Máy bay có thể bay với một động cơ không?

Chỉ còn một động cơ nghĩa là máy bay sẽ không có lực đẩy tối đa để cất cánh, nhưng vẫn có thể bay và hạ cánh an toàn.

Tháng 1, chuyến bay QF144 của hãng hàng không Qantas từ Auckland, New Zealand, đã hạ cánh an toàn ở Sydney, Australia sau khi phi công phải tắt một động cơ và phát tín hiệu khẩn cấp khi đang bay qua Thái Bình Dương. Khi đó, máy bay là một chiếc Boeing 737 phản lực hai động cơ, 10 tuổi và đang chở 145 hành khách.

Máy bay có thể bay với một động cơ không?
Chuyến bay Qantas QF144 hạ cánh tại Sân bay Sydney ngày 18/1/2023. (Ảnh: Brendon Thorne)

Những sự việc như vậy đôi khi xảy ra trong ngành hàng không, nhưng cực kỳ hiếm. Điều này khiến hàng không trở thành phương thức vận tải an toàn nhất thế giới.

Theo quy định, máy bay phải có khả năng bay từ điểm A đến điểm B, phía trên mặt nước, chỉ bằng một động cơ. Các cơ quan quản lý an toàn ở Australia yêu cầu mọi máy bay cất cánh đến một điểm nhất định phải có khả năng đến đó bằng một động cơ - dựa trên tải trọng khởi hành được xác định trước khi cất cánh.

Quy định này giúp đảm bảo máy bay vẫn hạ cánh an toàn nếu một động cơ bị hỏng, theo giáo sư Doug Drury, trưởng khoa Hàng không tại Đại học Trung Queensland. Nó vẫn có thể bay cho đến khi hết nhiên liệu. Về cơ bản, những chiếc máy bay này được thiết kế để bay với một động cơ cũng tốt tương đương như với hai động cơ.

Chỉ còn một động cơ nghĩa là sẽ không có lực đẩy tối đa để cất cánh, nhưng vẫn có thể bay và hạ cánh ổn thỏa. Dù máy bay có thể bay bằng một động cơ, việc động cơ bị hỏng giữa chuyến bay rất hiếm xảy ra với những quy trình bảo trì tỉ mỉ và kỹ thuật viên trình độ cao.

Trong chuyến bay của Qantas tháng trước, các hành khách cho biết họ nghe thấy tiếng nổ. Việc máy bay gặp sự cố động cơ và phát ra tiếng hoàn toàn có thể xảy ra, tùy thuộc vào loại sự cố. Nếu một bộ phận trong động cơ bị hỏng, nó có thể tạo ra tiếng ồn đủ lớn để hành khách nghe thấy.

Nhưng thông thường, nếu cần cô lập động cơ và nhận thấy dao động áp suất hoặc nhiệt độ động cơ vượt quá mức bình thường, phi công có thể lựa chọn tắt động cơ trước cả khi hành khách nghe thấy tiếng nổ.

"Các báo cáo sơ bộ cho biết, sau đó điều hòa không khí của máy bay đã ngừng hoạt động. Điều này khiến tôi nghĩ rằng phi hành đoàn có thể phải tắt một số hệ thống để đạt được mục tiêu hạ cánh thành công xuống Sydney", Drury nhận định.

Khi một sự kiện như vậy xảy ra, các phi công có một quy trình quét thiết bị để tìm hiểu xem chuyện gì đang xảy ra, Drury cho biết. Họ cũng có Sổ tay Tham khảo Nhanh để tra cứu. Tài liệu này liệt kê tất cả những tình huống khẩn cấp có thể xảy ra trên máy bay. Dựa theo sổ tay, các phi công sẽ phân tích từng bước và từng khả năng, từ đó xác định và giải quyết vấn đề. Trong trường hợp của Qantas, có vẻ giải pháp là tắt một động cơ.