Phát hiện bí mật nửa triệu năm làm thay đổi lịch sử loài người

Thung lũng hiểm trở và bí ẩn bậc nhất thế giới Great Rift Valley vừa tiết lộ với các nhà khảo cổ học cách thức nó thúc đẩy loài người cổ hominin tiến hóa vượt bậc và sản sinh người tinh khôn.

Nhóm khảo cổ đa quốc gia dẫn đầu bởi nhà khoa học Richard Owen, đến từ Đại học Baptist Hong Kong, vừa giải mã được bí mật thú vị liên quan đến cội nguồn con người hiện đại.


Một phần thung lũng Great Rift Valley - (ảnh: TRAVEL DISCOVER KENYA).

Những giai đoạn hạn hán khủng khiếp kéo dài hàng trăm ngàn năm ở "cái nôi của loài người"thung lũng Great Rift Valley ở Đông Phi – gây nên sự tuyệt chủng hàng loạt của nhiều sinh vật có vú nhưng lại thúc đẩy các hominin (tổ tiên loài người) tiến hóa vượt bậc vì bản năng sinh tồn.


Các nhà khảo cổ đang phân tích những bằng chứng thu thập được - (ảnh do nhóm nghiên cứu cung cấp).

Nhờ có sự tiến hóa đó, vào khoảng 315.000-320.000 năm trước, một loài mới được sản sinh ra là homo sapiens (người tinh khôn hay người hiện đại), dần dần làm bá chủ thế giới và trở thành giống nòi duy nhất còn tồn tại của loài Người, do khả năng thích nghi với các điều kiện sống, kỹ năng lao động vượt trội.

Bí mật này lần đầu hé lộ qua trầm tích mà các nhà khảo cổ thu thập được ở lòng hồ Magadi nằm trong Great Rift Valley. Giai đoạn khô cằn bắt đầu từ 575.000 năm trước, xảy ra làm nhiều đợt, xen lẫn các khoảng thời gian dễ sống hơn. Tuy nhiên có đợt kéo dài hơn trăm nghìn năm, như đợt xảy ra từ 525.000 năm đến 400.000 năm trước.

Một đợt khác xảy ra sau mốc 350.000 và là kích thích tố trực tiếp cho trung kỳ thời đại đồ đá cũ – khi người tinh khôn xuất hiện. Các hiện vật thời kỳ này được xác định có niên đại 320.000 năm. Trước đó, xương của người tinh khôn lâu đời nhất được tìm thấy tại Morocco vào năm 2017, có niên đại 315.000 năm.

"Theo giả thuyết về sự biến đổi chọn lọc, môi trường thay đổi nhanh chóng tạo ra áp lực chọn lọc tự nhiên, làm cho các loài phải thay đổi nhanh chóng. Theo kịch bản đó, bộ não tiến hóa lớn hơn sẽ cho phép tổ tiên chúng ta thích nghi với một thế giới ngày càng ít dự đoán được" – ông Owen phân tích.


Hồ Magadi - (ảnh do nhóm nghiên cứu cung cấp).

Không may mắn như loài người, nhiều sinh vật cổ đại khác đã tuyệt chủng trong giai đoạn khó khăn này.

Nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí khoa học Proceedings of the National Academy of Science.

Great Rift Valley là thung lũng tách giãn lớn nhất thế giới, trải dài khoảng 5.000 km và ước tính được hình thành cách đây 35 triệu năm, là một rãnh nứt lớn trên bề mặt trái đất. Thung lũng được bao bọc bởi nhiều núi lửa hiểm trở, sở hữu những thảm xanh xen lẫn với đất cằn và những hồ sâu không đáy.
TIN CŨ HƠN
Lực cắn của khủng long bạo chúa đáng sợ cỡ nào?

Lực cắn của khủng long bạo chúa đáng sợ cỡ nào?

Các nhà khoa học đã tìm ra nguyên nhân tại sao khủng long bạo chúa có cơ hàm mạnh đến vậy. Sự khác biệt đến từ cấu trúc cơ và khớp hàm dưới của chúng.

Đăng ngày: 17/11/2025
Bằng chứng cho thấy con người tiến hóa từ cá

Bằng chứng cho thấy con người tiến hóa từ cá

Mới đây, các nhà cổ sinh vật học đã tìm ra mối liên hệ giữa vây cá và tay người, góp phần khẳng định nguồn gốc tiến hóa từ cá của chúng ta.

Đăng ngày: 12/10/2025
Tìm thấy hang khổng lồ

Tìm thấy hang khổng lồ "do quái vật đào" ở Brazil

Hơn 1.500 đường hầm khổng lồ đã được phát hiện khiến chuyên gia đặt ra nhiều câu hỏi về loại quái vật thời tiền sử.

Đăng ngày: 05/10/2025
Bí ẩn di tích hai thành cổ lớn Harappa và Mohenjo Daro ở Ấn Độ

Bí ẩn di tích hai thành cổ lớn Harappa và Mohenjo Daro ở Ấn Độ

Trước thế kỷ XVIII, mọi người ngạc nhiên rằng, dòng sông ẩn mình trên sa mạc ít người biết đến này lại có một quá khứ huy hoàng sánh ngang với nền văn minh Ai Cập cổ.

Đăng ngày: 05/10/2025
Ngắm xác ướp “công chúa mỉm cười” quyến rũ nhất thế giới

Ngắm xác ướp “công chúa mỉm cười” quyến rũ nhất thế giới

Nghĩa trang Xiaohe nằm trong sa mạc Taklamakan ở tây bắc Trung Quốc nổi tiếng thế giới với hàng trăm xác ướp bí ẩn.

Đăng ngày: 21/09/2025
Phát hiện loài ếch cổ đại từng ăn thịt khủng long

Phát hiện loài ếch cổ đại từng ăn thịt khủng long

Dài 41cm và nặng hơn em bé sơ sinh, ếch Beelzebufo được coi là loài ếch lớn nhất từng tồn tại với khả năng săn mồi đáng kinh ngạc.

Đăng ngày: 18/09/2025
5 cuộc Đại Tuyệt chủng đáng sợ trong lịch sử Trái đất

5 cuộc Đại Tuyệt chủng đáng sợ trong lịch sử Trái đất

Ngược dòng lịch sử tìm hiểu về 5 cuộc Đại Tuyệt chủng trên Trái đất và đi tìm lời giải cho cuộc Đại Tuyệt chủng thứ 6.

Đăng ngày: 18/09/2025
Khoa Học News