Giải mã bí ẩn phun trào của siêu núi lửa

Các nhà nghiên cứu phát hiện, các siêu núi lửa có thể phun trào bất kỳ lúc nào, mà không cần có sự tác động của động đất hoặc yếu tố kích thích từ bên ngoài.

Hiện trên Trái đất có khoảng 20 siêu núi lửa đã được biết đến, bao gồm cả Hồ Toba ở Indonesia, hồ Taupo ở New Zealand và khu cánh đồng Phlegraean gần Naples, Italia. Tính trung bình, cứ 100.000 năm mới xảy ra một vụ phun trào của siêu núi lửa. Tuy nhiên, khi xảy ra, nó có ảnh hưởng rất nghiêm trọng đối với khí hậu và sinh thái học của Trái đất, tương đương với một vụ va chạm thiên thạch.


Nếu thức giấc, siêu núi lửa Yellowstone (Mỹ) được cho là sẽ tạo ra sự hủy diệt khủng khiếp. (Ảnh: BBC)

Khi một siêu núi lửa "nổi cơn thịnh nộ" cách đây 600.000 năm ở bang Wyoming (Mỹ), tại nơi ngày nay là Công viên quốc gia Yellowstone, nó đã phóng ra hơn 1.000km3 khói và nham thạch vào bầu khí quyển, đủ để chôn vùi một thành phố lớn tới độ sâu vài km. Vụ phun trào này lớn gấp 100 lần mức độ phun trào của núi lửa Pinatubo ở Philippines năm 1992 và thậm chí vượt xa "cơn thịnh nộ" lịch sử của núi lửa Krakatoa năm 1883.

Giới khoa học nhận định, việc siêu núi lửa thức giấc và gây hủy hoại là điều không thể tránh khỏi, nhưng khả năng dự đoán thời điểm thảm họa xảy ra vô cùng quan trọng, giúp chúng ta sẵn sàng có biện pháp ứng phó.

Theo một thử nghiệm của các nhà nghiên cứu Thụy Sỹ tại Cơ sở ứng dụng phóng xạ Synchrotron châu Âu (ESRF) ở Grenoble, chỉ mình thể tích của macma nóng chảy trong lòng siêu núi lửa cũng đủ làm khởi phát một vụ phun trào khủng khiếp. Wim Malfait, người đứng đầu nghiên cứu của Viện công nghệ ETH Zurich (Thụy Sỹ), nhấn mạnh: "Chúng tôi hiện khám phá ra rằng, siêu núi lửa có thể "thức giấc" chỉ vì kích thước của nó, mà không cần bất kỳ yếu tố tác động bên ngoài nào".


Áp lực từ sự tan chảy của macma nóng bỏng trong lòng siêu núi lửa sẽ tạo ra các vết nứt ở vỏ Trái đất, thông qua đó giúp macma phun trào ra ngoài.

Chuyên gia Malfait và các cộng sự phát hiện, việc tái tạo sức nóng cực điểm và áp suất bên trong "những con quái vật đang ngủ yên" có thể giúp phỏng đoán thảm họa siêu núi lửa trong tương lai.

Trong một nghiên cứu riêng rẽ cũng được đăng tải tạp chí Nature Geoscience, một nhóm chuyên gia đến từ Đại học Geneva (Thụy Sỹ) đã sử dụng một mô hình toán học để lý giải những khác biệt giữa các núi lửa thông thường và siêu núi lửa. Họ nhận thấy, các núi lửa bình thường nhưng tích cực hoạt động có thể tiến hóa theo thời gian thành các siêu núi lửa.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Tại sao nhiệt độ cao khiến máy bay khó cất cánh?

Tại sao nhiệt độ cao khiến máy bay khó cất cánh?

Nhiệt độ gia tăng trên Trái đất đang khiến máy bay khó cất cánh hơn ở một số sân bay, đặt ra thách thức khác cho ngành hàng không dân dụng.

Đăng ngày: 21/04/2025
Động đất là gì? Động đất được hình thành như thế nào?

Động đất là gì? Động đất được hình thành như thế nào?

Động đất là hiện tượng rung động đột ngột của vỏ Trái đất, mạnh hay yếu tuỳ từng trận (xác định bằng độ Richter).

Đăng ngày: 18/04/2025
Những nơi nóng nhất và lạnh nhất trên Trái Đất

Những nơi nóng nhất và lạnh nhất trên Trái Đất

Trạm Vostok, đảo Ellesmere, làng Oymyakon, thành phố Bangkok, thung lũng tử thần... là những địa dang nổi tiếng có nhiệt độ thấp và cao kỷ lục.

Đăng ngày: 17/04/2025
Thảm họa núi lửa khủng khiếp nhất lịch sử nhân loại

Thảm họa núi lửa khủng khiếp nhất lịch sử nhân loại

Với sức công phá khoảng 800 triệu tấn TNT, vụ núi lửa Tambora phun trào ngày 10/4/1815 tại Sumbawa, Indonesia là vụ nổ gây chấn động lớn nhất trong lịch sử nhân loại.

Đăng ngày: 16/04/2025
Những điều bạn chưa biết về hiện tượng mặt trời giả

Những điều bạn chưa biết về hiện tượng mặt trời giả

Hiện tượng Mặt Trời giả hay Mặt Trời ma, có tên khoa học là parhelion (số nhiều là parhelia). Đây là một hiện tượng khí quyển, là các đốm sáng, thường thấy trên các cạnh của Quầng bên cạnh Mặt Trời.

Đăng ngày: 13/04/2025
Vì sao biển thường có màu xanh?

Vì sao biển thường có màu xanh?

Glenn Smith, giáo sư tại Viện Công nghệ Georgia (Mỹ), đã giải thích vấn đề này như sau: nước biển thật ra không màu nhưng do nó phản chiếu màu xanh của bầu trời nên chúng ta thường thấy chúng có màu xanh, do vậy lúc bầu trời có nhiều đám m&ac

Đăng ngày: 11/04/2025
Với phần lớn diện tích đất nước thấp hơn mực nước biển, người Hà Lan đã tạo ra hệ thống đê biển vĩ đại nhất hành tinh

Với phần lớn diện tích đất nước thấp hơn mực nước biển, người Hà Lan đã tạo ra hệ thống đê biển vĩ đại nhất hành tinh

Hà Lan là một quốc gia nhỏ ở Tây Bắc Âu, có diện tích, đặc điểm địa lý và lịch sử khai phá khá tương đồng với đồng bằng sông Cửu Long.

Đăng ngày: 09/04/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News