Lý giải nguyên nhân sống thọ của những con vật đầu đàn

Các nhà sinh vật học cho rằng ở nhiều loài động vật có tập tính xã hội, những đặc điểm di truyền cho phép những con đầu đàn sống thọ, chống lại các chứng bệnh liên quan đến tuổi tác, còn ở loài cầy meerkat thì hệ thống phân cấp xã hội quyết định nguy cơ tử vong khi những con đầu đàn thường chết một cách tự nhiên, còn những con lệ thuộc thì hay bị chết đột ngột.

Theo tạp chí Current Biology, các nhà sinh vật học phát hiện ra rằng những cầy meerkat đầu đàn chiếm vị trí cao nhất trong hệ thống phân cấp bầy đàn, thường già đi nhanh hơn nhiều so với những con đồng loại. Tuy nhiên, điều này không ngăn cản chúng sống lâu hơn các cá thể cấp dưới. Được biết, cầy meerkat có tên khoa học Suricata suricatta hay còn gọi là cầy vằn, chồn đất, chồn đất châu Phi, hồ cầy, chồn cầy là loài động vật có vú nhỏ, một thành viên của họ cầy mangut và loài duy nhất của chi Suricata.


Cầy meerkat đầu đàn thường sống thọ - (Ảnh: Dominic Cram - Đại học Cambridge).

Các con đầu đàn của nhiều loài động vật bầy đàn thường sống thọ hơn các cá thể khác, mặc dù chúng phải gánh nặng trách nhiệm để duy trì vị trí lãnh đạo và giao phối. Các nhà sinh vật học cho rằng những con vật này có những đặc điểm di truyền cho phép chúng chống lại các bệnh liên quan đến tuổi tác. Ở một số loài côn trùng, chẳng hạn như ong, các nhà khoa học đã thực sự tìm thấy các tính năng di truyền như vậy. Tuy nhiên, trong trường hợp của động vật có vú, các nhà khoa học không tìm thấy những tính năng tương tự.

Trong công trình nghiên cứu mới, các nhà sinh vật học đã nghiên cứu tuổi thọ của chồn cầy hay cầy meerkat - loài động vật có vú với hệ thống phân cấp nghiêm ngặt, sống theo bầy đàn lên đến 50 cá thể. Ở những con vật này, cặp cầy meerkat chi phối tạo ra tới 90% toàn bộ con cái trong bầy đàn. Các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng ADN của những con đầu đàn có dấu vết của sự lão hóa gia tăng, nhưng điều này không ngăn cản chúng sống lâu hơn các cá thể cấp dưới: tuổi thọ trung bình của những con đầu đàn là 4,4 năm so với 2,8 năm của những con khác trong đàn. Hóa ra, vấn để là ở chỗ các cá thể cấp dưới khi tìm kiếm đối tác giao phối thường buộc phải rời khỏi đàn, một việc làm rất nguy hiểm. Các con đầu đàn vắng mặt trung bình 2 giờ trong 1 năm, còn những cá thể dưới quyền của chúng thường vắng mặt trung bình những 6 ngày.

Tác giả chính của công trình nghiên cứu, nhà sinh học Dominic Cram ở Đại học Cambridge (Anh) giải thích rằng những con cầy meerkat đầu đàn thường chết do stress, khiến sức khỏe kiệt quệ dần cho đến chết và điều này có thể đoán trước được, tức là “một cái chết tự nhiên”. Còn những con cầy meerkat ở nấc thang cuối của hệ thống phân cấp bầy đàn lại thường bị chết vì những tình huống đột ngột và không thể đoán trước được, ví dụ, trở thành con mồi của thú ăn thịt, tức là vị trí của những con vật này trong hệ thống phân cấp xã hội quyết định nguy cơ tử vong.

TIN CŨ HƠN
Những loài rắn độc nhất thế giới

Những loài rắn độc nhất thế giới

Thế giới có rất nhiều loài rắn, trong đó có loài vô hại nhưng có những loại cực độc, có thể khiến nạn nhân chết ngay tức khắc khi bị tấn công.

Đăng ngày: 15/12/2025
Cận cảnh loài

Cận cảnh loài "quái vật nước ngọt lớn nhất hành tinh" ở Amazon

Nhiều người hẳn sẽ ngỡ ngàng trước dáng vẻ khổng lồ đáng sợ của loài "thủy quái" nước ngọt lớn nhất thế giới này.

Đăng ngày: 13/12/2025
Biểu tượng quốc gia Congo sắp tuyệt chủng

Biểu tượng quốc gia Congo sắp tuyệt chủng

Theo Liên minh quốc tế bảo tồn thiên nhiên (IUCN) thì loài hươu cao cổ Okapi sống trong rừng rậm và loài chim cánh trắng flufftail nhiều khả năng sẽ tuyệt chủng.

Đăng ngày: 13/12/2025
Những động vật đang “đối mặt” với nguy cơ tuyệt chủng

Những động vật đang “đối mặt” với nguy cơ tuyệt chủng

Động vật hoang dã hiện nay đang phải đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng, trong đó có nhiều loài đã ở mức báo động và vô cùng nguy cấp.

Đăng ngày: 11/12/2025
Những loài rùa lạ nhất thế giới

Những loài rùa lạ nhất thế giới

Những con rùa gai, rùa cổ dài, rùa bướu đen khiến không ít người ngạc nhiên về hình dáng kỳ dị và những đặc điểm "có một không hai" của chúng.

Đăng ngày: 10/12/2025
Những loài động vật ăn thịt đồng loại đáng sợ nhất

Những loài động vật ăn thịt đồng loại đáng sợ nhất

Chắc hẳn các bạn từng xem một vài bộ phim về những kẻ ăn thịt người (Cannibal). Những câu chuyện kiểu ấy xem ra nhàm chán với mọi người, nhưng với một số loài động vật, đây không phải là trò đùa.

Đăng ngày: 09/12/2025
13 loài vật thông minh nhất hành tinh

13 loài vật thông minh nhất hành tinh

Mọi người thường ví von "ngu như heo" nhưng thực tế không phải vậy. Heo chính là 1 trong số những động vật thông minh nhất hành tinh.

Đăng ngày: 08/12/2025
Khoa Học News