Màu sắc của sâu bọ với thuốc chống ung thư và bệnh nhiệt đới

Theo các nhà nghiên cứu tại Học viện nghiên cứu nhiệt đới Smithsonian tại Panama, những con bọ cánh cứng hoặc ấu trùng bướm có màu sặc sặc sỡ ăn thực vật có thể là tín hiệu của các hợp chất hóa học có công dụng chống lại ung thư tế bào hoặc các bệnh ký sinh nhiệt đới.

Điều này có thể đẩy nhanh tiến độ nghiên cứu dược phẩm cũng như mang lại hiểu biết về mối quan hệ tiến hóa giữa các loại thực vật rừng nhiệt đới và các loài côn trùng ăn chúng. Báo cáo nghiên cứu được công bố trên tạp chí Frontiers in Ecology and the Environment thuộc Hội sinh thái Hoa Kỳ.

Todd Capson, nhà nghiên cứu hóa học STRI kiêm chỉ đạo dự án, cho biết: “Kết quả thu được đặc biệt thú vị và quan trọng. Nó có thể mang lại tác động trực tiếp, tích cực đến tương lai của các phương pháp điều trị nhiều loại bệnh trên toàn thế giới”.

Bọ cánh cứng sặc sỡ có thể là dấu hiệu thông báo hóa chất thực vật hữu ích. (Ảnh: Don Windsor, STRI)

Trong nghiên cứu, các nhà khoa học sử dụng thực vật có chứa hợp chất chống ung thư cũng như có khả năng chống lại ký sinh vật mang bệnh; kết hợp với cả các thực vật không có các đặc tính kể trên. Nghiên cứu cho thấy bọ và sâu bướm có màu sắc mang tính đe dọa thường xuất hiện nhiều ở thực vật chứa những hợp chất có công dụng đối với một số loại bệnh, ví dụ như ung thư vú hoặc sốt rét. Trong khi đó, ở thực vật có hoặc không có các đặc tính nói trên, số lượng sâu bọ mang màu sắc đơn giản tập trung trên cây không khác nhau là mấy (Theo nghiên cứu của chương trình hợp tác quốc tế về đa dạng sinh học Panama, Smithsonian).

Nhà nghiên cứu Julie Helson cho biết: “Chúng tôi thực hiện phép tính lôgic. Sâu bọ có màu sắc sặc sỡ tìm cách cảnh báo cho động vật săn mồi rằng chúng có mùi vị khó chịu, chúng mang độc tố từ vật chủ của chúng. Tuy nhiêm, vì các loại sâu bọ khác gian lận bằng cách giả những con có độc, chúng tôi không chắc liệu màu sắc của sâu bọ có thể được sử dụng để nhận biết thực vật có chứa độc tố hay không”. Khi thực hiện nghiên cứu này năm 2005, Helson là sinh viện của đại học McGill.

Chương trình PICBG của Smithsonian là nghiên cứu đầu tiên chứng minh rằng lý thuyết về khả năng phòng vệ bằng hóa chất của thực vật rừng mưa – ví dụ như việc lá non thường có khả năng phòng vệ hóa chất cao – có thể giảm chi phí và cải thiện đáng kể hiệu quả của quá trình nghiên cứu dược phẩm khi so sánh với phương pháp quét ngẫu nhiên.

Mặc dù quan điểm sâu bọ có màu sắc sặc sỡ hỗ trợ quá trình tìm kiếm thực vật giúp điều trị bệnh dễ dàng hơn đã được tranh luận trong hàng thập kỷ, nhưng nó chưa hề được kiểm tra một cách kỹ càng. Nghiên cứu mới tại Smithsonian cung cấp một ví dụ nữa về khả năng đóng góp của hệ sinh thái đối với việc nghiên cứu các loại thuốc mới.

Nghiên cứu nhận định rằng việc kiểm tra sâu bọ có màu sắc mang tính cảnh báo có thể làm tăng tính hiệu quả của công việc tìm kiếm các hợp chất chống ung thư và các bệnh ký sinh nhiệt đới lên 4 lần. Capson cho biết: “Kết quả thực tế của nghiên cứu thật đáng phấn khởi. Tôi hy vọng các nhà nghiên cứu khác sẽ theo đuổi công việc này đồng thời kiểm tra lý thuyết của chúng tôi rằng sâu bọ có thể dẫn chúng ta tới các thực vật có thuộc tính kháng bệnh”.

Nghiên cứu cũng đồng thời chứng minh việc bảo vệ rừng nhiệt đới – không chỉ sâu bọ và thực vật, mà ở tất cả các mức độ - có khả năng đem lại lợi ích vô hạn cho sức khỏe con người.

TIN CŨ HƠN
Top 10 loại nấm quý hiếm nhất ở Việt Nam

Top 10 loại nấm quý hiếm nhất ở Việt Nam

Hiện nay các loại nấm là món ăn ưa thích của nhiều người. Không chỉ có giá trị dinh dưỡng cao chúng còn là nguyên liệu để chế biến những món ăn hấp dẫn.

Đăng ngày: 15/12/2025
Loài bướm lớn nhất Đông Nam Á xuất hiện ở nhà dân

Loài bướm lớn nhất Đông Nam Á xuất hiện ở nhà dân

Hai ngày qua, nhiều người dân hiếu kỳ kéo đến nhà chị Phạm Thị Như Thảo ở xã Tam Phước, huyện Phú Ninh (Quảng Nam) để tận mắt xem một con bướm lớn với sải cánh dài gần 50 cm.

Đăng ngày: 09/12/2025
Lý giải hiện tượng cây phát tiếng kêu khi... khát nước

Lý giải hiện tượng cây phát tiếng kêu khi... khát nước

Việc cây phát ra tiếng (ngoài tiếng xào xạc của lá khi có gió) không phải là điều gì mới. Tuy nhiên, những âm thanh phát ra có thể cho biết tình trạng vật lý là một điều khá mới mẻ với các nhà nghiên cứu.

Đăng ngày: 07/12/2025
Dưa chuột ống phun - Loại cây tự phát nổ để phát tán hạt giống

Dưa chuột ống phun - Loại cây tự phát nổ để phát tán hạt giống

Một nghiên cứu mới tiết lộ bí mật của giống dưa chuột ống phun nhanh và chính xác dù ở khoảng cách xa hàng chục mét.

Đăng ngày: 04/12/2025
Tìm thấy loài bọ cạp mới ở Việt Nam

Tìm thấy loài bọ cạp mới ở Việt Nam

Loài bọ cạp mới thuộc họ Euscorpiidae, được nhóm nghiên cứu mô tả dựa trên các mẫu vật thu thập được trong hang Hua Ma, xã Quảng Khê (huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn).

Đăng ngày: 30/11/2025
Cây tuế cô đơn nhất thế giới

Cây tuế cô đơn nhất thế giới

Là cá thể duy nhất còn lại trên Trái Đất từ thời khủng long, cây tuế ở Vườn thực vật Durban tại Nam Phi được mệnh danh là loài cây cô đơn nhất thế giới.

Đăng ngày: 28/11/2025
Chanh ngón tay - Loại chanh giống trứng cá hồi đắt nhất thế giới

Chanh ngón tay - Loại chanh giống trứng cá hồi đắt nhất thế giới

Giá thành cho 1kg của loại quả này tới hàng triệu đồng nhưng giới nhà giàu Trung Quốc vẫn săn lùng đặt mua cho bằng được.

Đăng ngày: 20/11/2025
Khoa Học News