Giải mã nơi có không khí sạch nhất hành tinh

Nam Đại Dương có không khí trong lành với rất ít aerosol - các hạt vật chất siêu nhỏ hình thành tự nhiên hoặc do hoạt động của con người.

Nam Đại Dương nằm cách xa nơi có nhiều hoạt động của con người, nhưng đây không phải lý do duy nhất giúp không khí tại đây trong lành nhất thế giới, Science Alert hôm 14/4 đưa tin. Trong nghiên cứu mới công bố trên tạp chí Nature, nhóm chuyên gia từ Đại học Monash và Đại học Melbourne phát hiện thông tin mới về cấu trúc mây cho thấy Nam Đại Dương và những đám mây giống tổ ong độc đáo đóng vai trò lớn như thế nào trong việc điều hòa khí hậu. Họ cũng phát hiện vai trò then chốt của mây và mưa trong việc làm sạch không khí.


Mây tổ ong dạng mở (khoanh tròn phía trên) và dạng đóng kín (khoanh tròn phía dưới) ở Nam Đại Dương. (Ảnh: Tahereh Alinejadtabrizi/npj Climate and Atmospheric Science)

Những đám mây tổ ong này có thể có cấu trúc tế bào dạng đóng kín - loại mây trắng, sáng giúp phản xạ ánh sáng Mặt trời trở lại không gian, làm mát Trái đất - hoặc dạng mở, cho phép nhiều ánh sáng Mặt trời chiếu xuống Trái đất hơn. "Những thứ phức tạp này là một nguồn gây lỗi trong việc mô hình hóa khí hậu Trái đất vì chúng không được đưa vào một cách thích hợp. Điều quan trọng là phải đạt được sự cân bằng hợp lý giữa các tế bào mở và đóng, nếu không kết quả có thể sẽ sai", nhóm nghiên cứu viết.

Nhóm chuyên gia tin rằng họ đã tìm được sự cân bằng hợp lý và hiểu rõ hơn về vai trò của lượng mưa trong việc rửa sạch không khí. Sử dụng ảnh vệ tinh, họ so sánh đám mây tổ ong với các phép đo aerosol từ đài quan sát Kennaook/Cape Grim và lượng mưa từ những máy đo gần đó và nhận thấy, mẫu không khí sạch nhất gắn liền với sự hiện diện của mây tổ ong dạng mở.

Mây tổ ong dạng mở có độ ẩm lớn hơn, gấp khoảng 6 lần những đám mây trắng bông dạng đóng kín. Chúng khiến trời trông như ít mây khi nhìn từ vệ tinh, nhưng thực chất lại mang đến những cơn mưa rào hiệu quả nhất giúp rửa trôi aerosol. Trong khi đó, mây dạng đóng kín trông có vẻ dày dặn lại kém hiệu quả hơn.

Mây tổ ong mở xuất hiện phổ biến nhất vào mùa đông, dẫn đến không khí sạch nhất vào thời điểm đó. Ngoài Nam Đại Dương, dạng mây này cũng xuất hiện ở khu vực Bắc Đại Tây Dương và Bắc Thái Bình Dương trong mùa đông.

Dù mật độ aerosol trong không khí phía trên Nam Đại Dương chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố, lượng mưa vẫn đóng vai trò chủ đạo. "Lượng mưa là điểm then chốt, đặc biệt là mưa từ những đám mây tổ ong dạng mở này. Mưa tẩy sạch các hạt aerosol trên trời giống như cách máy giặt làm sạch quần áo", nhóm nghiên cứu viết.

TIN CŨ HƠN
Làm sao người xưa biết một năm có 365,2467 ngày?

Làm sao người xưa biết một năm có 365,2467 ngày?

Hơn 2.000 năm trước, nhà thiên văn học Hy Lạp tên là Hipparchus đã tính ra số ngày một năm với sai số chưa đến 0,005. Khi đó, kính thiên văn thậm chí còn chưa được phát minh.

Đăng ngày: 10/12/2025
Sự thật về đao phủ thời Trung Cổ - Nghề lấy mạng người đầy nỗi khổ tâm

Sự thật về đao phủ thời Trung Cổ - Nghề lấy mạng người đầy nỗi khổ tâm

Thời xa xưa, đao phủ là người thực thi công lý, trừng phạt những kẻ phạm tội, luôn xuất hiện với hình ảnh đáng sợ và bí ẩn.

Đăng ngày: 10/12/2025
Bên dưới Thổ Nhĩ Kỳ, vỏ Trái đất bắt đầu nứt từ 5 triệu năm trước

Bên dưới Thổ Nhĩ Kỳ, vỏ Trái đất bắt đầu nứt từ 5 triệu năm trước

Một nhóm khoa học gia quốc tế đã tìm ra bí ẩn sâu bên dưới khu vực xảy ra thảm họa động đất đầu năm nay ở Thổ Nhĩ Kỳ - Syria: Sự di chuyển phức tạp của 3 mảnh vỏ Trái đất.

Đăng ngày: 10/12/2025
Thực hư về hình ảnh lưu trong mắt… người chết

Thực hư về hình ảnh lưu trong mắt… người chết

Trong một thời gian dài, các nhà khoa học tự hỏi liệu mắt có thể lưu được hình ảnh về cái nhìn cuối cùng của chúng ta trước khi tắt thở hay không?

Đăng ngày: 10/12/2025
Tìm hiểu cuộc đời của nhà tiên tri mù Vanga

Tìm hiểu cuộc đời của nhà tiên tri mù Vanga

Nhà tiên tri mù Baba Vanga nổi tiểng thế giới có tên gọi đầy đủ là: Vangelia Pandeva Dimitrova, sau khi kết hôn, bà lại đổi tên thành Vangelia Gushterova.

Đăng ngày: 10/12/2025
Bí quyết cho

Bí quyết cho "dáng khỏe eo thon" từ thời cổ đại

Ít ai ngờ, người Hy Lạp, La Mã cổ xưa cũng rất chú ý tới các bài tập thể dục nâng cao sức khỏe…

Đăng ngày: 10/12/2025
'Mộ tặc' bật nắp quan tài Từ Hi Thái hậu: Thứ bên trong khiến nhiều kẻ hoảng sợ, bỏ chạy tán loạn

'Mộ tặc' bật nắp quan tài Từ Hi Thái hậu: Thứ bên trong khiến nhiều kẻ hoảng sợ, bỏ chạy tán loạn

Khi mở nắp quan tài của Từ Hi Thái hậu, toán lính cướp mộ đã sợ hãi đến phát điên, đâm đầu bỏ chạy...

Đăng ngày: 10/12/2025
Khoa Học News