Giải mã công cụ đá hai triệu năm tuổi

Nghiên cứu mới cho thấy người cổ đại chế tạo những khối cầu đá với kích thước vừa tay để đập vỡ xương động vật lấy tủy.

"Nghiên cứu của chúng tôi lần đầu tiên cung cấp bằng chứng về chức năng của những khối cầu đá bí ẩn mà con người chế tạo hai triệu năm trước", Ella Assaf, chuyên gia tại Khoa Khảo cổ và Văn hóa Cận Đông cổ đại thuộc Đại học Tel Aviv, cho biết. Đây là kết quả đáng chú ý vì giúp giới khoa học giải đáp vấn đề tồn tại suốt hàng thập kỷ, Live Science hôm 18/4 đưa tin.


Ba mặt của một khối cầu đá được tìm thấy trong hang Qesem, Israel. (Ảnh: Live Science).

Nhóm nghiên cứu của Assaf tìm thấy 30 khối cầu đá tại hang Qesem, Israel, nơi con người sinh sống khoảng 200.000 - 400.000 năm trước. Hầu hết chúng làm bằng đá vôi hoặc dolomite, khác với hàng trăm nghìn công cụ bằng đá lửa được phát hiện trong hang.

Nhà khảo cổ Emanuela Cristiani tại Đại học Sapienza, thành viên nhóm nghiên cứu, cùng cộng sự kiểm tra các khối cầu đá dưới kính hiển vi. Họ phát hiện dấu vết mài mòn và chất hữu cơ cho thấy chúng từng được dùng để đập vỡ xương động vật, lấy tủy bổ dưỡng bên trong.

Để khẳng định chắc chắn, các nhà khoa học tiến hành hai thí nghiệm. Đầu tiên, họ sử dụng đá cuội tròn tự nhiên để làm vỡ xương. Tiếp theo, họ chế tạo công cụ đá như loại cổ đại và cũng thử nghiệm với xương động vật.

Kết quả là so với đá tròn tự nhiên, công cụ đá đập xương và lấy tủy hiệu quả hơn nhiều. "Những công cụ này có thể cầm nắm thoải mái và rất cứng chắc. Bạn cũng có thể xoay mặt để sử dụng nhiều lần vì chúng có rất nhiều đường gồ lên. Những đường gồ lên này giúp đập vỡ xương gọn ghẽ để lấy tủy một cách dễ dàng", Assaf cho biết. Ngoài ra, việc đập xương cũng để lại vài vết mòn nhỏ trên công cụ đá mô phỏng. Chúng rất giống dấu vết trên công cụ đá cổ đại.

Những khối cầu đá trong hang Qesem được phủ một lớp bóng giống xà cừ do tiếp xúc lâu với môi trường bên ngoài. Nó không giống lớp ngoài của những công cụ đá còn lại trong hang. Điều này chỉ ra, các khối cầu đá đã tiếp xúc với một môi trường khác trong thời gian dài, sau đó cư dân sống trong hang mới tìm thấy và đem về. Chúng là đồ cũ và được họ sử dụng lại.

Tủy xương có tỉ lệ axit béo cao nhất trong cơ thể động vật. Vì vậy, những khối cầu đá này có thể đã giúp người xưa tăng lượng calo hấp thụ và thích nghi tốt hơn ở hang Qesem và những vùng đất khác trong thời Đồ Đá cũ (diễn ra cách đây 2,7 triệu năm đến 200.000 năm).

TIN CŨ HƠN
Ngắm xác ướp “công chúa mỉm cười” quyến rũ nhất thế giới

Ngắm xác ướp “công chúa mỉm cười” quyến rũ nhất thế giới

Nghĩa trang Xiaohe nằm trong sa mạc Taklamakan ở tây bắc Trung Quốc nổi tiếng thế giới với hàng trăm xác ướp bí ẩn.

Đăng ngày: 21/09/2025
Phát hiện loài ếch cổ đại từng ăn thịt khủng long

Phát hiện loài ếch cổ đại từng ăn thịt khủng long

Dài 41cm và nặng hơn em bé sơ sinh, ếch Beelzebufo được coi là loài ếch lớn nhất từng tồn tại với khả năng săn mồi đáng kinh ngạc.

Đăng ngày: 18/09/2025
5 cuộc Đại Tuyệt chủng đáng sợ trong lịch sử Trái đất

5 cuộc Đại Tuyệt chủng đáng sợ trong lịch sử Trái đất

Ngược dòng lịch sử tìm hiểu về 5 cuộc Đại Tuyệt chủng trên Trái đất và đi tìm lời giải cho cuộc Đại Tuyệt chủng thứ 6.

Đăng ngày: 18/09/2025
Pharaoh Ai Cập Akhenaten bị ái nam ái nữ

Pharaoh Ai Cập Akhenaten bị ái nam ái nữ

Hoàng đế Ai Cập cổ đại Akhenaten không phải là người nam tính thực thụ, dù ông là cha của ít nhất nửa tá con. Thực tế, cơ thể ông khá nữ tính, với cái đầu hình trứng.

Đăng ngày: 07/09/2025
Màn bí ẩn về nơi chôn cất Thành Cát Tư Hãn

Màn bí ẩn về nơi chôn cất Thành Cát Tư Hãn

Nơi chôn cất Thành Cát Tư Hãn từ lâu đã trở thành chủ đề gây tranh cãi. Theo sử sách lưu truyền, người lập nên đế chế Mông Cổ yêu cầu được chôn trong một ngôi mộ vô danh.

Đăng ngày: 24/08/2025
Người thượng cổ biến đổi gen lúa nước từ 10.000 năm trước

Người thượng cổ biến đổi gen lúa nước từ 10.000 năm trước

Một nghiên cứu vừa được công bố chứng tỏ, người thượng cố cách đây 10.000 năm là “nhà khoa học” biến đổi gen lúa nước ngày nay.

Đăng ngày: 20/08/2025
Thủy quái Leviathan không còn là huyền thoại

Thủy quái Leviathan không còn là huyền thoại

Các nhà nghiên cứu vừa phát hiện những dấu tích hóa thạch của một con cá voi cổ đại với bộ răng to lớn đáng sợ.

Đăng ngày: 15/08/2025
Khoa Học News