"Hiệu ứng bà ngoại" ở cá voi sát thủ

Một nghiên cứu trên 378 con cá voi sát thủ được cá voi bà chăm sóc cho thấy chúng sống lâu hơn những con khác. Cá voi bà giúp chúng giúp tìm kiếm thức ăn khi khan hiếm.

Những bà cá voi sát thủ "lẩm cẩm" có thể giúp cháu mình sống sót ngay cả trong những lúc khó khăn. Các nhà khoa học đã công bố điều này sau khi nghiên cứu những con cá voi cái hết tuổi sinh sản.

Cá voi sát thủ cái sẽ ngừng sinh sản ở tuổi 30-40, nhưng chúng có thể sống thêm vài thập kỷ. Đặc biệt, điều này chỉ xảy ra ở người và 4 loài cá voi, theo Guardian.

Nghiên cứu trên con người đã chỉ ra việc ông bà phụ giúp chăm sóc con cháu đã kích thích phần nào ý muốn sinh con ở người trẻ, được gọi là “giả thuyết bà ngoại” (grandmother effect). Tuy nhiên, lý thuyết này cho đến nay này chưa được thử nghiệm ở cá voi.

“Đây là loài vật mãn kinh đầu tiên hiệu nghiệm với "giả thuyết bà ngoại" sau con người”, tác giả nghiên cứu Daniel Franks từ Đại học York cho biết.

“Nó hiệu nghiệm với cá voi, nhưng loài này có thể sinh sản đến cuối đời. Chỉ có 5 loài trải qua thời kỳ mãn kinh là con người, cá voi sát thủ, cá voi đầu tròn vây ngắn, kỳ lân biển và cá voi beluga”, ông Franks nói thêm.

Cá voi sát thủ bà biết chăm sóc cháu khiến chúng sống lâu hơn. (Ảnh: Guardian).

Nhóm nghiên cứu gồm các nhà khoa học từ Đại học Exeter, Trung tâm Nghiên cứu Cá voi Mỹ và Trạm Sinh học Thái Bình Dương Canada đã tập trung nghiên cứu trên 378 con cá voi có bà ngoại chăm sóc.

Kết quả cho thấy những con cá voi có bà chết sớm có tỷ lệ tử vong cao gấp 4,5 lần so với những con có bà còn sống.

Hiệu ứng này được khuếch đại đáng kể trong những năm khan hiếm cá.

“Trước đây, chúng tôi biết rằng những con cá bà mãn kinh thường dẫn đầu các nhóm đi kiếm thức ăn. Chúng phát huy vai trò quan trọng khi cần, chẳng hạn như khi khan hiếm cá hồi (thức ăn của cá voi)”, ông Franks nói.

“Chúng sẵn sàng chia sẻ thức ăn với con cháu. Chúng tôi nghĩ rằng (cá voi bà) đang chăm sóc cháu mình”.

Khi các nghiên cứu về “hiệu ứng bà ngoại” ở cá voi còn đang được tiến hành, chưa có gì giải thích được vì sao cá voi sát thủ mất khả năng sinh sản ở tuổi trung niên.

• Cá voi sát thủ và cá mập trắng: Ai mới là hung thần biển cả?
• Cận cảnh cá voi sát thủ săn cá nhà táng khổng lồ

Từ khóa liên quan:

cá voi sát thủ

cá voi sát thủ bà

hiệu ứng bà ngoại

giả thuyết bà ngoại

grandmother effect

hiệu ứng bà ngoại ở cá voi

Daniel Franks