Phân người cổ đại hé lộ bí mật về sự sụp đổ của nền văn minh Maya
Trong một nghiên cứu mới về nền văn minh Maya ở Trung Mỹ, các mẫu phân của người cổ đại đã cho thấy quy mô của cộng đồng này thay đổi đáng kể như thế nào để ứng phó với biến đổi khí hậu.
Các nhà nghiên cứu xác định bốn thời kỳ khác biệt của sự thay đổi quy mô dân số là phản ứng với các thời kỳ đặc biệt khô hoặc đặc biệt ẩm ướt, chưa từng được ghi nhận trước đó: 1350-950 TCN, 400-210 trước Công Nguyên, 90-280 sau Công Nguyên và 730-900 sau Công Nguyên.
Các mẫu phân người cho thấy quy mô dân số cổ đại thay đổi đáng kể do biến đổi khí hậu.
Ngoài ra, những đống phân bị san phẳng cho thấy thành phố Itzan - ngày nay thuộc Guatemala - đã có người sinh sống sớm hơn khoảng 650 năm so với các bằng chứng khảo cổ đã đưa ra trước đây. Đó là rất nhiều thông tin để lấy từ phân người.
"Nghiên cứu này sẽ giúp các nhà khảo cổ học bằng cách cung cấp một công cụ mới để xem xét những thay đổi có thể không thấy trong bằng chứng khảo cổ, vì bằng chứng có thể chưa bao giờ tồn tại hoặc có thể đã bị mất hoặc bị phá hủy. Vùng đất thấp Maya không tốt cho việc bảo tồn các tòa nhà và các hồ sơ khác về cuộc sống con người vì môi trường rừng nhiệt đới", nhà sinh hóa học Benjamin Keenan, từ Đại học McGill cho biết.
Nghiên cứu sử dụng một phương pháp phân tích tương đối mới dựa trên các stanol trong phân - các phân tử hữu cơ trong phân người và động vật được bảo quản trong các lớp trầm tích dưới sông hồ có niên đại hàng nghìn năm.
Nồng độ của các stanol này theo thời gian, được đánh dấu bởi các lớp trầm tích, có thể cung cấp cho các nhà nghiên cứu manh mối về sự thay đổi dân số có thể được sao lưu với các ghi chép lịch sử khác. Cho đến nay, stanol đã được chứng minh là chỉ số chính xác về số lượng người đang sống ở một nơi nhất định tại một thời điểm nhất định.
Các stanol được chiết xuất từ một hồ nước gần với địa điểm của Itzan và được đo lường dựa trên những gì các chuyên gia đã biết về khu vực này trong vài nghìn năm qua cùng những khám phá từ các cuộc khai quật khảo cổ học truyền thống.
Những phát hiện đó sau đó được đối chiếu với dữ liệu khí hậu lịch sử, bao gồm bằng chứng về lượng mưa và mức độ phấn hoa (chỉ ra lớp phủ thực vật) còn sót lại trong hồ sơ địa chất. Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy một số mối tương quan nhưng cũng có một số sự dịch chuyển dân số mới trong các lớp phân tích cổ xưa.
Có những nền văn minh trước chúng ta đã bị ảnh hưởng bởi khí hậu.
"Điều quan trọng đối với xã hội là phải biết rằng có những nền văn minh trước chúng ta đã bị ảnh hưởng và thích nghi với biến đổi khí hậu. Bằng cách liên kết các bằng chứng về biến đổi khí hậu và dân số, chúng ta có thể bắt đầu thấy mối liên hệ rõ ràng giữa lượng mưa và khả năng duy trì dân số của những thành phố cổ đại này", nhà địa sinh học Peter Douglas từ Đại học McGill, nói.
Nhóm nghiên cứu cũng có thể sử dụng hồ sơ của phân cổ đại để xác định dân số tăng đột biến vào khoảng thời gian xảy ra cuộc tấn công năm 1697 sau Công Nguyên của Tây Ban Nha vào thành trì Maya cuối cùng ở khu vực lân cận và một cuộc tấn công mà các nhà sử học chưa ghi lại.
Cũng có những điểm khi số lượng dân số cao được biết đến ở Itzan không phù hợp với khối lượng các stanol trong phân được phục hồi. Các nhà nghiên cứu cho rằng điều này có thể là do phân người đã được cộng đồng Maya này sử dụng làm phân bón cho cây trồng.
Tất cả những điều này có thể được đánh giá từ tàn tích của phân để lại hàng nghìn năm trước cho thấy rằng phương pháp phân tích này có thể là một phần hữu ích trong bộ công cụ của các nhà khoa học khi theo dõi sự thay đổi dân số ngay từ thời cổ đại.
Các nhà nghiên cứu kết luận: "Các stanol trong phân người cổ đại đóng vai trò chuyển tiếp cho những thay đổi trong quần thể người và động vật trong các cảnh quan của nền văn hóa Mesoamerica, đồng thời cung cấp những hiểu biết sâu sắc về sự thay đổi trong sử dụng đất".
Loại chữ bí truyền chưa được giải mã của thầy tu Ai Cập cổ
Khoảng năm 2.700 TCN, người Ai Cập cổ đại sáng tạo ra loại chữ viết mới được giản lược từ chữ tượng hình, được gọi là chữ Thầy tu.
Tìm thấy hang khổng lồ "do quái vật đào" ở Brazil
Hơn 1.500 đường hầm khổng lồ đã được phát hiện khiến chuyên gia đặt ra nhiều câu hỏi về loại quái vật thời tiền sử.
Bí ẩn di tích hai thành cổ lớn Harappa và Mohenjo Daro ở Ấn Độ
Trước thế kỷ XVIII, mọi người ngạc nhiên rằng, dòng sông ẩn mình trên sa mạc ít người biết đến này lại có một quá khứ huy hoàng sánh ngang với nền văn minh Ai Cập cổ.
Phát hiện "báu vật ma thuật" quý hơn vàng giữa 25 hài cốt 5.000 tuổi
Phát hiện khảo cổ tại Tây Ban nha được coi là báu vật cổ đại được chế tác từ kỹ thuật tinh vi bậc nhất thế giới, bằng những vật liệu quý giá nhất và với tuổi đời 5.000 năm, nó trở nên vô giá.
Ngắm xác ướp “công chúa mỉm cười” quyến rũ nhất thế giới
Nghĩa trang Xiaohe nằm trong sa mạc Taklamakan ở tây bắc Trung Quốc nổi tiếng thế giới với hàng trăm xác ướp bí ẩn.
Phát hiện loài ếch cổ đại từng ăn thịt khủng long
Dài 41cm và nặng hơn em bé sơ sinh, ếch Beelzebufo được coi là loài ếch lớn nhất từng tồn tại với khả năng săn mồi đáng kinh ngạc.
