Phát hiện 4 khí nhân tạo mới gây thủng tầng ozone

Một nghiên cứu mới phát hiện thấy 4 loại khí nhân tạo mới đã xuất hiện trong bầu khí quyển.

74.000 tấn thuộc nhóm các hóa chất CFCs và HCFCs mới này đã góp phần vào sự suy giảm tầng ozone. Tăng phát thải quy mô này đã không được quan sát thấy ở bất kỳ các sản phẩm CFCs nào khác từ khi các biện pháp kiểm soát được áp dụng từ những năm 1990.

Các nhà khoa học tại trường Đại học Đông Anglia đã nhận dạng được 4 khí nhân tạo mới trong khí quyển – tất cả các khí này đều đang đóng góp vào sự suy giảm tầng ozone.

Nghiên cứu mới này đã được xuất bản trên tạp chí Nature Geoscience. Nghiên cứu cho biết hơn 74.000 tấn hóa chất thuộc 3 loại: chlorofluorocarbons (CFCs) mới và 1 loại hydrochlorofluorocarbon (HCFC) mới đã được thải thẳng vào khí quyển.

Các nhà khoa học có được phát hiện này bằng cách, so sánh các mẫu không khí hiện nay với không khí bị mắc kẹt trong lớp tuyết ở vùng cực – cung cấp một kho lưu trữ tự nhiên cả một thế kỷ về bầu khí quyển. Họ cũng xem xét các mẫu không khí thu thập từ năm 1978 đến năm 2012 tại khu vực Tasmania không bị ô nhiễm.

Các đánh giá cho thấy, cả 4 loại khí nhân tạo nói trên đều được thải vào khí quyển trong thời gian mới đây, và hai loại trong số đó đang tích lũy một cách đáng kể. Các nhà khoa học cho biết, sự gia tăng phát thải quy mô như thế này đã không xảy ra với bất cứ hóa chất CFCs nào từ khi được kiểm soát vào những năm 1990, nhưng cũng chưa có phát thải CFC nào trong những năm 1980 có thể lên tới khoảng trên dưới 1 tỷ tấn/năm.

Người dẫn đầu nghiên cứu này là tiến sĩ Johannes Laube đến từ khoa Khoa học môi trường của Đại học Đông Anglia cho biết: “Nghiên cứu của chúng tôi đã chứng minh rằng, 4 loại khí nói trên chưa từng xuất hiện trong khí quyển cho đến tận những năm 1960, điều này cho thấy chúng là các khí nhân tạo”.

Các chất CFCs là nguyên nhân chính gây ra lỗ thủng tầng ozone vùng khí quyển Nam Cực. Các luật nhằm giảm thiểu và loại bỏ CFCs đã có hiệu lực từ năm 1989, tiếp theo đó là một lệnh cấm toàn bộ vào năm 2010. Điều này đã dẫn đến việc giảm các hoạt động sản xuất các hợp chất hóa học này trên quy mô toàn cầu thành công. Tuy nhiên, sơ hở pháp luật vẫn cho phép sử dụng đối với một số mục đích được miễn.

Sự xác định 4 loại khí này là rất đáng lo ngại vì chúng đều góp phần làm suy giảm tầng ozone. Chúng ta không biết được những khí thải này được phát thải từ đâu và điều này cần phải được điều tra nghiên cứu. Các nguồn có khả năng gồm các hóa chất nguyên liệu phục vụ cho sản xuất các loại thuốc trừ sâu và các dung môi để làm sạch các linh kiện điện tử.

“Hơn thế nữa, 3 hóa chất CFCs đang phân hủy rất chậm trong khí quyển – vì vậy thậm chí nếu sự phát thải được chặn lại ngay lập tức, các hóa chất này vẫn tồn tai trong khí quyển nhiều thập kỷ tới”, ông bổ sung thêm.

Nghiên cứu này được tài trợ bởi tổ chức Natural Environment Research Council (NERC), Trung tâm Khoa học khí quyển quốc gia (National Centre for Atmospheric Science (NCAS)), Liên minh Châu âu (European Union) và tổ chức Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation (CSIRO).

TIN CŨ HƠN
Lý giải hiện tượng cầu vồng trắng

Lý giải hiện tượng cầu vồng trắng

Cầu vồng trắng được tạo ra khi ánh sáng Mặt Trời chiếu vào những giọt nước nhỏ trong lớp sương mù ở góc độ phù hợp.

Đăng ngày: 26/10/2025
Bão tuyết là gì? Bão tuyết được hình thành như thế nào?

Bão tuyết là gì? Bão tuyết được hình thành như thế nào?

Bão tuyết là một hiện tượng đặc trưng bởi sức gió mạnh ít nhất là 56km/h và kéo dài trong một thời gian dài - thường là ba giờ hoặc hơn.

Đăng ngày: 25/10/2025
Tại sao bão ở Việt Nam lại hay vào miền Trung?

Tại sao bão ở Việt Nam lại hay vào miền Trung?

Dân gian có câu "Ông tha mà bà không tha/ Làm nên lũ lụt hai ba tháng mười”, để nhắc nhở, cảnh báo mùa lũ ở các tỉnh từ Thanh Hóa đổ vào thường xảy ra đầu tháng 7 đến tháng 10 hàng năm.

Đăng ngày: 25/10/2025
Tác hại của sét và cách tránh bị sét đánh

Tác hại của sét và cách tránh bị sét đánh

Hàng năm trên thế giới có khoảng 250.000 người bị sét đánh và hàng chục nghìn người trong số đó thiệt mạng. Những người sống sót cũng bị tổn thương sức khỏe nghiêm trọng.

Đăng ngày: 24/10/2025
Cơ chế xuất hiện

Cơ chế xuất hiện "vòi rồng lửa"

Vòi rồng lửa là những cột lửa cháy rực bốc lên rất cao, di chuyển chậm và con người khó có thể dập tắt nó bằng những phương pháp trực tiếp.

Đăng ngày: 23/10/2025
Lũ quét là gì? Lũ quét thường xảy ra ở đâu, khi nào?

Lũ quét là gì? Lũ quét thường xảy ra ở đâu, khi nào?

Lũ quét là một loại lũ có tốc độ mực nước lên rất nhanh khi một khối lượng nước khổng lồ di chuyển nhanh từ địa hình cao xuống thấp.

Đăng ngày: 23/10/2025
Thảm họa núi lửa khủng khiếp nhất lịch sử nhân loại

Thảm họa núi lửa khủng khiếp nhất lịch sử nhân loại

Với sức công phá khoảng 800 triệu tấn TNT, vụ núi lửa Tambora phun trào ngày 10/4/1815 tại Sumbawa, Indonesia là vụ nổ gây chấn động lớn nhất trong lịch sử nhân loại.

Đăng ngày: 23/10/2025
Khoa Học News