Con người và biển làm thay đổi khí hậu Bắc Mỹ 50 năm qua

Khí nhà kính đóng vai trò quan trọng trong khí hậu của Bắc Mỹ, những sự khác biệt về nhiệt độ của các khu vực biển có thể là chìa khóa để dự đoán thay đổi khí hậu vùng trong tương lai tại Hoa Kỳ, theo đánh giá khoa học mới do NOAA chỉ đạo. Đánh giá này là một trong những báo cáo tổng hợp do Chương trình khoa học về thay đổi khí hậu Hoa Kỳ điều hành.

Đánh giá mới nhất, Tái phân tích dữ liệu khí hậu lịch sử về đặc điểm khí hậu quan trọng: nguyên nhân của những thay đổi quan sát được, mô tả điều gì đã thay đổi – và tại sao – trong khí hậu Bắc Mỹ trong nửa thể kỷ vừa qua. Đánh giá này chỉ ra khả năng và phạm vi mà hoạt động của con người và những biến đổi tự nhiên đã làm thay đổi nhiệt độ bề mặt, lượng mưa, khô hạn, và lũ lụt.

Randall Dole, tác giả chính đồng thời là nhà khoa học thuộc Phòng thí nghiệm nghiên cứu hệ thống Trái Đất của NOAA tại Boulder, Colo, cho biết: “Ý nghĩa chính của đánh giá này là cải thiện những dự đoán về nhiệt độ bề mặt biển sẽ mang ý nghĩa quyết định trong việc dự đoán những thay đổi khí hậu trên toàn Hoa Kỳ trong nhiều năm hoặc nhiều thập kỷ, và thay đổi khí hậu khu vực trong thời gian dài”.

Một số vùng nhiệt độ tăng mạnh, trong khi một số khác giữ nguyên, tác động của hạn hán xấu đi, và lượng mưu khác biệt rộng – tất cả trong điều kiện khí hậu ấm lên của lục địa.

Thay đổi nhiệt độ bề mặt biển có thể nắm vai trò quan trọng trong việc xác định hướng thay đổi nhiệt độ từng vùng tại Hoa Kỳ. Điều này cũng đóng góp vào sự thay đổi lượng mưa qua các năm hoặc qua các thập kỷ trong 50 năm trở lại đây. (Ảnh: NOAA)

Thay đổi nhiệt độ bề mặt biển có thể nắm vai trò quan trọng trong việc xác định hướng thay đổi nhiệt độ từng vùng tại Hoa Kỳ. Điều này cũng đóng góp vào sự thay đổi lượng mưa qua các năm hoặc qua các thập kỷ trong 50 năm trở lại đây.

Với xu hướng chung là điều kiện biển ấm hơn và sự gia tăng của khí nhà kính, sự khác biệt nhiệt độ bề mặt biển có thể do con người hoặc tự nhiên tạo ra.

Đánh giá phát hiện rằng sự gia tăng của khí nhà kính chịu trách nhiệm cho hơn một nửa của sự ấm lên trung bình 1,6 độ F của lục địa trong 50 năm trở lại đây. Khí nhà kính, được giải phóng từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch và các nguồn tự nhiện, giữ hơi nóng bên trong khí quyển Trái Đất và làm ấm bề mặt.

Tác động của hạn hán trở nên nặng nề hơn khi nhiệt độ bề mặt ấm lên, sự bay hơi tăng, hơi ẩm của đất giảm và tạo ra những vấn đề về nước. Các nhà khoa học không phát hiện thấy những xu hướng lâu dài về việc nơi nào và mức độ thường xuyên hạn hán xuất hiện cũng như lượng mưa và tuyết rơi trung bình mỗi năm.

Đánh giá cũng mô tả chi tiết việc làm thế nào các nhà khoa học khí hậu sử dụng lượng dữ liệu khổng lồ trong những phương pháp hữu hiệu để đánh giá khí hậu quá khứ, gọi là “tái phân tích”. Một phần khác minh họa việc họ thăm dò những mối liên hệ nguyên nhân và hậu quả để tìm kiếm nguyên nhân cho một xu hướng thời tiết, một đợt hạn hán kéo dài, hoặc một năm nóng bất thường, gọi là quy kết.

Trong việc tái phân tích, một ghi chép khí hậu chất lượng cao được xây dựng từ những quan sát trong quá khứ được thu thập qua một thời kỳ từ những hệ thống quan sát khác nhau và được kết hợp với một mô hình khí hậu. Dữ liệu tái phân tích, hiện kéo dài ngược đến giữa thế kỷ 20, rất quan trọng trong việc giúp đỡ các nhà khoa học hiểu rõ sự phát triển của thời tiết.

Martin Hoerling, nhà khoa học tại NOAA đồng thời làm việc tại Phòng thí nghiệm nghiên cứu hệ thống Trái Đất và là tác giả của bản báo cáo cho biết: “Sử dụng phương pháp tái phân tích và quy kết, chúng ta có thể nhận định một cách chắc chắn hơn điều gì đã ảnh hưởng đến điều kiện khí hậu trong một vài năm qua: liệu đó là hiện tượng ấm lên toàn cầu, El Niño, La Niña, hoặc các chu trình khác. Đó là thông tin mà các nhà hoạch định kế hoạch và công chúng quan tâm đến.

NOAA tìm hiểu và dự đoán những thay đổi trong môi trường của Trái Đất, từ đáy sâu của đại dương đến bề mặt Mặt trời, đồng thời bảo tồn và kiểm soát các nguồn tài nguyên đất liền và dưới biển.

TIN CŨ HƠN
Bão là gì? Bão hình thành như thế nào và vì sao có bão?

Bão là gì? Bão hình thành như thế nào và vì sao có bão?

Bão hình thành như thế nào? Vì sao lại có bão? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp cho bạn biết đó.

Đăng ngày: 16/09/2025
Sóng thần là gì? Khi nào xảy ra sóng thần?

Sóng thần là gì? Khi nào xảy ra sóng thần?

Sóng thần là một trong những thiên tai có sức tàn phá khủng khiếp nhất của nhân loại.

Đăng ngày: 14/09/2025
Băng tan ở Tây Tạng và mối nguy đối với Việt Nam

Băng tan ở Tây Tạng và mối nguy đối với Việt Nam

Hàng loạt sông băng trên Cao nguyên Tây Tạng đang tan và thực trạng đó có thể gây nên tác động xấu đối với Việt Nam và nhiều nước châu Á khác.

Đăng ngày: 13/09/2025
Lũ ống là gì? Lũ ống thường xảy ra ở đâu, khi nào?

Lũ ống là gì? Lũ ống thường xảy ra ở đâu, khi nào?

Lũ ống là hiện tượng thiên nhiên xảy ra trong mùa mưa và chỉ có ở miền núi, không ít người lầm tưởng rằng lũ ống chính là lũ quét.

Đăng ngày: 11/09/2025
Sự thật phía sau hình ảnh

Sự thật phía sau hình ảnh "dấu vân tay" khổng lồ giữa đại dương mênh mông

Hòn đảo nhỏ đang được nhắc đến có tên là Baljenac hay Bavljenac. Baljenac là "thành viên" của quần đảo Sibenik thuộc vùng biển Adriatic, ngoài khơi bờ biển của đất nước Croatia xinh đẹp.

Đăng ngày: 10/09/2025
5 thứ cần chuẩn bị khi bão lũ đến

5 thứ cần chuẩn bị khi bão lũ đến

Theo Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC), khi có thiên tai bão lũ, mọi người cần gia cố nhà cửa hoặc tìm một nơi trú ẩn an toàn.

Đăng ngày: 07/09/2025
Bão ở biển Đông được hình thành ra sao?

Bão ở biển Đông được hình thành ra sao?

Một cơn bão nhiệt đới được tiếp năng lượng nhờ vào hơi nước bốc lên từ bề mặt đại dương, chúng tạo nên các hình khối mây và mưa vốn thường đi kèm với bão.

Đăng ngày: 07/09/2025
Khoa Học News