Kế hoạch xây màn khổng lồ bao trùm Nam Cực có vấn đề

Các nhà nghiên cứu lo ngại kế hoạch xây dựng màn che khổng lồ để bảo vệ thềm băng Nam Cực có thể dấy lên căng thẳng chính trị giữa các nước.

Trong tình hình các vùng cực đang tan chảy ở tốc độ chóng mặt, những nhà khoa học nảy ra ý tưởng xây dựng một màn che khổng lồ dưới nước bao quanh thềm băng để bảo vệ thế giới khỏi mực nước biển dâng cao. Trong nghiên cứu công bố trên tạp chí International Affairs, một nhóm chuyên gia quan hệ quốc tế cảnh báo kế hoạch này có thể dẫn tới nhiều rắc rối chưa từng thấy, IFL Science hôm 26/11 đưa tin.


Nam Cực mất khoảng 17 triệu tấn băng mỗi giờ. (Ảnh: Mozgova).

Kế hoạch đề xuất trong một bài báo hồi tháng 1/2024 trên tạp chí Nature kêu gọi xây dựng một màn che nổi cao 100 m neo vào đáy biển, trải dài 80 km quanh những thềm băng có nguy cơ cao nhất như thềm băng Tây Nam Cực. Các tác giả của bài báo thừa nhận họ không hoàn toàn rõ liệu ý tưởng có hiệu quả hay không, nhưng cho rằng đây là một giải pháp cần khám phá để ngăn chặn mực nước biển dâng cao trong vài thập kỷ tới.

Trong nghiên cứu mới, một số chuyên gia cho rằng siêu dự án địa kỹ thuật trên có khả năng biến Nam Cực thành "chủ thể gây bất hòa trên trường quốc tế". Hàng chục nước đã ký Hệ thống Hiệp ước châu Nam Cực vào năm 1959, cấm hoạt động quân sự, thử nghiệm hạt nhân và khai thác mỏ trong khu vực. 7 nước gồm Argentina, Australia, Chile, Pháp, New Zealand, Na Uy và Anh đã tuyên bố chủ quyền lãnh thổ ở Nam Cực, nhưng tuyên bố của họ bị vô hiệu hóa bởi hiệp ước.

Theo kết quả nghiên cứu, dự án Ice Sheet Curtain có thể làm đảo lộn hòa bình lâu dài thông qua khuấy động những tranh cãi mới về chủ quyền, trách nhiệm và an ninh. Dù Hệ thống Hiệp ước châu Nam Cực gác lại các tuyên bố về lãnh thổ, nó không giúp giải quyết tranh chấp, do đó hoạt động như địa kỹ thuật có thể bị đánh đồng là phục vụ lợi ích của quốc gia nào đó, theo Shibata Akiho, nhà nghiên cứu luật quốc tế ở Đại học Kobe, Nhật Bản.

Kobe và cộng sự xem xét những bất đồng trước đây để tìm hiểu liệu có thể xử lý tình huống hay không. Ví dụ, nhóm nghiên cứu chỉ ra một cuộc tranh cãi dữ dội xoay quanh khai thác khoáng sản ở Nam Cực nổ ra vào thập niên 1980, nhưng được giải quyết thành công bởi Nghị định thư về bảo vệ môi trường đối với Hiệp ước Nam Cực năm 1991, nghiêm cấm khai thác khoáng sản vĩnh viễn tại đây.

TIN CŨ HƠN
Động đất là gì? Động đất được hình thành như thế nào?

Động đất là gì? Động đất được hình thành như thế nào?

Động đất là hiện tượng rung động đột ngột của vỏ Trái đất, mạnh hay yếu tuỳ từng trận (xác định bằng độ Richter).

Đăng ngày: 20/10/2025
Nhìn qua, không ai tin hồ nước xinh đẹp này lại đáng sợ đến thế: Bên dưới nó ẩn chứa thứ gì?

Nhìn qua, không ai tin hồ nước xinh đẹp này lại đáng sợ đến thế: Bên dưới nó ẩn chứa thứ gì?

Hồ này là một trong những vùng nước kỳ lạ nhất châu Phi. Một tập hợp các đặc tính bất thường khiến nó trở thành một chủ đề hấp dẫn đối với các nhà khoa học.

Đăng ngày: 20/10/2025
Tại sao có

Tại sao có "trăng quầng" và "trăng tán"?

Câu "trăng quầng trời hạn, trăng tán trời mưa" người Việt xưa dùng để dự báo thời tiết đến nay vẫn thể hiện độ chính xác không nhỏ.

Đăng ngày: 19/10/2025
Những điều bạn chưa biết về hiện tượng mặt trời giả

Những điều bạn chưa biết về hiện tượng mặt trời giả

Hiện tượng Mặt Trời giả hay Mặt Trời ma, có tên khoa học là parhelion (số nhiều là parhelia). Đây là một hiện tượng khí quyển, là các đốm sáng, thường thấy trên các cạnh của Quầng bên cạnh Mặt Trời.

Đăng ngày: 19/10/2025
Với phần lớn diện tích đất nước thấp hơn mực nước biển, người Hà Lan đã tạo ra hệ thống đê biển vĩ đại nhất hành tinh

Với phần lớn diện tích đất nước thấp hơn mực nước biển, người Hà Lan đã tạo ra hệ thống đê biển vĩ đại nhất hành tinh

Hà Lan là một quốc gia nhỏ ở Tây Bắc Âu, có diện tích, đặc điểm địa lý và lịch sử khai phá khá tương đồng với đồng bằng sông Cửu Long.

Đăng ngày: 18/10/2025
Vì sao trước khi mưa, mây thường có màu đen?

Vì sao trước khi mưa, mây thường có màu đen?

Lúc trời bắt đầu mưa, một trong những dấu hiệu nhận biết là khi nhìn lên trời, chúng ta sẽ mây có màu đen xám xịt.

Đăng ngày: 16/10/2025
Bão có thể

Bão có thể "nổ" như 666 quả bom nguyên tử 20 phút/lần, không gì cản nổi

Theo BI, ngay cả Tsar Bomba (sức công phá 50 megaton) - quả bom hạt nhân lớn nhất thế giới từng được Nga kích nổ - cũng không thể chặn bão.

Đăng ngày: 16/10/2025
Khoa Học News