Các ngôi sao phát nổ ảnh hưởng đến thời tiết trên Trái đất

Tia vũ trụ phát ra từ những vụ nổ siêu tân tinh và hoạt động từ tính của Mặt Trời có ảnh hưởng đến thời tiết trên Trái Đất.

Nhóm nghiên cứu tại Đại học Kỹ thuật Đan Mạch phát hiện các ion có nguồn gốc từ những ngôi sao phát nổ trong vũ trụ (vụ nổ siêu tân tinh) khi xâm nhập vào bầu khí quyển của Trái Đất sẽ kích thích quá trình hình thành mây. Mây được tạo ra nhiều hơn sẽ khiến khí hậu trở nên mát hơn, gây ra tác động lớn đến thời tiết dài hạn. Kết quả nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Communications vào tháng 12/2017.


Các tia vũ trụ được tạo ra từ một vụ nổ siêu tân tinh khổng lồ. (Ảnh: NASA).

Các nhà khoa học cho rằng, tia vũ trụ kết hợp với hoạt động của Mặt Trời có liên quan đến Thời kỳ Ấm áp Trung cổ (Medieval Warm Period) vào năm 1000 sau Công nguyên, và giai đoạn lạnh từ thế kỷ 13 - 19 trong Kỷ băng hà nhỏ (Little Ice Age), khiến dòng sông Thames (Anh) thường xuyên bị đóng băng trong suốt mùa đông.

"Cuối cùng chúng ta đã biết được các hạt có nguồn gốc từ không gian ảnh hưởng đến khí hậu trên Trái đất như thế nào. Những biến đổi gây ra bởi hoạt động của Mặt Trời hoặc các vụ nổ siêu tân tinh đều có thể làm thay đổi khí hậu" - Henrik Svensmark - tác giả chính của nghiên cứu - cho biết.

Nhóm nghiên cứu tiến hành 2 năm quan sát ảnh hưởng của tia vũ trụ đến bầu khí quyển mô phỏng của Trái đất bên trong buồng mây (cloud chamber) – một phòng thí nghiệm kín mô phỏng áp suất và độ ẩm của tầng cao khí quyển. Họ phát hiện các hạt mang năng lượng cao có nguồn gốc từ các ngôi sao phát nổ đánh bật electron của các phân tử không khí để tạo ra ion (hạt tích điện dương hoặc âm).

Các hạt tích điện sẽ hút những phân tử nước và axit sulfuric lại với nhau để hình thành cụm phân tử không bị bay hơi. Quá trình này được gọi là sự hình thành hạt nhân ngưng tụ (nucleation). Khi các cụm phân tử lớn lên, chúng sẽ hút nhiều nước hơn để hình thành những đám mây.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng hoạt động từ tính của Mặt trời làm thay đổi dòng tia vũ trụ đến Trái đất. Khi từ trường của Mặt trời yếu đi, các tia vũ trụ xâm nhập vào bầu khí quyển của Trái đất nhiều hơn, khiến hành tinh trở nên lạnh hơn. Trong giai đoạn hoạt động mạnh mẽ, từ trường của Mặt trời ngăn cản rất nhiều tia vũ trụ bay tới Trái đất, khiến lượng mây tạo ra ít hơn và khí hậu ấm lên.

TIN CŨ HƠN
Truyền thuyết về 12 chòm sao

Truyền thuyết về 12 chòm sao

12 chòm sao hoàng đạo và những truyền thuyết về chúng. Bạn có bao giờ tự hỏi những biểu tượng xinh xắn đại diện cho cung hoàng đạo của mình có xuất xứ từ đâu? Biết được bí mật các chòm sao cũng là một cách để hiểu hơn về bản thân và những người xung quanh.

Đăng ngày: 03/11/2025
Vụ nổ Big Bang là gì?

Vụ nổ Big Bang là gì?

Vũ trụ là gì? Một câu hỏi lớn đã từng đặt ra trước nhân loại suốt bao nhiêu thế kỷ. Thời xưa ở Trung Hoa cổ đại, nhà triết học Lão Tử đã cho vũ trụ là một tồn tại "vô thuỷ, vô chung, vô cùng, vô tận".

Đăng ngày: 27/10/2025
Tại sao Trăng trung thu lại to và đỏ hơn?

Tại sao Trăng trung thu lại to và đỏ hơn?

Trăng Trung thu là mặt trăng gần nhất ngày Thu phân. Quay quanh Trái đất tại một góc thấp của chân trời trong thời gian này của năm, mặt trăng mọc sau khi mặt trời lặn trong nhiều ngày liên tiếp.

Đăng ngày: 14/10/2025
Những điều bạn chưa biết về thiên thạch

Những điều bạn chưa biết về thiên thạch

Thiên thạch là gì? Một câu hỏi nghe rất quen thuộc, tưởng chừng dễ ấy thế mà nó đã và đang đánh đố không ít người.

Đăng ngày: 12/10/2025
Những điều bạn chưa biết về sao băng

Những điều bạn chưa biết về sao băng

Sao băng là gì mà có khả năng tạo nên những trận mưa sao băng đình đám? Và sự thật về những ngôi sao băng có huyền bí như chúng ta tưởng…

Đăng ngày: 12/10/2025
Hành tinh lùn có vành đai giống sao Thổ trong Hệ Mặt trời

Hành tinh lùn có vành đai giống sao Thổ trong Hệ Mặt trời

Nhà thiên văn học tại Viện Vật lý thiên văn Andalusia, Tây Ban Nha, và các cộng sự phát hiện một vành đai lớn xung quanh hành tinh lùn Haumea nằm bên ngoài quỹ đạo của sao Hải Vương.

Đăng ngày: 10/10/2025
Cách xem Mặt trăng, sao Hỏa bằng Google Maps

Cách xem Mặt trăng, sao Hỏa bằng Google Maps

Đây không phải là lần đầu tiên Google tích hợp một tính năng thú vị vào Maps và càng không đúng khi phủ nhận Google thờ ơ với vấn đề vũ trụ.

Đăng ngày: 05/10/2025
Khoa Học News