Khám phá
Sinh vật học
"Bi kịch" cuộc đời cây ăn thịt lớn nhất thế giới: Tử thần lại trở thành... toilet công cộng
"Bi kịch" cuộc đời cây ăn thịt lớn nhất thế giới: Tử thần lại trở thành... toilet công cộng
Bạn biết đấy, cây cối trên đời này không chỉ an nhiên hưởng thái bình, mà còn có cả những loài thực vật biết ăn thịt nữa. Trong số đó, loài cây săn mồi lớn nhất chính là cây nắp ấm Nepenthes rajah.
Đây là loài cây bản địa của vùng núi Kinabalu, gần Borneo (Malaysia). Trông chúng giống như những cây dứa khổng lồ, với chiều cao lên tới 2,5m. Trên thân cây lại mọc ra những búp có dạng như ấm nước, chỉ có điều lại là những cái bẫy đầy chết chóc.
Ấm của chúng chỉ dài khoảng 41cm, nhưng chứa được đến gần 4l dịch tiêu hóa. Theo như khoa học ghi nhận, chúng thường săn côn trùng (ruồi, kiến, nhện...), và cũng có thể tiêu hóa cả những con chuột khá "bự".
Nhưng cuộc đời của cây nắp ấm không chỉ toàn màu hồng. Một ngày nọ, giới khoa học đã thảng thốt khi nhận ra rằng loài cây này còn tự biến mình thành... toilet công cộng dành cho một loài chuột bản địa có tên Tupaia montana - vốn cũng là con mồi của chúng.
Ấm của chúng chỉ dài khoảng 41cm, nhưng chứa được đến gần 4l dịch tiêu hóa
Cấu tạo chết chóc của những chiếc nắp ấm bỗng dưng trở thành... bệ ngồi toilet với thiết kế hoàn hảo dành cho chuột. Chúng ngang nhiên ngồi vào, thư thái trút bầu tâm sự, rồi bỏ đi và để lại một cái ấm đấy nước thải.
Chiếc nắp ấm bỗng dưng trở thành... bệ ngồi toilet với thiết kế hoàn hảo dành cho chuột.
Dù vậy thì mới đây, các nhà khoa học cuối cùng đã hiểu được nguyên nhân cho bi kịch cuộc đời của cây nắp ấm. Hóa ra đó là cơ chế tiến hóa của loài cây này. Chúng đã tự biến mình thành toilet cho loài chuột, rồi sống dựa vào việc tiêu hóa phân và nước tiểu của loài vật này.
Theo Chris Thorogood - chuyên gia sinh học tại ĐH Oxford, cây nắp ấm vốn là một đối tượng nghiên cứu rất thú vị. Chúng có thể tiết ra gần 4l dịch tiêu hóa, đồng thời liên tục sản sinh ra mật với số lượng cực lớn. Thorogood cho biết phải mất đến 150 năm, khoa học mới hiểu được mục đích thực sự của số mật này.
Chúng được dùng để thu hút chuột, dụ dỗ chúng đến để ăn và "giải quyết" ngay vào cái ấm.
Trên thực tế, những cây nắp ấm N. rajahis trong nghiên cứu này sinh trưởng ở một vùng rất hiếm muỗi, và vì thế chúng buộc phải theo con đường tiến hóa hết sức mất vệ sinh kể trên. Số lượng mật được tạo ra nhiều là để dụ dỗ lũ chuột ở lại lâu hơn, và làm tăng cơ hội "đi vệ sinh" của lũ này.
Ngoài ra, thiết kế của cái nắp ấm tạo điều kiện cho phân chuột rơi thẳng xuống đáy, nơi chứa nhiều dịch tiêu hóa nhất và giải quyết chúng một cách nhanh chóng.
Thiết kế của cái nắp ấm tạo điều kiện cho phân chuột rơi thẳng xuống đáy.
Cũng theo Thorogood, cơ chế tiến hóa của cây nắp ấm thực chất cũng không quá lạ. Một loài cây bắt ruồi khác là N. hemsleyana cũng có mối quan hệ tương tự với dơi. Chúng tạo ra nơi trú ẩn cho dơi, đổi lại lũ dơi sẽ... thải ra đồ ăn cho cây.
Nói về loài chuột Tupaia montana trên, chúng cũng sử dụng một vài loài cây săn mồi khác như N. lowii và N. macrophylla như những toilet công cộng. Nhưng trong số này, chỉ có N. lowii là loài cây mất đi khả năng săn mồi. Còn cây nắp ấm khổng lồ của chúng ta và N. macrophylla thì sống dựa cả vào cả 2 nguồn dinh dưỡng: bắt mồi và phân chuột.
"Những cây nắp ấm này đã tiến hóa để trữ được lượng nước nhiều hơn" - Thorogood cho biết.
Nghe thì có vẻ bi kịch, nhưng các nhà khoa học cho biết phân chuột cũng không đến nỗi quá tệ. Chúng chứa một lượng dinh dưỡng không nhỏ, lại mang theo nitrogen và phốt-pho rất tốt cho cây. Vậy nên đó là cơ chế tiến hóa theo dạng đôi bên cùng có lợi.
Dù vậy, vẫn còn một số câu hỏi cần làm rõ. Chẳng hạn, lũ chuột làm sao để biết cây nắp ấm đã sẵn sàng để "ăn"? Trả lời cho câu hỏi này, giả thuyết được đặt ra là cây sẽ có cách báo hiệu riêng. Chẳng hạn như cây N. lowii có thể biến bề mặt lá trở thành màu tím thẫm và cứng cám hơn, báo hiệu cho chuột biết thời điểm cần "trút bầu tâm sự".
Thực trạng ngành công nghệ sinh học Trung Quốc
Chính phủ Trung Quốc xem công nghệ sinh học nông nghiệp là một công cụ để: giúp cải thiện nguồn lương thực của quốc gia, tăng năng suất nông nghiệp, tăng thu nhập cho nông dân, thúc đẩy sự phát triển bền vững và cải thiện vị trí cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Loài hoa quý hiếm nhất nhì hành tinh, cứ trời mưa là "tàng hình"
Khi tiếp xúc với nước, những bông hoa có màu trắng như ngọc trai bắt đầu chuyển sang dạng trong suốt như thủy tinh.
Thì ra đây là danh tính thủ phạm tạo ra những chiếc bọc tí hon kỳ lạ trên tường nhà chúng ta
Có phải đã ít nhất một lần bạn tò mò về cái bọc kỳ lạ dính trên tường này? Hôm nay chúng ta sẽ biết đáp án.
Cận cảnh loại bướm có tên trong sách đỏ Việt Nam
Theo “Sách đỏ Việt Nam”, bướm khế có tên khoa học là Attacus atlas, cấp độ đe dọa xếp vào mức R (Rare: Hiếm, có thể sẽ nguy cấp). Loài bướm này được ghi nhận có kích thước lớn nhất ở nước ta và trên thế giới.
Quả thần kì ở Việt Nam có thể biến mọi vị thành vị ngọt
Việt Nam hiện đang sở hữu một loại "quả thần", có thể biến tất cả các vị trên đời này thành vị ngọt sau khi ăn nó.
Những loài cây kỳ lạ trên Trái đất
Cây cối là thành phần quan trọng của cảnh quan tự nhiên và là nguồn cung cấp dồi dào về dưỡng khí, thực phẩm, nơi trú ngụ, vật liệu xây dựng và bảo vệ cho tất cả các sinh vật...
