Miệng hố va chạm thiên thạch lớn nhất thế giới

Các nhà nghiên cứu tìm thấy bằng chứng về một miệng hố va chạm thiên thạch rộng 520km ở độ sâu 4.000m bên dưới Australia ngày nay.

Từ năm 1995 đến năm 2000, nhà địa chất học Tony Yeates suy đoán mô hình từ trường bên dưới lưu vực Murray ở bang New South Wales nhiều khả năng đến từ một cấu trúc va chạm đồ sộ bị chôn vùi. Phân tích mới dựa trên dữ liệu địa vật lý thu thập trong năm 2015 - 2020 xác nhận sự tồn tại của cấu trúc rộng 520km ẩn sâu dưới 4.000m trầm tích.


Miệng hố mới phát hiện có thể là kết quả của vụ va chạm thiên thạch cách đây hàng trăm triệu năm. (Ảnh: Forbes)

Cấu trúc này vượt xa kích thước của miệng hố va chạm Vredefort rộng gần 300m ở Nam Phi, hiện nay là miệng hố va chạm lớn nhất thế giới. Dựa vào hình dáng, nhóm tác giả nghiên cứu nhận định cấu trúc dưới lòng đất có tên Deniliquin, đặt theo thị trấn ở gần đó, là dấu tích của một vụ va chạm cổ đại, Forbes hôm 11/8 đưa tin.

Dữ liệu từ trường của khu vực cho thấy bề mặt đối xứng đồng tâm, nhiều khả năng hình thành bởi nhiệt độ cực cao thường gặp trong vụ va chạm. Vắt ngang qua hình dạng bề mặt đó là từ trường dị thường. Nhóm nghiên cứu đứng đầu là Andrew Glikson và Tony Yeates ở Đại học New South Wales cho rằng đó là vết nứt gãy tỏa ra từ điểm va chạm và đường rãnh của đá nóng chảy bắn vào khe nứt ở tầng đá gốc từ trước.

Khảo sát địa chấn cũng hé lộ một vòm trung tâm, đặc trưng của miệng hố va chạm lớn. Vụ va chạm thiên thạch làm mặt đất lõm xuống, nhưng sau đó mặt đất đùn lên, tạo thành mô đất lớn như quả núi ở trung tâm. Thông qua trầm tích bao phủ cấu trúc, các nhà nghiên cứu suy đoán một thiên thạch từng đâm xuống Trái Đất ở gần xích đạo cách đây 440 - 500 triệu năm.

Để xác nhận nguồn gốc thiên thạch và niên đại của cấu trúc Deniliquin, các nhà khoa học sẽ cần thu thập mẫu đá bên trong miệng hố. Bằng chứng địa chất như khoáng chất chỉ ra đời trong điều kiện cực hạn của va chạm thiên thạch hoặc hoa văn rạn nứt trên đá có thể chứng minh giả thuyết về vụ va chạm.

Tính đến nay, giới nghiên cứu đã biết khoảng 200 miệng hố va chạm trên mặt đất. Hơn một nửa nằm ở châu Âu, Bắc Mỹ và Australia. Niên đại của phần lớn cấu trúc va chạm còn sót lại chưa đến 200 triệu năm và các cấu trúc nhỏ hơn 5 km hầu hết chưa được mô tả đầy đủ. Quá trình xói mòn thường phá hủy nhanh chóng hoặc chôn vùi miệng hố ở những khu vực thường có hoạt động kiến tạo, như gần vùng đứt gãy hoặc trên đáy biển. Miệng hố va chạm được bảo tồn tốt nhất bên trong phần lõi ổn định của các lục địa như Canadian, bán đảo Fennoscandia và Australia.

TIN CŨ HƠN
Chuyện về Vestal Virgin: Những trinh nữ

Chuyện về Vestal Virgin: Những trinh nữ "quyền lực" nhất La Mã cổ đại

La Mã cổ đại là xã hội gia trưởng nhưng cũng chính tại đây, xuất hiện nhóm phụ nữ được tôn kính như thần thánh: Trinh nữ Vestal.

Đăng ngày: 05/11/2025
Tìm hiểu về con cá bằng sắt Lucky Fish giúp ngăn ngừa thiếu máu

Tìm hiểu về con cá bằng sắt Lucky Fish giúp ngăn ngừa thiếu máu

Tham khảo thêm tài liệu và giải thích rõ hơn về quá trình phát triển của con cá Lucky Fish này cũng như những lợi ích mà nó mang lại.

Đăng ngày: 04/11/2025
Nguồn gốc tên gọi của các nguyên tố hóa học

Nguồn gốc tên gọi của các nguyên tố hóa học

Mỗi nguyên tố hóa học đều có một tên và ký hiệu riêng để dễ nhận biết.

Đăng ngày: 04/11/2025
Xem cách Trung Quốc xây xa lộ hơn 150km xuyên sa mạc bất chấp bão cát

Xem cách Trung Quốc xây xa lộ hơn 150km xuyên sa mạc bất chấp bão cát

Bất chấp nhiệt độ sa mạc mùa hè có thể lên tới 70 độ C, Trung Quốc vẫn đang tiếp tục xây dựng siêu dự án là tuyến đường cao tốc xuyên Taklimakan, sa mạc lớn nhất nước này.

Đăng ngày: 04/11/2025
Những điều bạn chưa biết về kinh tuyến và vĩ tuyến

Những điều bạn chưa biết về kinh tuyến và vĩ tuyến

Dưới đây là những khái niệm cơ bản và dễ hiểu nhất về kinh tuyến và vĩ tuyến, cũng như cách xác định kinh tuyến và vĩ tuyến trên bản đồ, mời các bạn cùng xem.

Đăng ngày: 04/11/2025
Cách hiểu các chỉ số dự báo thời tiết: chỉ số UV, lượng mưa, nhiệt độ, độ ẩm

Cách hiểu các chỉ số dự báo thời tiết: chỉ số UV, lượng mưa, nhiệt độ, độ ẩm

Khi nói tới điều kiện khí hậu, người ta phải đề cập đến nhiều yếu tố quan trọng, chứ không chỉ đơn thuần là nhiệt độ môi trường, đó là: nhiệt độ, độ ẩm, tốc độ gió và bức xạ nhiệt, chỉ số UV...

Đăng ngày: 04/11/2025
Các thanh gươm sắc bén và lợi hại của dân tộc Việt Nam một thời

Các thanh gươm sắc bén và lợi hại của dân tộc Việt Nam một thời

Lịch sử chiến trận của Việt Nam đã tạo ra những thanh gươm sắc bén đáp ứng nhu cầu thời đại, giúp bảo vệ bờ cõi dân tộc trước các thế lực ngoại xâm.

Đăng ngày: 03/11/2025
Khoa Học News