Một quần đảo thuộc Mỹ đang bị Trái đất “nuốt” dần

Quần đảo Samoa thuộc Mỹ có thể là minh chứng rõ ràng cho quá trình "kiến tạo mảng" của Trái đất, mà theo lý thuyết từng khiến cho các lục địa nhiều lần hợp lại rồi lại tách ra.

Sử dụng công nghệ InSAR, các nhà khoa học NASA đã tiết lộ tỉ lệ sụt lún của quần đảo núi lửa này đang gia tăng mạnh, rõ rệt sau một trận động đất mạnh 8,1 độ xảy ra gần đó và dẫn đến thảm họa sóng thần năm 2009.

Quần đảo đang chìm, không chỉ do nước biển dâng, sự thật là nó đang bị nuốt dần vào lòng Trái đất. Động đất không gây ra điều đó, mà chỉ tiếp sức cho thủ phạm chính: Quá trình kiến tạo mảng.


Samoa đang bị Trái đất "nuốt" dần thông qua quá trình kiến tạo mảng - (Ảnh: NASA).

Như nhiều nghiên cứu trước đây chỉ ra, vỏ Trái đất thật ra không liền mạch mà bị chia thành khoảng 20 mảnh lớn nhỏ, gọi là "mảng kiến tạo".

Các mảng này cõng trên lưng các phần lục địa và đại dương, liên tục di chuyển, dẫn đến việc các lục địa nhiều lần hợp thành siêu lục địa rồi lại tách ra. Hiện tại, hành tinh có thể đang chuyển dịch để gộp các lục địa thành một siêu lục địa giả thuyết tên Amasia.

Thời gian cho mỗi chuyển động là rất dài, ít nhất hàng trăm triệu năm cho một lần "biến hình", quá lâu để con người trực tiếp đo đạc, vì vậy kiến tạo mảng mới chỉ được coi là một lý thuyết được xây dựng trên những bằng chứng gián tiếp khác nhau.

Nhưng Samoa có thể là một bằng chứng trực tiếp hiếm hoi của quá trình gọi là "hút chìm" ở các đại dương, vốn khiến đại dương bị thu hẹp và kéo các lục địa xung quanh lại gần, theo SciTech Daily.

Samoa nằm ở khu vực Tây Thái Bình Dương, nơi ranh giới các mảng kiến tạo Thái Bình Dương và Úc. Hai mảng này đang trượt lên nhau, tạo nên một khu vực hút chìm dọc theo hẻm núi nổi tiếng là rãnh Tonga, kèm theo đó là các trận động đất liên miên. Các nhà khoa học đã đo lường chuyển động thẳng đứng của Trái đất sau mỗi lần động đất, bao gồm sự di chuyển của các vật liệu sâu bên dưới bề mặt Trái đất, được phản ánh qua sóng địa chấn.

"Trong hàng trăm ngàn năm, thậm chí hàng triệu năm, quần đảo núi lửa có xu hướng chìm xuống khi nguội đi. Quá trình địa chất lâu dài này áp dụng cho quân đảo Samoa và chu kỳ động đất làm tăng theo điều đó" - nhà địa vật lý Eric Fieling từ Phòng thí nghiệm Sức đẩy phản lực của NASA (JPL-NASA) giải thích.

Biểu hiện rõ ràng hơn của hút chìm là dường như cả một khu vực rộng lớn quanh đ dường như đang bị kéo xuống, khiến mực nước biển so với đất liền dâng nhanh hơn gấp 5 lần so với mức trung bình toàn cầu, ngày một tăng tốc sau động đất.

Phát hiện ở Samoa là tiền đề để các nhà khoa học NASA tiến đến một mô hình chi tiết về tác động của kiến tạo mảng trên khắp địa cầu, giúp hoàn thiện các mô hình dự đoán nước biển dâng. Vì rõ ràng quá trình địa chất phức tạp này khiến các nơi khác nhau chìm theo cách khác nhau.

Dự án đó mang tên NISAR, dự kiến ra mắt năm 2024, do NASA và cơ quan vũ trụ của Ấn Độ là ISRO đồng phát triển.

"Chúng tôi cần biết vùng đất đó đang chìm nhanh như thế nào để có thể đưa ra các quyết định chính sách dựa trên dữ liệu khoa học" - nhà địa vật lý Jeanne Sauber từ Trung tâm Chuyến bay không gian của NASA nói về các kế hoạch phục hồi - tái định cư vùng ven biển có thể trở nên rất "nóng" trong tương lai.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Một số biện pháp phòng chống sét đánh

Một số biện pháp phòng chống sét đánh

Hiện đang vào mùa mưa giông ở Việt Nam vì vậy hiện tượng sét đánh thường xuyên xảy ra rất dễ gây nguy hiểm cho chúng ta.

Đăng ngày: 06/06/2025
Bí mật đằng sau công nghệ gây mưa nhân tạo của Arab Saudi: Bước đột phá về thời tiết!

Bí mật đằng sau công nghệ gây mưa nhân tạo của Arab Saudi: Bước đột phá về thời tiết!

Arab Saudi, quốc gia xuất khẩu dầu mỏ lớn nhất trên thế giới, đang chuyển sang kỹ thuật gieo mây gây mưa nhân tạo để làm tăng lượng mưa.

Đăng ngày: 05/06/2025
Sấm sét là gì? Tại sao có sấm sét?

Sấm sét là gì? Tại sao có sấm sét?

Một hiện tượng thiên nhiên đặc biệt phổ biến xảy ra ở khắp mọi nơi trên trái đất của chúng ta, đó là sấm sét. Nó là một luồng điện cực mạnh và sẵn sàng phá hủy mọi thứ mà nó phóng xuống.

Đăng ngày: 05/06/2025
Sông nước sôi luộc chín mọi vật trong rừng Amazon

Sông nước sôi luộc chín mọi vật trong rừng Amazon

Con sông trải dài hơn 6km xuyên qua rừng Amazon với nhiệt độ trung bình 86 độ C, khiến hầu hết động vật mất mạng nếu vô tình rơi xuống nước.

Đăng ngày: 27/05/2025
Hang động pha lê độc đáo nhất thế giới

Hang động pha lê độc đáo nhất thế giới

Được biết đến là một trong những hang động bí ẩn nhất thế giới, hang động pha lê (Caves crystal) luôn là sức hút lớn với các nhà khoa học thám hiểm.

Đăng ngày: 25/05/2025
Hồ nước ngọt lớn nhất Trung Quốc cạn trơ đáy, khiến hòn đảo 1000 năm tuổi giữa hồ lộ diện toàn bộ

Hồ nước ngọt lớn nhất Trung Quốc cạn trơ đáy, khiến hòn đảo 1000 năm tuổi giữa hồ lộ diện toàn bộ

Hồ Bà Dương khô nứt dưới ảnh hưởng của nắng nóng kỷ lục khiến hòn đảo 1.000 năm tuổi nằm giữa hồ phát lộ hoàn toàn.

Đăng ngày: 20/05/2025
Trái đất vừa rơi vào

Trái đất vừa rơi vào "vùng nguy hiểm" chưa từng có trong 2 triệu năm

Một báo cáo sốc vừa được công bố bởi hội đồng tư vấn đặc biệt của Liên Hiệp Quốc, trong đó cảnh báo một loạt thảm họa đang đe dọa Trái đất, bao gồm "đại hồng thủy" trăm năm có một sẽ trở lại mỗi năm.

Đăng ngày: 15/05/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News