Ngạc nhiên: Cá sống trong bóng tối đại dương vẫn nhìn thấy màu sắc

Nghiên cứu mới đây của một nhóm nhà khoa học từ Đại học Queensland phát hiện rằng cá vùng biển sâu có thể nhìn thấy màu sắc trong bóng tối, làm sáng tỏ về sự tiến hóa thị giác ở động vật có xương sống, bao gồm cả con người. Tiến sĩ Fabio Cortest cho biết động vật có xương sống có hai loại tế bào quang thụ thể - hình que và hình nón - cho phép sinh vật nhìn thấy mọi thứ xung quanh.

Tế bào hình nón được tận dụng trong điều kiện ánh sáng mạnh trong khi tế bào hình que lại hoạt động trong điều kiện ánh sáng yếu. Cả tế bào hình que và hình nón đều có protein nhạy sáng - gọi là opsin - hấp thụ ánh sáng ở bước sóng nhất định, cho phép thị giác nhạy với một loạt các màu sắc. Nhóm nghiên cứu cho rằng 99% các loài động vật có xương sống chỉ có một protein opsin trong các tế bào hình que của chúng, khiến cho các sinh vật này gần như bị mù màu trong điều kiện ánh sáng yếu.


Ảnh minh họa: Cá spinyfin bạc.

Cá vùng biển sâu sống dưới độ sâu 200 - 1500m cũng không nằm ngoài ngoại lệ. Các nhà khoa học cho biết dưới độ sâu như vậy, cá chỉ nhìn được đơn sắc, cụ thể là ánh sáng xanh. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp ngoại lệ: Khi kiểm tra bộ gen của 101 loài cá, các nhà khoa học đã tìm thấy 13 loài có nhiều hơn một protein opsin ở tế bào quang thụ thể hình que.

Trong số những trường hợp hiếm ở trên, cá spinyfin bạc có tới 38 opsin. Khi phân tích trình tự gen, các nhà khoa học phát hiện ra cá spinyfin bạc có thể hấp thu một loạt các bước sóng ánh sáng, cho thấy chúng có thể nhìn thấy nhiều màu sắc. Tầm nhìn của loài cá này được cho là đã được tiến hóa để trở thành vũ khí sinh tồn.

Để sống sót với độ sâu như thế, cá cần phải có khả năng nhìn thấy kẻ săn mồi hoặc con mồi tiềm năng vì hầu hết ánh sáng ở dưới độ sâu đó là phát quang sinh học. Khả năng phát quang sinh học phát ra các màu sắc ở mực sâu đáy biển và khả năng nhìn thấy đa sắc sẽ giúp cá xác định xem nó đang nhìn thấy động vật ăn thịt hay con mồi và từ đó đưa ra hành động phù hợp.

TIN CŨ HƠN
Loài bạch tuộc kỳ lạ có thể tháo rời...dương vật

Loài bạch tuộc kỳ lạ có thể tháo rời...dương vật

Loài bạch tuộc Argonaut thay vì giao phối trực tiếp với nhau, con đực chỉ đơn giản tự cắt bỏ "cánh tay" có chứa tinh trùng và để nó tự bơi lại thụ tinh với trứng của con cái.

Đăng ngày: 06/10/2025
Cận cảnh bạch tuộc đốm xanh có nọc độc gấp 50 lần rắn hổ mang

Cận cảnh bạch tuộc đốm xanh có nọc độc gấp 50 lần rắn hổ mang

Loại bạch tuộc đốm xanh sống ở khu vực san hô của Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương có nọc độc gấp 50 lần rắn hổ mang.

Đăng ngày: 04/10/2025
Liệu cá mập có thể ngửi thấy mùi một giọt máu cách nó 400m?

Liệu cá mập có thể ngửi thấy mùi một giọt máu cách nó 400m?

Cá mập được coi là sát thủ đại dương, một trong những loài vật nguy hiểm nhất trên Trái đất.

Đăng ngày: 02/10/2025
Những vùng biển, bãi biển

Những vùng biển, bãi biển "tử thần", đáng sợ nhất trên thế giới

Danh sách những vùng biển, bãi biển nguy hiểm, đáng sợ nhất thế giới được bình chọn dựa trên yếu tố những tính chất tự nhiên của vùng biển cũng như các loại sinh vật có độc có khả năng tấn công người.

Đăng ngày: 27/09/2025
San hô là động vật hay thực vật?

San hô là động vật hay thực vật?

San hô là các sinh vật biển thuộc lớp San hô (Anthozoa) tồn tại dưới dạng các thể polip nhỏ giống hải quỳ, thường sống thành các quần thể gồm nhiều cá thể giống hệt nhau.

Đăng ngày: 24/09/2025

"Nụ hôn thần chết" của cá miệng rộng, mở to gấp 4 lần phô diễn hàm răng lởm chởm

Kiểu chiến đấu này được các nhà khoa học gọi đùa là “nụ hôn thần chết”.

Đăng ngày: 21/09/2025
Choáng ngợp trước hiện tượng

Choáng ngợp trước hiện tượng "cột băng chết chóc"

Cột nước muối siêu lạnh chìm xuống đáy biển dễ dàng đông cứng mọi vật trên đường đi dọc đáy biển Nam Cực.

Đăng ngày: 13/09/2025
Khoa Học News