Đáy biển trồi sụt sẽ gây sóng thần
Sóng thần có khả năng xuất hiện nếu động đất khiến đáy biển dịch chuyển theo phương thẳng đứng.
Quang cảnh một ngôi nhà trên đảo Pagan Utara, quần đảo Mentawai, Indonesia sau khi sóng thần tràn vào hôm 26/10. (Ảnh: AFP).
Động đất hôm 25/10 gây nên sóng thần tại Indonesia khiến ít nhất 311 người chết, hàng trăm người mất tích và khoảng 20 nghìn người mất nhà cửa. Với cường độ 7,7 độ Richter, cơn địa chấn này nằm trong nhóm những trận động đất có khả năng tạo sóng thần.
Don Blakeman, một nhà địa vật lý của Trung tâm Thông tin Động đất quốc gia Mỹ, khẳng định những trận động đất có cường độ thấp hơn 7,5 độ Richter thường không gây sóng thần. Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận đôi khi một cơn địa chấn 6 độ Richter có thể gây sóng thần trong phạm vi nhỏ, với sức tàn phá tương đối thấp.
Giới chuyên gia nhận định sóng thần chỉ xảy ra sau động đất nhờ sự kết hợp của ba yếu tố sau: cường độ địa chấn, hướng dịch chuyển của đất và địa hình đáy biển.
Nếu địa chấn khiến đất ở dọc các đường đứt gãy (đường phay) dưới đáy biển dịch chuyển theo phương thẳng đứng - lên trên hoặc xuống dưới - thì sóng thần sẽ có khả năng xuất hiện. Do chuyển động theo phương thẳng đứng của đáy biển, toàn bộ nước ở phía trên cũng sẽ trồi lên hoặc sụt xuống, tạo nên những đợt sóng có năng lượng lớn. Sức mạnh của sóng sẽ tăng tới mức khủng khiếp nếu tâm chấn của động đất nằm dưới đáy đại dương.
Trong trường hợp động đất chỉ khiến đáy đại dương dịch chuyển theo phương ngang, sóng thần hiếm khi xuất hiện bởi nước chỉ trồi lên hoặc sụt xuống tương đối nhẹ.
Đáy biển chuyển động càng mạnh theo phương thẳng đứng thì độ cao của sóng thần càng tăng. Mọi thay đổi về địa hình của đáy biển có thể làm tăng hoặc giảm chiều cao của sóng thần khi nó di chuyển. Theo Blakeman, khi lan truyền trên mặt đại dương, sóng thần thường đạt vận tốc gần bằng máy bay phản lực, nghĩa là từ 800 tới 1.000 km/h. Nhưng khi tới gần đất liền tốc độ của sóng thần giảm dần.
“Hiện tượng nước rút đột ngột và mạnh khỏi bờ là dấu hiệu cho thấy sóng thần đang lao tới”, Blakeman nói.
Có những trận động đất còn tạo nên sóng thần kép. Cơ quan Khí tượng và Địa vật lý Indonesia cho hay, hồi tháng 4 một cơn địa chấn 7,7 độ Richter tại nước này gây nên hai đợt sóng thần liên tiếp.
Sóng thần lấy sức mạnh từ sự dịch chuyển của đáy đại dương. Vì thế mọi điều kiện thời tiết không ảnh hưởng tới sức mạnh của nó.
Biến đổi khí hậu là gì?
Chúng ta biết rằng, việc biến đổi khí hậu đã, đang ảnh hưởng đến các hệ sinh thái trên Trái đất và tác động trực tiếp đời sống hàng ngày của con người.
Sông nước sôi luộc chín mọi vật trong rừng Amazon
Con sông trải dài hơn 6km xuyên qua rừng Amazon với nhiệt độ trung bình 86 độ C, khiến hầu hết động vật mất mạng nếu vô tình rơi xuống nước.
Kaindy vùng hồ kỳ lạ nhất thế giới
Hồ Kaindy, còn gọi là hồ Chết, khiến không ít du khách ngỡ mình đang lạc bước vào thế giới siêu thực.
Bí ẩn hồ nước hồng ở Australia
Không phải màu trắng hay màu xanh thường thấy, màu nước hồ Hillier thu hút khách du lịch bởi sắc hồng hiếm có.
Hồ nước đỏ như máu ở Tanzania này sở hữu siêu năng lực biến hầu hết các sinh vật thành đá
Hồ Natron là một hồ nước muối nằm ở phía Bắc Tanzania, phía Đông Bắc miệng núi lửa Ngorongoro và gần biên giới Kenya. Ẩn mình giữa những ngọn núi lửa, hồ Natron nằm tại điểm thấp nhất của thung lũng Great Rift với độ cao 600m so với mực nước biển.
Vẻ đẹp kì diệu: “thác nước dưới biển” tại đảo Mauritius
Ảo ảnh thị giác tuyệt đẹp này đã trở thành một danh lam thắng cảnh nổi tiếng thu hút khách du lịch đến với đảo Mauritius.
