Giải mã bí ẩn phun trào của siêu núi lửa

Các nhà nghiên cứu phát hiện, các siêu núi lửa có thể phun trào bất kỳ lúc nào, mà không cần có sự tác động của động đất hoặc yếu tố kích thích từ bên ngoài.

Hiện trên Trái đất có khoảng 20 siêu núi lửa đã được biết đến, bao gồm cả Hồ Toba ở Indonesia, hồ Taupo ở New Zealand và khu cánh đồng Phlegraean gần Naples, Italia. Tính trung bình, cứ 100.000 năm mới xảy ra một vụ phun trào của siêu núi lửa. Tuy nhiên, khi xảy ra, nó có ảnh hưởng rất nghiêm trọng đối với khí hậu và sinh thái học của Trái đất, tương đương với một vụ va chạm thiên thạch.


Nếu thức giấc, siêu núi lửa Yellowstone (Mỹ) được cho là sẽ tạo ra sự hủy diệt khủng khiếp. (Ảnh: BBC)

Khi một siêu núi lửa "nổi cơn thịnh nộ" cách đây 600.000 năm ở bang Wyoming (Mỹ), tại nơi ngày nay là Công viên quốc gia Yellowstone, nó đã phóng ra hơn 1.000km3 khói và nham thạch vào bầu khí quyển, đủ để chôn vùi một thành phố lớn tới độ sâu vài km. Vụ phun trào này lớn gấp 100 lần mức độ phun trào của núi lửa Pinatubo ở Philippines năm 1992 và thậm chí vượt xa "cơn thịnh nộ" lịch sử của núi lửa Krakatoa năm 1883.

Giới khoa học nhận định, việc siêu núi lửa thức giấc và gây hủy hoại là điều không thể tránh khỏi, nhưng khả năng dự đoán thời điểm thảm họa xảy ra vô cùng quan trọng, giúp chúng ta sẵn sàng có biện pháp ứng phó.

Theo một thử nghiệm của các nhà nghiên cứu Thụy Sỹ tại Cơ sở ứng dụng phóng xạ Synchrotron châu Âu (ESRF) ở Grenoble, chỉ mình thể tích của macma nóng chảy trong lòng siêu núi lửa cũng đủ làm khởi phát một vụ phun trào khủng khiếp. Wim Malfait, người đứng đầu nghiên cứu của Viện công nghệ ETH Zurich (Thụy Sỹ), nhấn mạnh: "Chúng tôi hiện khám phá ra rằng, siêu núi lửa có thể "thức giấc" chỉ vì kích thước của nó, mà không cần bất kỳ yếu tố tác động bên ngoài nào".


Áp lực từ sự tan chảy của macma nóng bỏng trong lòng siêu núi lửa sẽ tạo ra các vết nứt ở vỏ Trái đất, thông qua đó giúp macma phun trào ra ngoài.

Chuyên gia Malfait và các cộng sự phát hiện, việc tái tạo sức nóng cực điểm và áp suất bên trong "những con quái vật đang ngủ yên" có thể giúp phỏng đoán thảm họa siêu núi lửa trong tương lai.

Trong một nghiên cứu riêng rẽ cũng được đăng tải tạp chí Nature Geoscience, một nhóm chuyên gia đến từ Đại học Geneva (Thụy Sỹ) đã sử dụng một mô hình toán học để lý giải những khác biệt giữa các núi lửa thông thường và siêu núi lửa. Họ nhận thấy, các núi lửa bình thường nhưng tích cực hoạt động có thể tiến hóa theo thời gian thành các siêu núi lửa.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Khu rừng dưới nước tuyệt đẹp ở Kazakhstan

Khu rừng dưới nước tuyệt đẹp ở Kazakhstan

Hồ nước Kaindy dài 400m ở Kazakhstan có một vẻ đẹp rất đặc biệt với một khu rừng kỳ lạ mọc dưới đáy hồ.

Đăng ngày: 08/02/2025
Vì sao nước ta có khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa?

Vì sao nước ta có khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa?

Khí hậu nước ta rất độc đáo: khí hậu nóng nhưng không khô hạn như Tây Nam Á, Bắc Phi. Nóng ẩm nhưng không nóng ẩm quanh năm như các quần đảo ở Đông Nam Á.

Đăng ngày: 07/02/2025
Sự thật về những chiếc cốc giấy dùng 1 lần

Sự thật về những chiếc cốc giấy dùng 1 lần

Các loại cốc giấy dùng 1 lần đang được rất nhiều người ưa dùng vì tính tiện dụng và nhanh gọn. Song sự thật về chúng không phải ai cũng biết.

Đăng ngày: 03/02/2025
6 hiện tượng thiên nhiên tuyệt đẹp chỉ có vào mùa đông

6 hiện tượng thiên nhiên tuyệt đẹp chỉ có vào mùa đông

Sấm tuyết, hoa sương đá, sương băng cứng... là những hiện tượng thiên nhiên kỳ thú đến không ngờ.

Đăng ngày: 03/02/2025
Ngày xưa ông cha ta tránh bão như thế nào?

Ngày xưa ông cha ta tránh bão như thế nào?

Do không có phương tiện dự báo thời tiết nên cha ông ta nhận biết dấu hiệu của bão bằng cách quan sát tự nhiên.

Đăng ngày: 27/01/2025
Lý giải hiện tượng cầu vồng trắng

Lý giải hiện tượng cầu vồng trắng

Cầu vồng trắng được tạo ra khi ánh sáng Mặt Trời chiếu vào những giọt nước nhỏ trong lớp sương mù ở góc độ phù hợp.

Đăng ngày: 26/01/2025
Tại sao bão ở Việt Nam lại hay vào miền Trung?

Tại sao bão ở Việt Nam lại hay vào miền Trung?

Dân gian có câu "Ông tha mà bà không tha/ Làm nên lũ lụt hai ba tháng mười”, để nhắc nhở, cảnh báo mùa lũ ở các tỉnh từ Thanh Hóa đổ vào thường xảy ra đầu tháng 7 đến tháng 10 hàng năm.

Đăng ngày: 25/01/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News