Người Tây Tạng tiến hóa để sống ở độ cao 4.000m
Phụ nữ sống trên cao nguyên Tây Tạng đã thích nghi với môi trường khan hiếm oxy trong hàng nghìn năm thông qua một số tiến hóa.
Nghiên cứu công bố trên tạp chí PNAS của Cynthia Beall, giáo sư ở Đại học Case Western Reserve hé lộ những đặc điểm thích nghi giúp phụ nữ Tây Tạng không chỉ sống sót mà còn phát triển tốt giữa môi trường khắc nghiệt ở vùng núi cao. Hít thở không khí loãng ở độ cao lớn là một thách thức sinh tồn nhưng kết quả nghiên cứu cho thấy những đặc điểm sinh lý độc đáo của phụ nữ Tây Tạng đã cải thiện khả năng sinh sản của họ bất chấp nồng độ oxy thấp trong môi trường xung quanh, theo Sci Tech Daily.
Phụ nữ Tây Tạng phát triển nhiều đặc điểm thích nghi với môi trường nghèo oxy. (Ảnh: iStock)
Beall và cộng sự nghiên cứu 417 phụ nữ Tây Tạng trong độ tuổi từ 46 đến 86 sống ở độ cao 3.657 - 4.267 m trên mực nước biển ở Upper Mustang, Nepal tại rìa phía nam cao nguyên Tây Tạng. Họ thu thập dữ liệu về lịch sử sinh sản của những người phụ nữ, đo lường sinh lý, lấy mẫu ADN và đánh giá yếu tố xã hội. Họ muốn tìm hiểu cách các đặc điểm cung cấp oxy đối mặt với chứng giảm oxy máu ở độ cao lớn ảnh hưởng tới số ca sinh con. Đây là thước đo chủ chốt khả năng tiến hóa tốt.
Các nhà nghiên cứu phát hiện phần lớn trẻ em có một loạt đặc điểm độc đáo về máu và tim giúp cơ thể vận chuyển oxy. Những phụ nữ sinh nhiều con nhất có lượng huyết sắc tố (phân tử vận chuyển oxy), gần với mức trung bình của mẫu vật, nhưng độ bão hòa oxy cao hơn nhiều, cho phép vận chuyển oxy hiệu quả hơn tới tế bào mà không làm tăng độ nhớt của máu.
"Đây là trường hợp chọn lọc tự nhiên đang diễn ra. Những người phụ nữ Tây Tạng tiến hóa theo cách cân bằng nhu cầu oxy của cơ thể mà không khiến tim hoạt động quá tải", Beall nhận xét.
Nhóm nghiên cứu liên ngành của Beall bao gồm Brian Hoit và Kingman Strohl ở Trường Y Case Western Reserve và nhiều nhà khoa học quốc tế khác, tiến hành khảo sát thực địa năm 2019. Họ tích cực làm việc với cộng đồng địa phương ở vùng Himalaya thuộc Nepal, thuê phụ nữ bản xứ làm trợ lý nghiên cứu và cộng tác cùng nhiều lãnh đạo dân cư.
Một đặc điểm di truyền mà họ nghiên cứu nhiều khả năng có nguồn gốc từ người Denisovan sống ở Siberia cách đây khoảng 50.000 năm. Hậu duệ của người Denisovan sau đó di cư tới cao nguyên Tây Tạng. Đặc điểm này là một biến thể của gene EPAS1 chỉ có ở cộng đồng bản xứ trên cao nguyên Tây Tạng, giúp điều phối nồng độ hemoglobin. Các đặc điểm khác như tăng lưu lượng máu tới phổi và tâm thất rộng hơn cũng giúp tăng cường vận chuyển oxy. Những đặc điểm này góp phần vào tỷ lệ sinh sản thành công lớn hơn, cung cấp hiểu biết về con người thích nghi với lượng oxy thấp trong không khí và cơ thể suốt cả đời.
Wedge of Aoud: Hiện vật bí ẩn 250.000 năm tuổi, một khám phá quan trọng đã thay đổi lịch sử!
Hiện vật bí ẩn này được gọi là Wedge of Aoud, và nó có thể có niên đại đáng kinh ngạc là 250.000 năm trước.
Bên trong chai nước màu vàng của đội tuyển Việt Nam có gì?
Các tuyển thủ Việt Nam thường được chuẩn bị loại nước đặc biệt để bù nước, bù khoáng trong quá trình tập luyện và thi đấu
Top 4 HỌ cổ đã biến mất ở Trung Quốc, có họ là thần thú trong truyền thuyết
Họ người đã trở thành một nét văn hóa trong suốt chiều dài lịch sử của Trung Quốc.
8 cuốn sách huyền bí thời Trung cổ càng tìm hiểu càng thấy đáng sợ
Từ những điều cơ bản của mật mã Satan cho đến hướng dẫn về cách lập hiệp ước với quỷ, những cuốn sách này rõ ràng không dành cho người yếu tim.
Giao thông trên trời diễn ra như thế nào?
Ở các ngã tư đường luôn có những cột đèn giao thông. Xe cộ và người đi đường đều tự giác tôn trọng quy tắc “đèn đỏ dừng, đèn xanh đi”, như vậy mới có thể tránh được xảy ra hỗn loạn và tai nạn giao thông. Đường hàng không cũng tuân thủ những nguyên tắc như vậy.Giảm tắc đường bằng đèn giao thông ảo
Khám phá căn nhà cổ độc đáo ẩn mình trong một ngọn núi
Khoét sâu vào sườn núi đá, căn nhà độc đáo ở trong Công viên tự nhiên Ampezzo Dolomites ở Italia gần như cách ly hẳn với thế giới bên ngoài.
