Cảnh tượng tuyệt đẹp của một ngôi sao đang chết
Tinh vân Chiếc Nhẫn trông như vòng khí khổng lồ bao quanh một ngôi sao lùn trắng. Nó được xem như đại diện cho số phận của những ngôi sao giống như Mặt trời.
Theo Forbes, có lẽ cảnh tượng nổi tiếng nhất của một ngôi sao sắp chết thuộc về Tinh vân Chiếc Nhẫn, được phát hiện vào năm 1779. Tinh vân Chiếc Nhẫn trông như vòng khí khổng lồ bao quanh một ngôi sao lùn trắng. Nó được xem như đại diện cho số phận của những ngôi sao giống như Mặt trời. Dù vẻ ngoài rất giống, đám khí xung quanh không phải là vành đai thực sự.
Đây là ngôi sao chết gần nhất với Trái Đất, cách chúng ta hơn 2.000 năm ánh sáng. Nằm giữa các ngôi sao sáng thứ 2 và 3 của chòm sao Lyra, Tinh vân Chiếc Nhẫn dễ dàng được nhìn thấy bằng bất kỳ kính viễn vọng nào, thậm chí là ống nhòm.
Khi quan sát tinh vân này, nhà thiên văn Charles Messier viết: "Nó trông buồn tẻ, nhưng được phác thảo hoàn hảo, lớn cỡ sao Mộc và giống như một hành tinh đang mờ dần". Quan sát này ban đầu bị gọi nhầm là "Tinh vân hành tinh" (một hành tinh chết dần) và tới nay vẫn được gọi như thế. Song thực ra vòng khí xung quanh xuất hiện khi ngôi sao sắp chết trục xuất các lớp bên ngoài của chúng bắt nguồn từ các mặt trời (ngôi sao) chứ không phải hành tinh.
Các nguyên tố trong đám mây khí có trong bảng tuần hoàn. Trong khi hầu hết nguyên tố chúng ta đã biết có nguồn gốc từ các vụ nổ sao hoặc hợp nhất các sao neutron, vài nguyên tố cực kỳ quan trọng được tạo ra chủ yếu trong các tinh vân như Tinh vân Chiếc Nhẫn.
Dù trông rất giống một vành đai, các tinh vân hành tinh có nhiều hình dạng khác nhau tùy thuộc vào tính chất của hệ sao mà chúng được sinh ra, đồng thời chịu trách nhiệm phát tán nhiều nguyên tố nặng vào vũ trụ. Các ngôi sao siêu lớn và sao khổng lồ khi bước vào giai đoạn tinh vân hành tinh đều được chứng minh là nguồn gốc của nhiều nguyên tố trong bảng tuần hoàn.
Một lớp vỏ hydro khổng lồ khuếch tán bao quanh ngôi sao đang chết, theo sau là vật liệu bị thổi bay ra xung quanh. Vỏ ngoài màu đỏ là dấu hiệu của khí hydro bị ion hóa, rất lớn và có hoạt động phức tạp bên ngoài. Các ion lưu huỳnh và oxy bị bắn ra khỏi ngôi sao, tạo thành nhiều vòng màu khác nhau. Ảnh quang phổ đặc trưng của các nguyên tố giúp các nhà khoa học xác định chúng là chất gì.
Tinh vân Helix, một tinh vân hành tinh tương tự (có hình dạng bánh rán) với Tinh vân Chiếc Nhẫn được vẽ bản đồ 3D. Nó cho thấy cấu trúc của tinh vân phức tạp hơn nhiều so với một “vành đai” đơn thuần.
Do khi quan sát, cụm cấu trúc của tinh vân gần như thẳng hàng với các cực của nó nên ta trông thấy một vành đai. Thực tế cấu trúc tinh vân phức tạp hơn nhiều.
Vào năm 2013, các nhà thiên văn học đã sử dụng dữ liệu từ kính Hubble để vạch ra cấu trúc 3D của tinh vân. Sơ đồ này cho thấy hình dạng và cấu trúc của Tinh vân Chiếc Nhẫn nếu nhìn từ bên cạnh, thay vì dọc theo đường ngắm bao gồm: Quầng sáng rộng của tinh vân ở vùng bên trong, các thùy vật chất có mật độ thấp hơn kéo dài ra xa và đĩa phát sáng đặc trưng của tinh vân.
Các kính thiên văn chỉ có thể thấy vòng sáng bên ngoài, do đó tinh vân trông như một vành đai. Trên thực tế nó có cấu trúc phức tạp, với quầng sáng bên ngoài và nhiễu loạn bên trong. Tinh vân Chiếc Nhẫn hoàn toàn không có vành, cũng không phải hình cầu.
Khoảnh khắc máy bay vượt “tường âm thanh”
Những siêu phi cơ với tốc độ vượt tốc độ âm thanh đến cả 6 lần đã không còn là những câu chuyện viễn tưởng. Chính vì vậy người ta không còn mấy khó khăn để chứng kiến cảnh tượng tuyệt đẹp khi những chiếc phi cơ vượt qua “bức tường âm thanh” nữa.
Kinh ngạc với 35 hình ảnh quen thuộc trở nên vô cùng kỳ quái dưới kính hiển vi
Cây kim, sợi chỉ, viên đường, muối tiêu, vết gỉ sét, con ruồi, muỗi... hết sức quen thuộc nhưng dưới kính hiển vi phóng đại thì vô cùng kỳ quái.
Những hình ảnh Việt Nam tuyệt đẹp của 100 năm về trước
Những bức ảnh quý báu ghi lại hình ảnh Việt Nam 100 trước (1914-1917) đang được lưu giữ tại bảo tàng Albert Kahn của Pháp khiến nhiều người bất ngờ.
Ảnh đẹp từ Hệ Mặt trời
Hệ Mặt trời (cũng được gọi là Thái Dương Hệ) là một hệ hành tinh có Mặt trời ở trung tâm và các thiên thể nằm trong phạm vi lực hấp dẫn của Mặt trời,...
Rắn đỏ rực Việt Nam khiến dân chơi ráo riết săn lùng
Vì màu sắc tuyệt đẹp và hoàn toàn vô hại với con người, loài rắn này đã bị săn lùng ráo riết để làm sinh vật cảnh.
18 ảo ảnh quang học khiến bạn dễ điên đầu
Trong lúc câu chuyện về chiếc váy gây xôn xao trên Internet trong thời gian vừa qua vẫn đang là một vấn đề còn tranh cãi. Những ảo ảnh quang học được giới thiệu trong bài viết dưới đây sẽ lại một lần nữa cho thấy sự kỳ diệu của nhiều hiện tượng vật lý mà chúng ta chưa thể biết hết được.
