Cúng sao giải hạn dựa trên cơ sở nào?

Việc cúng sao giải hạn, cầu yên được xem như một tín ngưỡng giải tỏa tâm lý, cầu mong một năm mới an lành của nhiều người dân. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, việc cúng sao giải hạn đầu năm không có lý luận chặt chẽ về khoa học. Các lễ này đều dựa vào lòng tin của mỗi cá nhân, chứ không có tư duy khoa học.

Theo thượng tọa Thích Thanh Dương, chùa Quán Sứ, lễ dâng sao, giải hạn, cầu yên, cầu an hay cầu phúc lộc thọ đầu năm đều là các từ đồng nghĩa với nhau. Khi làm các lễ này con người sẽ cảm thấy thân và tâm an ổn để làm việc, học hành từ đầu năm.

"Lễ cầu an giải hạn đầu năm là một phong tục tín ngưỡng xưa của dân tộc ta. Việc nhà chùa làm lễ đều dựa trên thực tế đời sống nhân dân còn nhiều trắc trở, khó khăn, bức xúc mà không phải dùng tiền bạc để giải quyết được hết", thượng tọa Thích Thanh Dương giải thích.

"Các lễ cúng sao giải hạn đều tạo cho con người niềm tin, từ đó tiếp thêm sức mạnh về tinh thần. Điều này cũng rất quan trọng, bởi tinh thần vững mạnh sẽ giúp con người vượt qua khó khăn. Tuy nhiên, sự trợ lực tức sự nỗ lực của bản thân mỗi người vẫn là điều chính, còn sự cầu mong trời phật, sự giúp đỡ của bạn bè chỉ là thứ yếu".

Tạo nhân lành, giảm điều dữ

Theo hòa thượng Thích Thanh Từ, trụ trì Thiền viện Trúc Lâm Đà Lạt, trong quyển "mê tín chánh tín" cho rằng, lệ cúng sao hạn thật là lạc hậu, lỗi thời, sao là những hành tinh cách xa chúng ta bao nhiêu ngàn cây số. Nó là cái gì mà chúng ta phải cúng? Tục lệ của chùa quê cúng vào ngày mùng 9 tháng Giêng là cúng sao hội.

Cũng theo thầy Từ, thân tổng báo của chúng ta có lẫn lành với dữ, khi nhân lành đến thì hưởng quả lành, khi nhân dữ đến thì hưởng quả dữ, không thể chạy trốn được. Chỉ có tạo nhân lành nhiều, khi quả dữ đến sẽ nhẹ đi hay giảm bớt. Ví dụ, trước kia chúng ta đã làm khổ một người, vì lúc đó thiếu khả năng trả thù nên dường như thông qua.

Đến lúc nào đó, họ đủ điều kiện trả thù, nếu chúng ta không được nhiều người thương che chở thì quả đó sẽ đúng với nhân kia. Ngược lại, nếu chúng ta được quá nhiều người ủng hộ che chở, quả phải trả sẽ nhẹ hoặc giảm mất cũng có. Bởi thế, sợ quả khổ không gì hơn, chúng ta phải tạo nhân vui. Cúng sao giải hạn để cầu được an vui là phi lý.