Chiêm ngưỡng cụm vòm muối độc nhất vô nhị trên thế giới

Cụm vòm muối ở dãy Zagros hình thành hàng triệu năm trước, là duy nhất nếu xét về độ đa dạng, hình dáng, quá trình hình thành và phát triển.


Cấu trúc muối ấn tượng ở Iran. (Ảnh: Amusing Planet).

Hàng triệu năm trước, Vịnh Ba Tư là một vùng nước lớn hơn nhiều so với ngày nay, nhiều khu vực thuộc bán đảo Arab ở phía nam và Iran ở phía tây ngập trong nước. Sau đó, nước bốc hơi và biển rút đi, để lại một lượng muối khổng lồ. Lớp muối bị bao phủ bởi các trầm tích do nước mưa cuốn từ trên núi xuống. Qua thời gian, lớp trầm tích dày lên, trở nên đặc cứng và đè nặng lên lớp muối bên dưới.

Dưới tình huống như vậy, muối bắt đầu hoạt động giống như chất lưu (chất chuyển động, không có hình dạng cố định) dẫn đến một hiện tượng thú vị gọi là kiến tạo muối. Trọng lượng của hàng nghìn feet (1 feet bằng khoảng 0,3 mét) trầm tích và đá ấn xuống lớp muối, khiến muối trào lên qua các khối đá. Khi tìm thấy một điểm yếu trong lớp trầm tích phía trên, muối sẽ dâng xuyên qua đó và tạo thành các vòm muối. Đôi khi, một vòm muối sẽ trào lên bề mặt và lan rộng theo chiều ngang, trở thành sông băng muối.

Tất cả những cấu trúc muối ấn tượng này có thể được nhìn thấy ở các khu vực phía nam, tây nam và miền trung Iran. Nhưng ví dụ đáng chú ý nhất nằm ở dãy núi Zagros chạy song song với bờ biển Iran ở Vịnh Ba Tư. Dãy Zagros hình thành khi mảng Arab va chạm với mảng Á-Âu, tạo ra nhiều dãy núi và đứt gãy, tạo điều kiện cho các vòm muối xuất hiện.


Các vòm muối (vùng đồi núi) và sông băng muối (vùng sẫm màu) ở dãy núi Zagros, miền nam Iran. (Ảnh: Amusing Planet).

Theo UNESCO, không nơi nào khác trên thế giới có những vòm muối tích tụ như vậy. Địa điểm này đang được xem xét để xếp loại Di sản Thế giới. Cụm vòm muối Iran là độc nhất vô nhị xét theo độ đa dạng, hình dáng, quá trình hình thành và phát triển.

Chỉ riêng ở phần phía nam của dãy Zagros đã có hơn 130 vòm muối. Ngoài vòm muối, nơi đây còn có nhiều hang muối, trong đó có hang muối dài nhất thế giới với chiều dài hơn 6,4km ở núi Namakdan, sông băng muối, thung lũng muối, hố sụt karst và suối muối.

Cụm vòm muối tại Iran có thể đứng trước nguy cơ bị hư hại do hoạt động thăm dò dầu mỏ trong tương lai. Nguyên nhân là những khối đá không thấm nước trong vòm muối thường xuyên giữ dầu mỏ bên dưới các lớp đá khác. Vòm muối ở nơi khác, ví dụ như Mỹ, Mexico, Biển Bắc, Đức và Romania là nguồn cung cấp dầu lớn và đã được khai thác nhiều năm nay.

TIN CŨ HƠN
Đặc điểm nổi bật của khí hậu châu Phi là gì?

Đặc điểm nổi bật của khí hậu châu Phi là gì?

Nhắc đến châu Phi là nhắm đến châu lục với nhiệt độ nóng bức quanh năm. Một châu lục với nhiều điều kiện phát triển kinh tế khó khăn, lạc hậu.

Đăng ngày: 19/11/2025
Tác dụng của hiện tượng núi lửa phun trào

Tác dụng của hiện tượng núi lửa phun trào

Một bản nghiên cứu mới đây đã chỉ ra rằng, núi lửa phun trào có thể giúp giảm bớt ảnh hưởng của hiện tượng Trái đất nóng lên. 

Đăng ngày: 18/11/2025
Hồ nước

Hồ nước "chấm bi" độc đáo được ví như sao Hỏa trên Trái đất

Nhìn từ xa, hồ nước như một nơi xa xôi nào đó ngoài hành tinh.

Đăng ngày: 18/11/2025
Những điều bạn chưa biết về đất hiếm

Những điều bạn chưa biết về đất hiếm

Chắc rất nhiều bạn đã nghe nói về đất hiếm, kim loại "quý hơn vàng" giúp kinh tế Trung Quốc tăng trưởng phi mã. Vậy đất hiếm là gì? Tại sao nó lại đắt như vậy? Mời bạn cùng tìm hiểu về đất hiếm qua bài viết dưới đây.

Đăng ngày: 18/11/2025
Dòng sông độc đáo nhất thế giới: Chứa đầy thứ quý giá chỉ khi nước lũ rút mới xuất hiện nhiều

Dòng sông độc đáo nhất thế giới: Chứa đầy thứ quý giá chỉ khi nước lũ rút mới xuất hiện nhiều

Chỉ cần tiện tay múc vài gáo nước dưới con sông này là nhiều người đã có thể đổi đời.

Đăng ngày: 14/11/2025
Sự xuất hiện của các

Sự xuất hiện của các "mùa mới" và lời dự đoán Trái đất hết hy vọng hồi phục

Các nhà vật lý dự đoán Trái Đất sẽ trở thành một hành tinh hỗn loạn, với những hậu quả thảm khốc và không thể nào khắc phục được sự cố.

Đăng ngày: 13/11/2025
Tảng đá báo hiệu nỗi sợ hãi của con người đã trở thành sự thật

Tảng đá báo hiệu nỗi sợ hãi của con người đã trở thành sự thật

Các nhà khoa học tại Brazil đã phát hiện những tảng đá lẫn nhựa trên hòn đảo núi lửa Trindade.

Đăng ngày: 10/11/2025
Khoa Học News