Giải mã những câu chuyện kỳ dị xảy ra mỗi lần có Nhật thực và Nguyệt thực

Mặt trời hoặc Mặt trăng đột nhiên biến mất, và các loài vật bắt đầu có hành động "lạ".

Với hầu hết các loài động vật trên thế giới, mỗi ngày của chúng diễn ra phụ thuộc rất nhiều vào chu kỳ sáng - tối của Trái đất. Chúng tạo thành một nhịp điệu, một vòng lặp đi lặp lại mỗi ngày, trong đó chu kỳ bắt đầu khi Mặt trời lên và kết thúc lúc hoàng hôn buông xuống. Nhờ có ánh sáng, chúng biết lúc nào cần săn mồi, lúc nào nên đi ngủ, thời điểm nào cần di cư, và đâu là lúc cần sinh sản.

Không chỉ Mặt trời, Mặt trăng cũng gây ảnh hưởng rất nhiều. Trăng tác động đến từ trường Trái đất, mang độ sáng thay đổi qua mỗi đêm, và tác động đến hành vi của các loài động vật. Nhiều loài thậm chí chỉ có thể sinh sản khi có ánh trăng - như san hô giải phóng hàng chục triệu trứng lúc trăng non.


San hô đẻ trứng khi trăng non.

Nhưng sẽ có chuyện gì nếu Mặt trời hoặc Mặt trăng đột nhiên biến mất - chính là khi Nhật thực và Nguyệt thực xảy ra? Các loài động vật sẽ bị ảnh hưởng như thế nào?

Nhật thực - khi Mặt trời biến mất

Trong số các hiện tượng thiên văn, Nhật thực là thứ gây ảnh hưởng nhiều nhất đến thế giới tự nhiên. Về lý thuyết khi bầu trời tối sập xuống, các loài vật đột nhiên bị lẫn lộn giữa ngày và đêm. Loài sống ở ban ngày lật đật thích ứng giống như khi đêm xuống, trong khi loài ăn đêm thì có lẽ sẽ nghĩ hình như mình ngủ hơi quá giấc rồi.

Các báo cáo thực tế cũng chỉ ra nhiều hành vi kỳ lạ ở các loài vật khi Nhật thực xảy ra. Một số loài nhện bắt đầu phá bớt tổ - điều chúng vẫn thường làm vào cuối ngày, nhưng sau đó tiếp tục giăng lại tơ.

Tương tự, các loài cá và chim sống vào ban ngày ngay lập tức hướng về nơi vốn dùng để nghỉ ngơi vào ban đêm. Dơi thì ngược lại, bay ra khỏi hang ngay khi bầu trời sập xuống.


Hà mã chạy lên đất khô để nghỉ ngơi, rồi lại lật đật quay về sông nước khi trời sáng lên.

Hà mã tại Zimbabwe cũng rời sông khi Nhật thực xảy ra, hướng về nơi nghỉ ngơi. Có điều khi Mặt trời xuất hiện trở lại, chúng lật đật quay đầu, tiếp tục hướng ra sông.

Điểm chung giữa chúng là đều tỏ ra hoang mang, kích động trước cảnh ngày và đêm đột nhiên đổi chỗ cho nhau.

Mặt trăng thì sao nhỉ?

Theo một nghiên cứu vào năm 2010 trên loài khỉ cú Azara - một loài sống thuần về đêm, các chuyên gia nhận thấy chúng ngưng tìm thức ăn khi ánh trăng trở nên tối hơn bình thường. Chính xác hơn là chúng khó tìm đồ ăn hơn, và cảm thấy căng thẳng mỗi khi di chuyển trên cây.

Nguyệt thực không phải hiện tượng thú vị duy nhất xảy ra với Mặt trăng. Mỗi năm khoảng 3 lần Trái đất được trông thấy "siêu trăng" (supermoon: hiện tượng Mặt trăng ở gần Trái đất nhất), khiến độ sáng từ Mặt trăng lớn hơn khoảng 30% so với trăng tròn bình thường.


Khỉ cú cảm thấy sợ hãi khi có nguyệt thực.

Một số nghiên cứu gần đây cho thấy siêu trăng thực sự gây ảnh hưởng đến hành vi của một số loài động vật. Như loài ngỗng trời, nhịp tim và thân nhiệt của chúng tăng lên đáng kể, gần chạm đến ngưỡng vào ban ngày. Có vẻ như cơ thể của chúng đã bị nhầm lẫn, tưởng rằng trời sắp sáng nên rục rịch chuẩn bị di chuyển.

TIN CŨ HƠN
Việt Nam vinh dự sở hữu 3 trong 10 loại quả hiếm nhất thế giới

Việt Nam vinh dự sở hữu 3 trong 10 loại quả hiếm nhất thế giới

Trong danh sách 10 loại trái cây được bình chọn là ngon và hiếm nhất thế giới, thì có tới 5 loại quả xuất hiện ở Việt Nam nhưng trong đó có 3 loại quả có nguồn gốc từ vùng Đông Nam Á.

Đăng ngày: 27/12/2025
Bí quyết giữ hoa đào tươi lâu trong dịp Tết

Bí quyết giữ hoa đào tươi lâu trong dịp Tết

Bí quyết nhỏ sau đây sẽ giúp bạn cách nuôi dưỡng nụ, giữ hoa đào tươi lâu, được bền hoa và bông nở đẹp trong những ngày Tết.

Đăng ngày: 27/12/2025
Những loài hoa tiêu biểu của mùa xuân

Những loài hoa tiêu biểu của mùa xuân

Hoa đào miền bắc, hoa mai miền nam là hai loài đặc trưng và được cho là biểu tượng của mùa xuân Việt Nam.

Đăng ngày: 26/12/2025
Phân biệt đào bích và đào phai

Phân biệt đào bích và đào phai

Đào phai và đào bích là hai loại hoa đào Tết khá phổ biến và được nhiều người yêu thích.

Đăng ngày: 22/12/2025
Cà chua, khoai tây

Cà chua, khoai tây "2 trong 1"

Đó là kết quả của đề tài khoa học “Tạo cây ghép giữa cà chua và khoai tây” mà kỹ sư công nghệ sinh học Nguyễn Thị Trang Nhã (SN 1987, vừa tốt nghiệp thủ khoa Trường đại học Nông lâm TP.HCM) thực hiện trong suốt hai năm qua.

Đăng ngày: 18/12/2025
Giun đất sau khi bị đứt đoạn vì sao lại biến thành nhiều con?

Giun đất sau khi bị đứt đoạn vì sao lại biến thành nhiều con?

Giun đất là một loại động vật nhỏ thường thấy chui trong lớp bùn đất, làm tơi xốp đất màu và cũng làm thức ăn cho nhiều loại động vật khác. Giun đất có một khả năng đặc biệt, nếu như chúng bị đứt thành 2 đoạn, chúng không những không chết đi mà qua v&agrav

Đăng ngày: 17/12/2025
Top 10 loại nấm quý hiếm nhất ở Việt Nam

Top 10 loại nấm quý hiếm nhất ở Việt Nam

Hiện nay các loại nấm là món ăn ưa thích của nhiều người. Không chỉ có giá trị dinh dưỡng cao chúng còn là nguyên liệu để chế biến những món ăn hấp dẫn.

Đăng ngày: 15/12/2025
Khoa Học News