Các cơn bão ở Thái Bình Dương được đặt tên thế nào?
Tên gọi các cơn bão ở tây bắc Thái Bình Dương và Biển Đông được lấy luân phiên từ danh sách do các quốc gia trong khu vực đề xuất.
Bão Sonca chiều qua đổ bộ vào vùng giáp ranh giữa hai tỉnh Quảng Bình và Quảng Trị với sức gió tối đa 75km/h. Tên gọi của cơn bão này được lấy từ cơ sở dữ liệu do chương trình Xoáy thuận nhiệt đới của Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) soạn thảo, theo AccuWeather.com.
Một cơn bão hình thành ở Thái Bình Dương. (Ảnh: WMO).
"Các nhà dự báo thời tiết có một danh sách tên gọi đặc biệt cho các cơn bão. Theo định kỳ, một tên gọi sẽ không còn được sử dụng nữa và thay bằng tên mới", Jim Andrews, nhà khí tượng học cấp cao của chuyên trang dự báo thời tiết AccuWeather.com, cho biết.
Danh sách này gồm 140 tên gọi do các quốc gia trong khu vực như Trung Quốc, Nhật Bản, Việt Nam và Campuchia chọn ra. Không có quy định hạn chế số lượng tên gọi có thể được sử dụng trong một năm dương lịch.
Các tên trong danh sách chỉ được đặt cho xoáy thuận nhiệt đới ở cấp bão trở lên và lấy theo trình tự lần lượt từ trên xuống dưới. Ví dụ, nếu cơn bão cuối cùng trong năm tên là Cimaron, cơn bão đầu tiên của năm sau sẽ có tên Jebi.
Theo cách đặt tên trên, sau bão Sonca, cơn bão tiếp theo ở khu vực Thái Bình Dương và Biển Đông sẽ được đặt tên là Nesat.
Danh sách tên bão ở tây bắc Thái Bình Dương và Biển Đông. (Ảnh: WMO).
Philippines cũng là một trong số những quốc gia đưa ra tên bão quốc tế. Tuy nhiên, theo Cục quản lý Thiên văn, Địa vật lý và Khí quyển Philippines (PAGASA), nước này sẽ sử dụng danh sách tên bão riêng của họ gồm 25 tên để đặt cho một xoáy thuận nhiệt đới khi nó đi vào khu vực theo dõi của họ (Philippine Area of Responsibility - PAR). Ví dụ, khi bão lốc Neoguri hình thành vào đầu tháng 7/2014, nó được đổi tên là Florita khi tiến vào PAR.
Nếu danh sách các tên trong năm đó bị sử dụng hết, tên bão sẽ được lấy từ một danh sách bổ sung gồm 10 tên gọi và danh sách này sẽ được đưa ra trước khi mùa bão bắt đầu.
Một xoáy thuận nhiệt đới ở tây bắc Thái Bình Dương được xếp là bão nếu có sức gió trong khoảng 73-148km/h. Nếu cơn bão có sức gió từ 149km/h trở lên sẽ được phân loại là siêu bão, theo Trung tâm Cảnh báo Bão Liên hợp (Joint Typhoon Warning Center - JTWC).
Việc đặt tên bão (xoáy thuận nhiệt đới - tropical cyclone) bắt đầu cách đây nhiều năm để giúp nhận dạng nhanh cơn bão trong các bản tin cảnh báo bởi tên gọi được cho là dễ nhớ hơn nhiều so với sử dụng thuật ngữ và đánh số. Nhiều chuyên gia đồng ý gán tên gọi cho cơn bão giúp các phương tiện truyền thông dễ đưa tin về xoáy thuận nhiệt đới hơn, nâng cao sự quan tâm của cộng đồng đối với cảnh báo bão và tăng cường chuẩn bị sẵn sàng khi bão ập đến.
Bão Hayan quan sát từ Trạm Vũ trụ Quốc tế. (Video: YouTube).
Kinh nghiệm chỉ ra sử dụng những tên gọi ngắn dễ phân biệt trong khi nói và viết sẽ nhanh hơn và ít mắc lỗi hơn phương pháp xác định bằng kinh độ - vĩ độ trước đây. Những lợi thế này đặc biệt quan trọng trong trao đổi thông tin chi tiết về cơn bão giữa các trạm khí tượng, cơ sở ven biển và tàu thuyền trên biển.
Nếu một con bão gây ra thương vong về người và tài sản quá lớn, tên gọi của nó sẽ bị loại khỏi danh sách và thay bằng tên khác. Những tên bão nổi tiếng bị loại bỏ theo cách này là Haiyan (Philippines, 2013), Sandy (Mỹ, 2012), Katrina (Mỹ, 2005), Mitch (Honduras, 1998) và Tracy (Darwin, 1974).