Chủ nhân giải Nobel cảnh báo về tình trạng Trái Đất

Nhân sự kiện giải thưởng danh giá Nobel năm nay sẽ được trao vào tuần lễ tới, nhiều nhân vật từng đoạt giải Nobel đã gióng lên tiếng chuông cảnh báo về tình trạng của Trái Đất hiện đang bị khai thác quá mức, đòi hỏi cần có một cuộc cách mạng về thái độ ứng xử của con người.

Mười một khuôn mặt đoạt giải Nobel, chủ yếu là các nhà khoa học, sẽ tham gia cuộc hội thảo kéo dài 4 ngày ở Hong Kong (Trung Quốc) từ ngày 8/10 tới song song với thời điểm trao giải Nobel 2014 tại Oslo, để nhắc nhở rằng chỉ có việc sử dụng tài nguyên một cách thông minh hơn và hợp lý hơn mới có thể cứu được hệ sinh thái mà nhân loại đang lệ thuộc.

Ông Peter Doherty, đồng chủ nhân giải Nobel Y học 1996 nhấn mạnh, tình hình hiện nay là "thảm họa". Khí hậu bị hâm nóng, rừng bị phá, mặt đất xói mòn và nguồn nước xuống cấp, các đại dương bị acid hóa, ô nhiễm hóa chất, các loại bệnh liên quan đến môi trường…danh sách các vết thương của hành tinh không ngừng nối dài thêm. Theo ông, từ nay người tiêu dùng, các doanh nghiệp và chính khách cần phải cân nhắc mọi hoạt động của mình.

Trong lần gặp gỡ vào thứ Tư này tại Hồng Kông, các “Nhà Nobel” sẽ suy nghĩ về sự thách thức của nhiệt độ trái đất tăng lên 4°, gấp đôi giới hạn mà cộng đồng quốc tế đề ra là 2°. Nhân loại đang tiêu xài quá mức những nguồn lợi thiên nhiên.


Cánh đồng Hortobagy, Hungary ngày 24/09/2014. (Ảnh: nguồn Reuters)

Báo cáo Hành tinh Sống 2014 của Quỹ Quốc tế Bảo vệ Thiên nhiên (WWF) công bố hôm thứ Ba ngày 30/9 nhắc nhở: hiện nay con người mỗi năm "tiêu thụ" đến 1,5 Trái Đất. Nói cách khác, chúng ta sử dụng hơn 50% nguồn lợi thiên nhiên mà hành tinh có thể tái sinh ra.

Ông Brian Schimidt, đồng chủ nhân giải Nobel vật lý 2011 nhận định: "Sự cạn kiệt đang ở trước mắt. Tiêu thụ nguyên liệu không ngừng nhân lên, để phục vụ cho 9 tỉ người trên trái đất từ nay đến năm 2050, vốn muốn có cách sống như ở phương Tây hiện nay. Trong 35 năm gần đây, chúng ta đang gây tổn hại nhiều hơn cả 1.000 năm trước".

Đối với nhà khoa học Israel Ada Yonath, đồng chủ nhân giải Nobel hóa học 2009, không chỉ bảo vệ động vật và thực vật, mà nhân loại còn phải thận trọng hơn với các nguồn lợi khác như các loại kháng sinh.

Như vậy phải chọn giải pháp nào? Nhiều “Nhà Nobel” cho rằng ưu tiên phải dành cho năng lượng. Nhiên liệu hóa thạch cần được thay thế càng nhanh càng tốt bằng các loại năng lượng sạch và công nghệ mới, mà các nước mới trỗi dậy có thể nhanh chóng thụ hưởng.

Một mối quan tâm khác nữa là xóa đi cách nhìn thiển cận của một bộ phận dư luận, kiên nhẫn giải thích cho công chúng vì sao sự thay đổi cách ứng xử là có lợi cho con người.

George Smoot, đồng chủ nhân giải Nobel vật lý 2006 (nhờ các thành quả nghiên cứu về vụ nổ Big Bang đã hình thành vũ trụ) đưa ra ví dụ về việc thắp sáng bằng LED, thay thế dần các bóng đèn tròn. Nhưng ông nói thêm, một phát minh hay ho không đủ, mà còn phải được sử dụng rộng rãi, và điều này bắt đầu với việc mỗi một người đều thấu hiểu. Như vậy cần có những giải pháp mà chính quyền cho phép và khuyến khích, cũng như người dân chấp nhận.

TIN CŨ HƠN
Lý giải hiện tượng cầu vồng trắng

Lý giải hiện tượng cầu vồng trắng

Cầu vồng trắng được tạo ra khi ánh sáng Mặt Trời chiếu vào những giọt nước nhỏ trong lớp sương mù ở góc độ phù hợp.

Đăng ngày: 26/10/2025
Bão tuyết là gì? Bão tuyết được hình thành như thế nào?

Bão tuyết là gì? Bão tuyết được hình thành như thế nào?

Bão tuyết là một hiện tượng đặc trưng bởi sức gió mạnh ít nhất là 56km/h và kéo dài trong một thời gian dài - thường là ba giờ hoặc hơn.

Đăng ngày: 25/10/2025
Tại sao bão ở Việt Nam lại hay vào miền Trung?

Tại sao bão ở Việt Nam lại hay vào miền Trung?

Dân gian có câu "Ông tha mà bà không tha/ Làm nên lũ lụt hai ba tháng mười”, để nhắc nhở, cảnh báo mùa lũ ở các tỉnh từ Thanh Hóa đổ vào thường xảy ra đầu tháng 7 đến tháng 10 hàng năm.

Đăng ngày: 25/10/2025
Tác hại của sét và cách tránh bị sét đánh

Tác hại của sét và cách tránh bị sét đánh

Hàng năm trên thế giới có khoảng 250.000 người bị sét đánh và hàng chục nghìn người trong số đó thiệt mạng. Những người sống sót cũng bị tổn thương sức khỏe nghiêm trọng.

Đăng ngày: 24/10/2025
Cơ chế xuất hiện

Cơ chế xuất hiện "vòi rồng lửa"

Vòi rồng lửa là những cột lửa cháy rực bốc lên rất cao, di chuyển chậm và con người khó có thể dập tắt nó bằng những phương pháp trực tiếp.

Đăng ngày: 23/10/2025
Lũ quét là gì? Lũ quét thường xảy ra ở đâu, khi nào?

Lũ quét là gì? Lũ quét thường xảy ra ở đâu, khi nào?

Lũ quét là một loại lũ có tốc độ mực nước lên rất nhanh khi một khối lượng nước khổng lồ di chuyển nhanh từ địa hình cao xuống thấp.

Đăng ngày: 23/10/2025
Thảm họa núi lửa khủng khiếp nhất lịch sử nhân loại

Thảm họa núi lửa khủng khiếp nhất lịch sử nhân loại

Với sức công phá khoảng 800 triệu tấn TNT, vụ núi lửa Tambora phun trào ngày 10/4/1815 tại Sumbawa, Indonesia là vụ nổ gây chấn động lớn nhất trong lịch sử nhân loại.

Đăng ngày: 23/10/2025
Khoa Học News