Gien Ả Rập trong ngôi mộ Đan Mạch thời Đồ Sắt

Một người Đan Mạch cổ có nhóm gien Ả Rập – một phần trong công trình nghiên cứu ADN - cho thấy những người Scandinavi cách đây 2000 năm đa dạng về mặt di truyền hơn ngày nay.

Các nhà nghiên cứu cho biết người đàn ông thời kỳ Đồ Sắt này có lẽ là một người lính đóng ở biên giới phía bắc của Đế chế La Mã hoặc thuộc dòng dõi của những nô lệ nữ bị đưa từ Trung Đông sang. Đế chế La Mã thời ấy trải dài tận Trung Đông, trong khi các quân đoàn La Mã trú đóng xa nhất về phía bắc đến con sông Elbe, miền bắc nước Đức.

Công trình phân tích 18 xác được bảo quản tốt trong hai nghĩa trang có niên đại từ năm đầu tiên đến năm 400 sau Công nguyên, phía đông Đan Mạch. Những vùng này được khai quật lần đầu cách đây khoảng 20 năm. ADN ti lạp thể, dữ liệu di truyền bên họ mẹ của một cá nhân, được trích từ răng do nhóm khoa học của Linea Melchior, Viện Y học pháp y, ĐH Copenhagen, tiến hành.

Theo Melchior, một hài cốt có loại dấu hiệu ADN – được biết dưới tên haplogroup – liên hệ chặt chẽ với bán đảo Ả Rập. “Nó đặc biệt xuất hiện trong các bộ lạc Bedouin, nhưng nó cũng được phát hiện ở miền nam châu Âu.”

Các nhà khoa học cho biết hộp sọ phụ nữ với chiếc cặp tóc này được phát hiện trong một nghĩa trang cổ ở Skovgaarde, Đan Mạch, nơi mà những hài cốt 2000 năm tuổi giữ dấu hiệu di truyền cũng có ở người Scandinavi ngày nay. (Ảnh: P. Ethelberg/ Bảo tàng Sydsjllands)
Trong khi đó phân tích ADN của một sọ khác (chưa có ảnh) từ nghĩa trang ở Bøgebjerggård gần đó, lại phát hiện ra dấu hiệu gien Ả Rập.
Những phát hiện này cho thấy đa dạng gien Đan Mạch cổ có thể cao hơn so với ngày nay đối với một số thành phần xã hội, nhưng không phải tất cả.
Cả hai nghĩa trang này đều ở phía nam đảo Sjælland (Zealand).



Ngôi mộ thời Đồ Sắt

Bộ hài cốt thuộc Bøgebjerggård, một vùng Đồ Sắt nằm ở miền nam đảo Sjælland (Zealand). Các xác này có thể là những nông dân nghèo.

Những nhóm haplogroup bất thường khác cũng được nhận diện, bao gồm một người tiêu biểu cho dòng dõi châu Âu tiền sử mà chỉ chiếm 2% người Đan Mạch ngày nay. “Có thể là một trong những nhóm Nordic cổ bị thoái hóa bởi người di cư từ Scandinavi và Đức sau này.”

Ngược lại, nghĩa trang còn lại, ở cùng Skovgaarde gần đó, chứa các xác có dấu hiệu di truyền phổ biến đối với người Scandinavi hiện đại. “Họ là nhóm Nordic điển hình và sự đa dạng thì thấp hơn.”

Nhóm này đa phần là phụ nữ và được phân biệt bằng các đồ an táng đắt tiền, bao gồm nhẫn, dây chuyền và cặp tóc được gia công đẹp đẽ. “Bạn có thể thấy họ được phục trang rất đẹp với những đồ trang sức lộng lẫy trước khi chôn cất.”

Các ngôi mộ ở Skovgaarde được cho là biểu hiện của tầng lớp quý tộc – những người mà các nhà khoa học cho rằng đến từ một nơi khác thuộc Scandinavi.

Những phát hiện được xuất bản tháng 11 trong tờ American Journal of Physical Anthropology, và là một phần của một công trình lớn hơn cho rằng cư dân tổ tiên của người Đan Mạch đa dạng di truyền hơn ngày nay.

Phát hiện ADN

Người ta đã thu được kết quả ADN đáng tin cậy của 56 cá nhân từ cuối thời Đồ Đá đến thời Trung cổ.

Melchior cho biết “Ở tất cả những vùng mà chúng tôi khảo sát tại Đan Mạch chúng tôi phát hiện ra những nhóm di truyền hiếm có và những nhóm không phổ biến hoặc không tồn tại ở châu Âu ngày nay. Khi chúng tôi nghiên cứu ngược lại quá khứ, chúng tôi phát hiện sự đa dạng cao hơn nhiều. Đáng ngạc nhiên là đa dạng thấp nhất được phát hiện thuộc những người Đan Mạch ngày nay.”

Một giải thích khả dĩ do nhóm đặt ra là một số nhóm dễ bị tấn công bởi các đợt dịch hạch hơn những nhóm khác, đáng chú ý nhất là Cái chết đen. Chỉ riêng mình nó đã quét sạch 1/3 dân số châu Âu giữa năm 1347 và 1351. Giả thuyết tương tự cũng được một công trình nghiên cứu khác đặt ra, công trình cũng ghi lại sự mất mát đa dạng di truyền tương tự đối với người Anh.

Các nhà nghiên cứu, bao gồm Rus Hoelzel, Trường khoa học sinh học và sinh-y học thuộc ĐH Durham, Anh quốc, phát hiện rằng trong suốt thời Trung cổ, một nhóm haplogroup đặc biệt ở Anh lan rộng hơn. Điều này có thể phản ánh sự thật rằng những gia đình chia sẻ cùng các nhóm gien nhất định sống sót qua dịch bệnh hơn những nhóm khác.

Hoelzel cho biết “Dịch bệnh xét về mặt thời điểm, dường như là một ứng cử viên thuyết phục, mặc dù nó không phải là nguyên do duy nhất.” 

TIN CŨ HƠN
Phát hiện 8 răng người thật trong tượng Chúa Jesus 300 tuổi

Phát hiện 8 răng người thật trong tượng Chúa Jesus 300 tuổi

Sau khi tiến hành chụp X-quang bức tượng Chúa Jesus có từ thế kỷ XVII – XVIII, các nhà khoa học đã phát hiện ra 8 chiếc răng người thật còn nguyên vẹn trong miệng bức tượng này.

Đăng ngày: 10/12/2025
Khai quật hóa thạch khủng long niên đại 135 triệu năm

Khai quật hóa thạch khủng long niên đại 135 triệu năm

Các nhà khoa học Đức vừa tiến hành khai quật bộ xương khủng long ăn thịt còn nguyên vẹn tới 98% có niên đại 135 triệu năm.

Đăng ngày: 07/12/2025
Xác voi Ma mút 42.000 năm tuổi xuất hiện trước công chúng

Xác voi Ma mút 42.000 năm tuổi xuất hiện trước công chúng

Chú voi Ma mút có tên Lyuba sau 42.000 năm bị chôn vùi dưới bùn lầy đã lần đầu tiên xuất hiện trước công chúng Mỹ tại Bảo tàng The Field, bang Chicago.

Đăng ngày: 03/12/2025
Kiếm báu vẫn sáng bóng sau 2700 năm của Việt Vương Câu Tiễn

Kiếm báu vẫn sáng bóng sau 2700 năm của Việt Vương Câu Tiễn

Thanh kiếm Câu Tiễn được làm từ đồng và thiếc vẫn giữ được độ sắc bén và sáng bóng sau hàng nghìn năm tồn tại.

Đăng ngày: 26/11/2025
Trung Quốc phát hiện thanh kiếm cổ 2000 năm bằng đồng xanh như mới

Trung Quốc phát hiện thanh kiếm cổ 2000 năm bằng đồng xanh như mới

Khi khai quật các nhà khảo cổ đều thấy bất ngờ khi phát hiện một thanh kiếm cổ bằng đồng xanh không hề bị gỉ sét, màu sắc vẫn như mới sau hơn 2000 năm.

Đăng ngày: 26/11/2025
Gươm báu Viking 1.200 tuổi phát lộ dưới cổ đạo

Gươm báu Viking 1.200 tuổi phát lộ dưới cổ đạo

Một người leo núi Na Uy tình cờ phát hiện thanh gươm tuổi đời hơn một thiên niên kỷ trong lúc đi bộ trên một con đường cổ.

Đăng ngày: 23/11/2025
Lực cắn của khủng long bạo chúa đáng sợ cỡ nào?

Lực cắn của khủng long bạo chúa đáng sợ cỡ nào?

Các nhà khoa học đã tìm ra nguyên nhân tại sao khủng long bạo chúa có cơ hàm mạnh đến vậy. Sự khác biệt đến từ cấu trúc cơ và khớp hàm dưới của chúng.

Đăng ngày: 17/11/2025
Khoa Học News