Phát hiện bất ngờ: Các nguyên tử sắt "chạy loạn" trong lõi rắn Trái đất

Các nhà vật lý tiến gần hơn đến việc giải đáp một trong những bí ẩn lớn nhất của địa vật lý: Trái đất cung cấp năng lượng cho từ trường của nó bằng cách nào?

Sâu khoảng 2.900km bên dưới lớp vỏ Trái đất là một lõi hình cầu được hình thành chủ yếu từ sắt và niken.

Lõi siêu nóng, dao động từ khoảng 4.427⁰C - 5.982⁰C và gồm hai phần: lõi ngoài lỏng và lõi bên trong đặc, cứng chắc.


Một minh họa về lõi bên trong rắn chắc, dày đặc của Trái đất - (Ảnh: NEWSWEEK).

Lõi ngoài lỏng với các kim loại chuyển động xoáy tạo ra từ trường của Trái đất. Nhưng vai trò của lõi rắn bên trong cho đến nay vẫn còn là một bí ẩn.

Lõi Trái đất chịu áp suất cực lớn, vì vậy trước đây các nhà khoa học luôn cho rằng các nguyên tử sắt bị giới hạn ở vị trí của chúng và không có nhiều khoảng trống để chúng di chuyển.

Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu của Đại học Texas ở Austin (Mỹ) và các cộng tác viên tại Đại học Tứ Xuyên và Nam Kinh (Trung Quốc) vừa khám phá ra điều ngược lại.

Bằng cách tái tạo mô hình thu nhỏ của lõi bên trong Trái đất ở phòng thí nghiệm, nhóm nghiên cứu có thể dự đoán tính chất và chuyển động của các nguyên tử sắt này. Và họ phát hiện một hiện tượng rất bất thường: thay vì đứng yên trong mạng tinh thể rắn của chúng, các nguyên tử sắt lại chuyển động rất nhanh.

Ông Jung Fu Lin - giáo sư Trường khoa học địa chất Jackson của Đại học Texas, một trong những tác giả nghiên cứu - nói với tờ Newsweek: “Các nguyên tử sắt lắc lư nhanh đến mức chúng di chuyển sang vị trí khác chỉ trong tích tắc trong khi vẫn giữ được cấu trúc lục giác".

Chuyển động này trong vật lý gọi là "collective motion", tạm dịch "chuyển động tập thể", khác với các dao động nguyên tử riêng lẻ điển hình trong chất rắn.

Nhóm nghiên cứu đã so sánh kết quả của mô hình với các nghiên cứu sóng địa chấn ở lõi bên trong Trái đất. Họ cũng tiến hành các thí nghiệm sóng xung kích trong phòng thí nghiệm để đo vận tốc của các nguyên tử sắt ở áp suất và nhiệt độ cực cao, nơi dự đoán sẽ xảy ra "chuyển động tập thể".

"Tất cả những điều này càng khẳng định thêm dự đoán về sự xuất hiện của 'chuyển động tập thể' trong trái tim sắt của Trái đất", ông Lin nhấn mạnh.

Theo nhóm nghiên cứu, chính sự chuyển động của các nguyên tử sắt đã cung cấp năng lượng cho từ trường Trái đất. Từ trường này đóng vai trò như một lá chắn bao quanh hành tinh, làm chệch hướng bức xạ cực mạnh từ các cơn bão Mặt trời.

TIN CŨ HƠN
Top 7 thiết kế súng săn đi trước thời đại nhưng lại bị lãng quên

Top 7 thiết kế súng săn đi trước thời đại nhưng lại bị lãng quên

Một số những thiết kế này đi trước thời đại - một số chỉ là những thiết kế có vẻ tốt trên giấy tờ. Đây là 7 mẫu súng săn mà có thể bạn chưa bao giờ nghe tới.

Đăng ngày: 24/09/2025
Các kim loại quý hiếm nhất hành tinh

Các kim loại quý hiếm nhất hành tinh

Vàng, kim cương thường được mọi người biết đến là những kim loại quý hiếm và đắt đỏ trên thế giới.

Đăng ngày: 24/09/2025
Các nhà khoa học xác định thời điểm loài người nên rời bỏ Trái đất do khí quyển cạn sạch oxy

Các nhà khoa học xác định thời điểm loài người nên rời bỏ Trái đất do khí quyển cạn sạch oxy

Tại thời điểm đó, loài người hay hầu hết các dạng sống khác vốn dựa vào oxy để tồn tại gần như không còn cơ hội để sống sót trên Trái đất.

Đăng ngày: 24/09/2025
Vì sao Trái đất quay?

Vì sao Trái đất quay?

Tại sao tất cả mọi thứ trong Hệ Mặt Trời đều quay? Và tại sao hầu hết mọi chuyển động quay đều có cùng một hướng?

Đăng ngày: 24/09/2025
Truyền thuyết về điềm xui xẻo do mèo đen mang lại

Truyền thuyết về điềm xui xẻo do mèo đen mang lại

Mọi người đều nói rằng khi một con mèo đen chạy qua con đường mà bạn đang đi, rủi ro chắc chắn sẽ xảy ra. Nhưng đã bao giờ bạn tự hỏi, làm thế nào mà mèo đen lại bị dính tiếng xấu như thế? Đó đơn giản là do màu lông của chúng, hay có cái gì đó mang lại điềm gở thật sự?

Đăng ngày: 24/09/2025
7 nghi lễ hiến tế người sống rùng rợn nhất thế giới

7 nghi lễ hiến tế người sống rùng rợn nhất thế giới

Không ít nền văn hóa cổ đại lại coi "hiến tế người" một cách rùng rợn là điều rất bình thường trong cuộc sống của họ.

Đăng ngày: 23/09/2025
Trái Đất nặng bao nhiêu kg và làm cách nào để cân được nó?

Trái Đất nặng bao nhiêu kg và làm cách nào để cân được nó?

Trái đất là hành tinh thứ 3 trong Hệ Mặt Trời, hình thành cách đây 4,6 tỷ năm và là hành tinh duy nhất có sự sống.

Đăng ngày: 23/09/2025
Khoa Học News