Phát hiện con mắt giả cổ nhất thế giới

Con mắt giả được phát hiện ở Iran ra đời vào khoảng năm 2900 - 2800 trước Công nguyên và vẫn nằm trong hốc mắt ở hộp sọ của một người phụ nữ.

Phát hiện về con mắt hé lộ lịch sử của những bộ phận giả bao gồm mắt, chân và tay. Cách chế tác con mắt cũng cũng phản ánh quan niệm sơ khai về ánh sáng, thị lực và mục đích sử dụng bộ phận giả ở thời cổ đại. Mắt giả đã tồn tại hàng nghìn năm. Không chỉ cải thiện diện mạo của bệnh nhân, mắt giả còn ngăn mô trong hốc mắt khỏi phát triển quá mức và ngăn dị vật rơi vào mắt khi không có băng gạc.

Shahr-e Sukhteh là di chỉ khu đô thị thời Đồ Đồng, ngày nay nằm ở đông nam Iran. Khu vực này từng trải qua nhiều đám cháy từ khoảng năm 3.200. Do niên đại của đồ tạo tác phát hiện tại khu vực, các nhà khảo cổ học cho rằng thành phố bị bỏ hoang vào năm 2350 trước Công nguyên.


Con mắt giả nằm trong hốc mắt của người phụ nữ trong mộ. (Ảnh: Ancient Origins)

Nhiều cuộc khai quật được tiến hành ở ở thành phố từ năm 1997. Con mắt giả được lấy từ hài cốt một người phụ nữ cao ước tính 1,8 m. Bằng chứng từ hốc mắt xác nhận người phụ nữ đã đeo nó suốt trước khi qua đời thay vì đặt vào mộ sau khi chết. Họ ước tính người phụ nữ khoảng 25 - 30 tuổi khi chết.

Các nhà khảo cổ học phát hiện con mắt giả cho biết, nó được sản xuất từ hỗn hợp hắc ín tự nhiên và mỡ động vật, nhiều khả năng để giữ cho nó ẩm và bền trong lúc sử dụng cách đây 4.800 năm. Nhóm nghiên cứu rất bất ngờ trước tay nghề của người chế tác. Con mắt có mao dẫn vẽ bằng sợi vàng dày chưa tới một milimet. Đồng tử hình tròn được khắc phía trước với những đường song song ở xung quanh, tạo thành mống mắt. Hai lỗ xỏ dây ở hai bên con mắt nhân tạo hé lộ cách giữ cố định con mắt. Dây vàng mềm ngăn con mắt khỏi rơi ra ngoài, đồng thời giúp mắt dịch chuyển nhẹ bên trong hốc. Những chi tiết này cho thấy người tạo ra nó rất am hiểu về giải phẫu mắt.

Nghiên cứu về con mắt chỉ ra người phụ nữ đeo con mắt lúc sinh thời do mô mí mắt còn dính ở con mắt. Các nhà khoa học cũng tìm thấy bằng chứng về mô quanh hộp sọ. Người phụ nữ bị một khối áp xe trên mí mắt do cọ vào mắt giả khi chớp.

Nhóm khảo cổ còn tìm thấy nhiều vại đất sét, hạt trang trí và những món đồ trang sức trong ngôi mộ của người phụ nữ cổ đại. Đặc biệt, một chiếc balo da và gương đồng đều ở trong tình trạng hoàn hảo. Phát hiện khiến các nhà nghiên cứu tin rằng người phụ nữ có địa vị xã hội cao và có thể là thành viên hoàng tộc. Chỉ có cá nhân với địa vị quan trọng như vậy mới có trang sức, đồ gốm, da và đồng.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Quét CT

Quét CT "thần vệ nữ Willendorf": Phát hiện bí mật choáng về báu vật vô song

Sau khi dùng công nghệ quét micro-CT để xem xét bên trong bức tượng nữ thần, các nhà khoa học đã phát hiện điều bất ngờ.

Đăng ngày: 17/08/2025
Thủy quái Leviathan không còn là huyền thoại

Thủy quái Leviathan không còn là huyền thoại

Các nhà nghiên cứu vừa phát hiện những dấu tích hóa thạch của một con cá voi cổ đại với bộ răng to lớn đáng sợ.

Đăng ngày: 15/08/2025
Cá Dunkleosteus:

Cá Dunkleosteus: "Kẻ hủy diệt" của kỷ Devon

Trước khi loài khủng long xuất hiện, Trái Đất cũng từng tồn tại rất nhiều loài động vật được mệnh danh là sát thủ khét tiếng, trong số đó có rất nhiều loài đến từ đại dương và cá Dunkleosteus là một trong số đó.

Đăng ngày: 15/08/2025
Chiếc cốc nano đi trước thời đại của người La Mã

Chiếc cốc nano đi trước thời đại của người La Mã

Chiếc cốc 1.600 năm tuổi từ thời La Mã cổ đại có màu xanh ngọc khi ánh sáng chiếu từ phía trước và chuyển sang màu đỏ khi ánh sáng chiếu từ phía sau.

Đăng ngày: 09/08/2025
Chuyện li kỳ về 10 bảo vật vô giá của Trung Quốc

Chuyện li kỳ về 10 bảo vật vô giá của Trung Quốc

Rác trong mắt bạn lại là một kho báu quý giá trong mắt người khác.Tại Trung Quốc, đã từng có vô số cổ vật, thậm chí là bảo vật Quốc gia lưu lạc trong dân gian, bị coi là rác, là phế vật.

Đăng ngày: 08/08/2025
Nguồn gốc thực sự của Bức tường thành Jerusalem

Nguồn gốc thực sự của Bức tường thành Jerusalem

Lịch sử của một trong những địa điểm linh thiêng nhất thế giới đối với cả người Do Thái và người Hồi Giáo có lẽ sẽ phải được viết lại sau một khám phá bất ngờ của các nhà khảo cổ Israel.

Đăng ngày: 06/08/2025
Bí mật trong cỗ quan tài thứ 3: Cạy nắp thành công, đội khảo cổ bất ngờ khi nhìn bên trong

Bí mật trong cỗ quan tài thứ 3: Cạy nắp thành công, đội khảo cổ bất ngờ khi nhìn bên trong

Đội khảo cổ đã mất gần 2 giờ để cạy nắp quan tài vì lớp vữa trát xung quanh quá chắc chắn.

Đăng ngày: 31/07/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News