Hiện thực hay chỉ là ma trận?

Đó là câu hỏi tồn tại ít nhất trong vài thiên niên kỷ, và giờ đây một nhóm chuyên gia tuyên bố cuối cùng đã tìm được cách kiểm tra giả thuyết này.

Loạt phim Ma trận với phần 1 được công chiếu vào năm 1999 không những đưa tài tử Keanu Reeves lên hàng ngôi sao thế giới mà còn gieo vào đầu óc những người đa nghi về sự hiện hữu của thế giới hiện tại. Phải chăng chúng ta không phải đang sống thật, mà bị trói buộc trong một vũ trụ do cỗ máy tính khổng lồ dựng nên? Và loài người bị một trí thông minh nhân tạo tà ác dùng làm năng lượng vận hành cỗ máy đó. Nói cách khác, liệu con người đang sống thực sự hay chỉ là những viên pin sinh học?

Trên thực tế, câu hỏi trên đã xuất hiện hàng ngàn năm nay. Tất nhiên khi mới đặt vấn đề, các triết gia thời đó không dùng từ “ma trận”. Một trong những câu hỏi đầu tiên được đặt ra về thực hư của thế giới xuất hiện trong công trình Nền cộng hòa của Plato, trong nỗ lực mô tả về sự tồn tại của một tình trạng phi hiện thực của thế giới. Triết gia Hy Lạp Plato, được nhiều người công nhận là cha đẻ của triết học phương Tây cho rằng, hiện thực có thể chẳng qua chỉ là những cái bóng trong hang. Và người ở trong, chưa bao giờ rời khỏi cái hang, có thể không nhận thức được điều đó.


Trong loạt phim Matrix, thế giới hiện tại chỉ là mô hình do máy tính dựng nên

Theo Plato, cách duy nhất để xác nhận được đây là thế giới thực là phải dựa vào công trình nghiên cứu cặn kẽ về toán và hình học, nhằm đưa ra các gợi ý về bản chất thật của thế giới. Đến thời của triết gia người Pháp Rene Descartes, với các công trình nghiên cứu thường được dùng để giới thiệu tổng quát về siêu hình học, vấn đề trên lại được nêu ra. Descartes đề cập đến một con quỷ tham lam mà ông cho rằng đang kiểm soát cả vũ trụ, khiến con người chẳng phát hiện được rằng họ đang sống trong một thế giới ảo.

Sau gần 2.000 năm kể từ khi Plato cho rằng những cảm giác của con người đã giới hạn khả năng nhận thức của họ, khiến họ chỉ thấy được sự phản chiếu mờ nhạt của hiện thực, một nhóm chuyên gia tuyên bố đã tìm được cách giải câu đố hóc búa. Phát biểu trên chương trình Today của Đài BBC Radio 4, Giáo sư Silas Beane, nhà vật lý học lý thuyết của Đại học Bonn (Đức) cho hay nhóm của ông đã nghĩ ra phương pháp thử nghiệm giả thuyết về ma trận, với hy vọng sẽ mở ra một giai đoạn mới của sự khám phá. Ông đề nghị sử dụng các mô hình toán học gọi là Lưới QCD trong nỗ lực tái tạo một ma trận trên thực tế, hay mô hình của vũ trụ do máy tính kiểm soát. Lưới QCD là một sự tiếp cận phức tạp, nhằm kiểm tra các hạt cơ bản như hạt quark và gluon liên kết với nhau để tạo thành proton và neutron trong không gian 3 chiều.

Theo báo cáo trên chuyên san arXiv, Giáo sư Beane nói: “Chúng tôi tự xem mình là nhà kiến thiết ở tầm vũ trụ, do chúng tôi tính toán được những tương tác giữa các hạt bằng cách thiết lập không gian và thời gian theo dạng lưới và đặt chúng vào một cái hộp”. Trên lý thuyết, xây dựng được mô hình vật lý ở mức độ nền tảng được cho là tương đương với việc tái tạo hoạt động của bản thân vũ trụ.

Giới triết gia đã đón nhận thông tin này với thái độ hoài nghi như mọi khi. Họ cho rằng vẫn còn việc phải làm trước khi xác định được liệu vũ trụ này là một ma trận hay không? Hay nói một cách cụ thể, như theo tiến sĩ Peter Millican của Đại học Oxford (Anh), chứng cứ mà nhóm ông Beane đưa ra vẫn chưa thuyết phục lắm.

Loading...
TIN CŨ HƠN
13 điều ly kỳ về nền văn minh Maya

13 điều ly kỳ về nền văn minh Maya

Văn minh Maya không chỉ nổi bật bởi hệ thống chữ viết cổ phát triển hoàn thiện, mà còn có nền nghệ thuật, kiến trúc và hệ thống thiên văn, toán học đáng kinh ngạc.

Đăng ngày: 19/04/2025
Ma thường xuất hiện trong ngày nghỉ?

Ma thường xuất hiện trong ngày nghỉ?

Các nhân vật của thế giới bên kia thường được mô tả rất bí ẩn, song, cuộc phỏng vấn dưới đây của Pravda.ru với Leslie Rule, một chuyên gia nổi tiếng về ma, tác giả các sách best-seller về ma

Đăng ngày: 19/04/2025
12 hiện tượng tôn giáo bí ẩn nhất trong lịch sử

12 hiện tượng tôn giáo bí ẩn nhất trong lịch sử

Mọi tôn giáo trên thế giới đều có những câu chuyện kì lạ, những sự kiện và hiện tượng huyền bí dường như vượt xa các quy luật của tự nhiên...

Đăng ngày: 14/04/2025
Ma có thật hay không?

Ma có thật hay không?

Ma quỷ có thực sự tồn tại? Đây là một trong những câu hỏi bí ẩn gây nhiều tranh cãi nhất trong lịch sử loài người.

Đăng ngày: 14/04/2025
Những bí ẩn và truyền thuyết xung quanh ngọn núi thiêng Shasta

Những bí ẩn và truyền thuyết xung quanh ngọn núi thiêng Shasta

Núi Shasta được biết đến là một trong những nơi linh thiêng nhất trên Trái Đất, và là một ngọn núi kỳ diệu.

Đăng ngày: 12/04/2025
10 điều lạ lùng không thể giải thích bằng khoa học

10 điều lạ lùng không thể giải thích bằng khoa học

Ai cũng hẳn phải một lần có một cảm giác kỳ lạ, hay còn gọi là “giác quan thứ sáu”, tất nhiên, những cảm giác này có thể sai, nhiều lúc lại đúng.

Đăng ngày: 10/04/2025
Nhà tiên tri Vanga và những dự đoán về các thảm họa

Nhà tiên tri Vanga và những dự đoán về các thảm họa

Không có nhiều người tin vào tiên đoán của những nhà tiên tri. Tuy nhiên, người ta không thể làm ngơ khi những tiên đoán đó thành hiện thực tới 70%. Hãy cùng xem các tiên tri của Vanga qua bài viết dưới đây

Đăng ngày: 10/04/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News