đèn xanh đi”, như vậy mới có thể tránh được xảy ra hỗn loạn và tai nạn giao thông. Đường hàng không cũng tuân thủ những nguyên tắc như vậy.Giảm tắc đường bằng đèn giao thông ảo

Đăng ngày: 22/11/2025
Khám phá căn nhà cổ độc đáo ẩn mình trong một ngọn núi

Khám phá căn nhà cổ độc đáo ẩn mình trong một ngọn núi

Khoét sâu vào sườn núi đá, căn nhà độc đáo ở trong Công viên tự nhiên Ampezzo Dolomites ở Italia gần như cách ly hẳn với thế giới bên ngoài.

Đăng ngày: 22/11/2025
6 trận chiến đặc biệt nhất thời Tam Quốc, gần 2000 năm còn lưu danh sử sách (Phần 2)

6 trận chiến đặc biệt nhất thời Tam Quốc, gần 2000 năm còn lưu danh sử sách (Phần 2)

Đổng Trác quy tụ quanh mình nhiều kẻ bất lương, tàn bạo: con rể Lý Nho đa mưu túc trí, nổi tiếng thâm hiểm, con nuôi Lã Bố kiêu dũng, thiện chiến, cũng vì thế mà Đổng Trác ngày càng lạm quyền.

Đăng ngày: 22/11/2025
Giả thuyết về việc

Giả thuyết về việc "Moses tách nước ở biển Đỏ cứu dân Do Thái"

Câu chuyện "ông Moses tách nước biển ra làm 2 để đoàn người Do Thái có thể băng qua, sau đó nhấn chìm truy binh Ai Cập" là một phép lạ nổi tiếng trong Kinh Thánh Công Giáo.

Đăng ngày: 21/11/2025
Khoa Học News