Người vạch mặt các tiến sĩ “dỏm” ở Trung Quốc

Đấu sĩ đả giả” là cái tên mà người dân Trung Quốc đặt cho tiến sĩ Phương Châu Tử, người chuyên vạch mặt những quan chức, trí thức dỏm sử dụng bằng giả, những nhà khoa học dỏm với những báo cáo học thuật giả của Trung Quốc suốt 10 năm trở lại đây.

Sinh năm 1967, là người Chương Châu, tỉnh Phúc Kiến, năm 1990 Phương Châu Tử tốt nghiệp Trường đại học Bách khoa Trung Quốc. Cũng năm này ông giành được học bổng và theo học khoa sinh hóa tại Trường đại học bang Michigan (Mỹ), lấy bằng tiến sĩ khi vừa tròn 27 tuổi.

Phương Châu Tử đã ở lại Mỹ ba năm (1995-1998) để làm nghiên cứu sau tiến sĩ ở Đại học Rochester. Tháng 10-1998, ông trở về Trung Quốc. Vốn thích tự do nên sau đó Phương Châu Tử không trụ lại làm việc cố định ở bất cứ đơn vị nào mà chọn con đường viết lách để phổ cập kiến thức khoa học. Gần hai năm sau (2000) ông lập ra trang web http://www.xys.org/ (News Threads), là nơi để du học sinh Trung Quốc ở Mỹ giao lưu và cũng chính từ đây ông đã thật sự dấn thân vào cuộc chiến chống “khoa học giả” ở Trung Quốc.


Đấu sĩ đả giả” Phương Châu Tử trong một cuộc giao lưu với công chúng tháng 7-2010 
(Ảnh: cnsphoto)

Đấu sĩ đả giả” là ai?

 Tuần báo Nam Đô cho biết sau 10 năm tham gia cuộc chiến này, Phương Châu Tử nhiều lần bị đe dọa và ngày 29-8 đã bị tấn công trên đường trở về nhà sau cuộc phỏng vấn ở một đài truyền hình tại Bắc Kinh. Hai người đàn ông lạ mặt đã xịt một thứ chất lỏng vào mặt ông, sau đó dùng búa đánh tới tấp khi ông đang trên đường về nhà ở quận Thạch Cảnh Sơn.

Sự kiện Phương Châu Tử bị tấn công chiều 29-8 được cho là có liên quan đến vụ Phương Huyền Xương, phóng viên tờ Tài Kinh, vốn là bạn thân của Phương Châu Tử và từng cùng ông vạch mặt một số nhân vật trong giới khoa học đã sử dụng bằng giả trong thời gian qua. Phương Huyền Xương cũng bị hai kẻ lạ mặt tấn công bằng dùi cui và bị thương rất nặng ngày 25-6

Tờ Global Times dẫn lời ông Bành Kiện, luật sư riêng của Phương Châu Tử từ năm năm qua, dự đoán “đây có thể là vụ trả thù cá nhân do ông Phương đã lật mặt nhiều vụ bê bối, tham nhũng, sử dụng bằng giả, báo cáo học thuật giả của nhiều lãnh đạo cấp cao trong các công ty, tập đoàn lớn ở Trung Quốc”. Luật sư Bành Kiện cho biết vấn đề ông quan ngại nhất lúc này là sự an toàn của “đấu sĩ đả giả” và gia đình của ông.

Trả lời phỏng vấn Nhật Báo Trung Quốc ngày 31-8, Phương Châu Tử dù còn đau do vết thương vẫn khẳng khái: “Tôi vẫn tiếp tục cuộc chiến chống sự giả mạo trong khoa học. Có người nói tôi là người cố chấp. Vậy nếu nói làm việc này là cố chấp thì tôi chọn con đường cố chấp này mãi mãi”.

10 năm chống bằng giả, học thuật giả

Nổi đình nổi đám nhất là vụ Đường Tuấn, cựu chủ tịch Microsoft Trung Quốc thời 2002-2004, người được mệnh danh là “hoàng đế làm công của Trung Quốc”. Phương Châu Tử đã chỉ đích danh nhân vật này sử dụng báo cáo học thuật giả và bằng giả để chiếm giữ vị trí khá cao trong ngành IT ở Trung Quốc. Vụ này không chỉ gây chấn động trong nước mà còn thu hút sự chú ý của truyền thông nước ngoài.

Trong các cuộc phỏng vấn của báo chí Trung Quốc, Đường Tuấn luôn tự xưng là cựu sinh viên của Học viện Kỹ thuật California. Phương Châu Tử chú ý đến nhân vật này vào tháng 4-2009, khi một cư dân mạng tên Albert gửi một bài viết đến trang web http://www.xys.org/ (News Threads) của ông cho biết hầu hết lưu học sinh Trung Quốc học ở Học viện Kỹ thuật California đều biết mặt nhau, nhưng trong toàn bộ danh sách lưu học sinh Trung Quốc tại đây lại không có tên Đường Tuấn. Albert kết luận nhân vật này đã tự bịa ra một lý lịch hoành tráng là từng học ở học viện nổi tiếng trên.

Từ bài viết này, Phương Châu Tử đã mở rộng xác minh thông tin về “hoàng đế làm công”. Cho đến ngày 1-7-2010, một số bạn đọc lại đặt câu hỏi về quyển sách “Thành công của tôi có thể phục chế” của Đường Tuấn. Vốn đã kiểm tra học lực của nhân vật này từ năm 2009, Phương Châu Tử lật lại thông tin Albert đã đưa lên trang web của mình, sau đó tìm mua quyển sách của Đường Tuấn về đọc và phát hiện ra không chỉ học lực của nhân vật này có vấn đề mà nội dung sách cũng chứa rất nhiều hạt sạn, “chỉ cần là người từng du học ở Mỹ, vừa xem là biết ngay đây là quyển sách xạo”, Phương Châu Tử cho biết.

Sau khi kiểm tra cẩn thận và chắc chắn Đường Tuấn lấy bằng giả, tiến sĩ Phương đã cho viết bài trên trang web của ông và lôi kéo báo chí vào cuộc. Từ ngày 6-7 đến nay, trang blog của “hoàng đế làm công” Đường Tuấn đã ngưng hoạt động, điện thoại cũng tắt, nhân vật này bỗng chốc lui vào bóng tối với nhiều rắc rối liên quan đang được cơ quan chức năng điều tra.

Tháng 11-2005, Phương Châu Tử khai phát pháo đầu tiên khi vạch trần vụ giáo sư Lưu Huy, trợ lý viện trưởng Học viện y khoa thuộc Đại học Thanh Hoa, làm báo cáo học thuật giả trong các nghiên cứu khoa học của ông. Kết quả điều tra: Đại học Thanh Hoa buộc ông Lưu Huy phải thôi việc và thu hồi học hàm giáo sư của ông.

Sau 10 năm theo đuổi cuộc chiến chống cái giả trong khoa học, Phương Châu Tử đã đưa ra ánh sáng nhiều trường hợp giả tinh vi trong các lĩnh vực y học, bảo hiểm, xây dựng. Tuy nhiên, vấn đề mà công chúng Trung Quốc quan tâm nhất là ai sẽ đứng ra bảo vệ những “đấu sĩ đả giả” như tiến sĩ Phương Châu Tử.

TIN CŨ HƠN
Những nhà khoa học lỗi lạc nhất trong lịch sử

Những nhà khoa học lỗi lạc nhất trong lịch sử

Các nhà khoa học là những người rất quan trọng đối với nhân loại. Nhờ có những phát minh, công trình nghiên cứu của học mà thế giới mới phát triển như ngày nay.

Đăng ngày: 11/09/2025
Thân phận đặc biệt của người đàn ông có khuôn mặt là nguyên mẫu của tượng Nữ thần Tự do

Thân phận đặc biệt của người đàn ông có khuôn mặt là nguyên mẫu của tượng Nữ thần Tự do

Mọi người đều nghĩ khuôn mặt của tượng Nữ thần Tự do được mô tả theo khuôn mặt của mẫu thân tác giả, nhưng một nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng, nguyên tác của tác phẩm là anh trai tác giả.

Đăng ngày: 07/09/2025
Top 11 phát minh làm rạng danh người Việt

Top 11 phát minh làm rạng danh người Việt

Người Việt ở khắp nơi trên thế giới luôn mang lại niềm tự hào cho dân tộc bằng nhiều phát minh khoa học có ý nghĩa to lớn với nhân loại.

Đăng ngày: 06/09/2025
Acsimet - nhà bác học vĩ đại của Hy Lạp cổ

Acsimet - nhà bác học vĩ đại của Hy Lạp cổ

Archimedes của Syracuse là một nhà toán học, nhà vật lý, kỹ sư, nhà phát minh, và một nhà thiên văn học người Hy Lạp. Dù ít chi tiết về cuộc đời ông được biết, ông được coi là một trong những nhà khoa học hàng đầu của thời kỳ cổ đại.

Đăng ngày: 04/09/2025
Chuyện thú vị về những phát minh

Chuyện thú vị về những phát minh

Từ thuyết tương đối, hình học tọa độ đến chiếc lò vi sóng hay miếng giấy ghi nhớ... đều mang trong nó một câu chuyện thú vị về hành trình "tìm ra rồi" của các nhà khoa học.

Đăng ngày: 01/09/2025
Người phụ nữ thay đổi cả thế giới nhưng chưa từng được công nhận

Người phụ nữ thay đổi cả thế giới nhưng chưa từng được công nhận

Câu chuyện về một người phụ nữ tài năng nhưng yểu mệnh, thậm chí những đóng góp to lớn của bà cho nhân loại cũng không được ghi nhận một cách xứng đáng: Rosalind Franklin.

Đăng ngày: 26/08/2025
Cuộc đời dị thường của nhà khoa học Nikola Tesla

Cuộc đời dị thường của nhà khoa học Nikola Tesla

Trong lịch sử, chúng ta luôn ghi nhận Thomas Edison là nhà phát minh vĩ đại nhất trừ trước đến giờ tuy nhiên ngay trong thời đại của ông cũng có một nhà phát minh tài năng không kém. Đó chính là Nikola Tesla.

Đăng ngày: 20/08/2025
Khoa Học News