Mộ cổ Tây Á tiết lộ vật dụng gây sốc hơn 4.000 năm trước
Vật dụng thú vị trong nhiều hang động và mộ cổ Tây Á cho thấy "thú vui tao nhã" của nhiều người ngày nay có nguồn gốc rất xa xưa.
Nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi hai nhà khảo cổ Walter Crist của Đại học Leiden (Hà Lan) và Rahman Abdullayev của Hiệp hội Lịch sử Minnesota (Mỹ) đã khám phá ra 6 bàn cờ cổ đại từ các ngôi mộ cổ và hang động ở Azerbaijan.
Hai trong số 6 bàn cờ cổ đại được tìm thấy từ các hang động và mộ cổ ở quốc gia Tây Á Azerbaijan - (Ảnh: European Journal of Archaeology).
Có niên đại trên dưới 4.000 năm, mỗi thiết kế đều giống với họa tiết đặc trưng mà trò chơi cờ bàn cổ đại Hounds and Jackals dựa theo.
Trước đây người ta cho rằng Hounds and Jackals do người Ai Cập phát minh vì được khai quật từ ngôi mộ cổ của một quan chức chính phủ tại đất nước này.
Tuy vậy, những phát hiện mới - rải rác trên các khu vực thuộc Bán đảo Abşeron và Khu bảo tồn Gobustan - cho thấy trò chơi này từng phổ biến như thế nào vào thời điểm song song.
Bàn cờ Hounds and Jackals trong mộ cổ Ai Cập - (Ảnh: Bảo tàng Met).
Trong số 6 di chỉ nơi loại hiện vật này được khai quật, có cái là mộ cổ của những người giàu có, có cái là hang động nơi những người thợ săn thời đại đồ đồng từng trú ẩn.
Một vài bàn cờ trong số đó có niên đại từ nửa sau thiên niên kỷ thứ 3, tức đâu đó giữa mốc 4.000 và 4.500 năm trước. Vì vậy chúng xưa hơn nhiều so với cái được khai quật ở Ai Cập.
Theo bài công bố trên tạp chí khoa học European Journal of Archaeology, niên đại của 6 bàn cờ cho thấy trò chơi này có thể đã được khai sinh ở Tây Á chứ không phải Ai Cập.
Mặt dù vậy, các hiện vật ở Tây Á lẫn cái ở Ai Cập đều đang ngạc nhiên. Điều này cho thấy ý tưởng tạo nên một bàn cờ đã có từ rất sớm trong lịch sử nhân loại.
Điều này có nghĩa là nếu bạn có thú vui chơi cờ - bất kể loại gì - bạn đang lặp lại điều mà người châu Á từng làm hàng ngàn năm trước.
Một bàn cờ cổ đại được người chăn gia súc Tây Á sử dụng - (Ảnh: European Journal of Archaeology).
Bất kể nguồn gốc của trò chơi là gì, thú vui này đã nhanh chóng được nhiều người đón nhận, từ giới quý tộc của Trung Vương quốc Ai Cập đến những người chăn gia súc ở Kavkaz, thương nhân Assyria cổ ở Anatolia, công nhân xây dựng kim tự tháp...
"Sự lan truyền nhanh chóng của trò chơi này chứng tỏ khả năng của trò chơi như "chất bôi trơn xã hội", tạo điều kiện cho các tương tác vượt qua ranh giới xã hội. Điều đó vẫn đúng cho đến bây giờ" - các tác giả kết luận.
Vạn Lý Trường Thành đứng vững nhờ xây bằng "vữa sống"
Tưởng chừng như mong manh nhưng một lớp "vỏ sinh học" bí ẩn chính là thứ giúp Vạn Lý Trường Thành bất biến trước thời gian.
Có một khoảng trống 130.000 năm trong lịch sử tiến hóa của loài người, vậy trong thời kỳ này đã xảy ra chuyện gì?
Khoảng thời gian 130.000 năm này trong lịch sử tiến hóa của loài người được coi là lỗi hóa thạch và không ai có thể giải thích chính xác điều gì đã diễn ra với con người trong khoảng thời gian này.
Sinh vật lạ bị "phong ấn" trong đá 478 triệu năm: Là thủy tổ của nhiều loài
Một phiến đá cổ ở Morocco đã bảo tồn nguyên vẹn sinh vật có thể lấp đầy một khoảng trống tiến hóa quan trọng.
Phát hiện mới về đội quân đất nung trong lăng mộ Tần Thủy Hoàng: “Sống động như người thật”
Với cách sắp xếp đặc biệt này, đội quân đất nung trong lăng mộ hoàng đế Tần Thủy Hoàng có thể đảm nhận những nhiệm vụ khác nhau khi chiến đấu.
DNA tiết lộ mô hình tình dục và hôn nhân ở đế chế hùng mạnh châu Âu
Nghiên cứu phân tích DNA cổ đại lấy từ các ngôi mộ của người Avar đã tiết lộ về nguồn gốc, cũng như mô hình tình dục và hôn nhân của đế chế hùng mạnh này.
Khai quật giếng cổ thời Tần, chuyên gia phát hiện "văn tự có khả năng thay đổi lịch sử"
Đây được coi là khám phá khảo cổ học quan trọng nhất của nhà Tần sau khi Đội quân đất nung được khai quật vào năm 1973 tại Tây An.
