Khám phá kỳ quan cổ đại nối 1.000 giếng dẫn nước dưới sa mạc Trung Quốc

Karez là kỳ quan được xây từ 2.000 năm trước và ngày nay vẫn còn hoạt động, giúp dẫn nước từ vùng núi nhiều mưa đến sa mạc Tân Cương.

Ở phía Tây Trung Quốc có một kỳ quan nhân tạo ít được chú ý. Đây là Thổ Lỗ Phiên, nơi ở của người Duy Ngô Nhĩ.

Đây là khu vực khô cằn và hoang vắng với những gò đất kỳ lạ nằm rải rác. Những mô đất đó thực chất là các giếng dẫn tới một hệ thống tưới tiêu cổ đại tên là Karez.

Bên dưới mặt đất, hơn 1000 miệng giếng thẳng đứng vươn tới các kênh đào. Sử dụng trọng lực, kênh đào dẫn nước từ những vùng núi nhiều mưa tới sa mạc. Kênh đào dưới lòng đất ngăn nước bốc hơi trong khi miệng giếng giúp người dân lấy nước.


Những mô đất này thực chất là các giếng dẫn tới một hệ thống tưới tiêu cổ đại.

Ngày nay, hệ thống này được duy trì ở khu vực mang tên Bồ Đào Câu, nơi từng là ốc đảo cho những lữ khách mỏi mệt dọc theo Con Đường Tơ Lụa.

Nhưng việc duy trì hệ thống cổ đại này rất khó khăn và nguy hiểm. “Tôi đã làm công việc này suốt 10 năm, lần đầu tiên tôi khá sợ hãi nhưng sau một thời gian, tôi quen dần”, ông Sadik Eysa, một người công nhân ở Karez cho hay.

Các công nhân thường chui xuống giếng để nạo vét bùn đất cặn lắng và gia cố thành giếng. "Công việc này rất quan trọng, nếu chúng tôi không làm, kênh đào sẽ khô cạn dần và cả làng sẽ không có nước uống”, ông Sadik Eysa nói.

Kênh đào cung cấp nước uống cho hàng nghìn người và tưới tiêu 30% cây trồng trong vùng, đó là những cánh đồng nho có niên đại từ thế kỷ thứ 3.

Quy mô sản xuất ở đây có thể nhìn thấy rõ nhất từ trên cao. Nông dân sử dụng những bàn gạch này để phơi khô hàng triệu quả nho và làm nho khô. Đây là ví dụ tài tình khác về cách con người phối hợp với tự nhiên.

TIN CŨ HƠN
Những thiết kế vượt thời gian của Leonardo da Vinci

Những thiết kế vượt thời gian của Leonardo da Vinci

Leonardo da Vinci thường được mọi người biết đến là một họa sĩ thiên tài thời Phục hưng với những tác phẩm hội họa nổi tiếng như “Mona Lisa”.

Đăng ngày: 09/10/2025
14 điều có thể bạn chưa biết về vũ trụ

14 điều có thể bạn chưa biết về vũ trụ

Nếu con người không mặc đồ bảo hộ trong vũ trụ, nước trong miệng, mắt và các mô mềm sẽ bay hơi tức thời, còn da bỏng nặng do tiếp xúc với bức xạ từ mặt trời hoặc ngôi sao khác.

Đăng ngày: 08/10/2025
Nguyên nhân và cách khắc phục máy lạnh bị phun sương, khói trắng, hơi nước

Nguyên nhân và cách khắc phục máy lạnh bị phun sương, khói trắng, hơi nước

Đầu tiên cần phải xác định rằng, hiện tượng máy lạnh (hay còn gọi là điều hòa) bị phun sương, hơi không khí (hơi ẩm), thậm chí là hạt nước nhỏ là chuyện bình thường.

Đăng ngày: 07/10/2025
Top 11 bí ẩn lớn nhất trong bức họa Mona Lisa

Top 11 bí ẩn lớn nhất trong bức họa Mona Lisa

Bức tranh nàng Mona Lisa của Leonardo da Vinci đã tạo cảm hứng cho rất nhiều nhà phân tích, từ nghệ thuật tới khoa học, từ phân tích quang học tới phân tích tâm lý học.

Đăng ngày: 07/10/2025
Tại sao một năm có 4 mùa?

Tại sao một năm có 4 mùa?

Tại sao một năm trên Trái Đất được chia thành 4 mùa: xuân, hạ, thu, đông? Các mùa có ảnh hưởng quan trọng tới cuộc sống của con người trên Trái Đất như thế nào? Tại sao có sự thay đổi thời tiết giữa các mùa? Bài viết dưới đây sẽ trả lời cho bạn.

Đăng ngày: 07/10/2025
Bí mật kinh hoàng trong mộ hoạn quan “quái thai” nhất Trung Quốc

Bí mật kinh hoàng trong mộ hoạn quan “quái thai” nhất Trung Quốc

Bí mật trong ngôi mộ đại hoạn quan Lý Liên Anh, Trung Quốc kèm theo nhiều truyền thuyết thần bí.

Đăng ngày: 06/10/2025
Tìm hiểu sức mạnh tàu hộ vệ tàng hình Sigma 9814 của Việt Nam

Tìm hiểu sức mạnh tàu hộ vệ tàng hình Sigma 9814 của Việt Nam

Tàu hộ vệ tàng hình Sigma 9814 là vũ khí quân sự hiện đại dành cho Hải quân Việt Nam. Sigma 9814 được trang bị với hệ thống vũ khí châu Âu và hàng loạt tên lửa mạnh.

Đăng ngày: 06/10/2025
Khoa Học News