Phát hiện hóa thạch "chim sấm" cổ đại nặng hơn 2 tạ

Hóa thạch của chim sấm nặng 230kg và cao hai mét có thể tuyệt chủng do hạn hán kéo dài và bệnh viêm tủy xương.

Các nhà nghiên cứu ở Đại học Flinders có thể phát hiện nguyên nhân dẫn tới kết cục tuyệt chủng của loài chim sấm khổng lồ cuối cùng ở Australia, Genyornis newtoni. Manh mối đến từ việc phát hiện một loạt hóa thạch hiếm gặp. Phát hiện của nhóm nghiên cứu hé lộ tình trạng nhiễm nhiễm trùng xương nặng ở một số hóa thạch chim sấm khai quật ở lòng hồ Callabonna rộng 160km2, cách Adelaide 600km về phía đông bắc.


Phục dựng hình dáng của chim sấm cổ đại. (Ảnh: Phoebe McInerney)

Với trọng lượng 230kg, Genyornis nặng gấp khoảng 5 - 6 lần đà điểu emu và cao hai mét, nhưng loài chim đồ sộ này không chỉ mắc kẹt trong bùn lầy ở hồ nước mà dường như còn phải đối mặt với một loại dịch bệnh gây đau đớn. Theo trưởng nhóm nghiên cứu Phoebe McInerney, điều đó có thể cản trở khả năng di chuyển và kiếm ăn của chúng.

"Hóa thạch với dấu hiệu viêm nhiễm thường tập trung ở phần ngực, đùi, và bàn chân của 4 cá thể. Chúng trở nên ngày càng yếu, phải chịu đựng cơn đau đớn khiến chúng gặp khó khăn trong việc tìm nước và thức ăn. Việc tìm thấy một hóa thạch còn nguyên vẹn với dấu hiệu viêm nhiễm rất hiếm gặp, chưa nói tới vài hóa thạch cùng lúc như vậy. Giờ đây, chúng tôi có thể hiểu rõ hơn những thách thức trong đời sống của chim sấm", McInerney cho biết.

Nghiên cứu phát hiện khoảng 11% chim sấm bị viêm tủy xương. McInerney và cộng sự nhận thấy xương bị rỗng và cong vẹo, những chỗ phát triển bất thường và lỗ rỗng trong hóa thạch. Nhiều cá thể trong quần thể cùng bị viêm tủy xương chứng tỏ có một tình huống phức tạp dẫn tới hiện tượng.

Phó giáo sư Lee Arnold, đồng tác giả nghiên cứu, xác định niên đại của trầm tích hồ muối nơi tìm thấy Genyornis, liên hệ với thời kỳ hạn hán nghiêm trọng bắt đầu từ khoảng 48.000 năm trước. Ở thời điểm đó, chim sấm và nhiều động vật ngoại cỡ khác, bao gồm họ hàng cổ đại của gấu túi mũi trần và kangaroo, phải đối mặt với thách thức môi trường lớn. Khi lục địa khô dần, những hồ nước nội hải và rừng cây bắt đầu biến mất. Vùng trung tâm Australia trở thành sa mạc bằng phẳng. Với điều kiện ngày càng khắc nghiệt, phó giáo sư Trevor Worthy cho rằng nguồn thức ăn có thể suy giảm, gây áp lực đáng kể cho loài vật.

Nhóm nghiên cứu cho biết các tác động của giai đoạn hạn hán nghiêm trọng bao gồm tỷ lệ nhiễm bệnh về xương cao. Những cá thể yếu do nhiễm bệnh nhiều khả năng mắc kẹt dưới lớp bùn sâu và chết. Do không có bằng chứng nào cho thấy Genyornis sống sót qua thời kỳ này, có thể hạn hán kéo dài và tỷ lệ mắc bệnh cao góp phần khiến loài chim này tuyệt chủng. McInerney và cộng sự công bố kết quả nghiên cứu trên tạp chí Papers in Palaeontology.

TIN CŨ HƠN
Kiếm báu vẫn sáng bóng sau 2700 năm của Việt Vương Câu Tiễn

Kiếm báu vẫn sáng bóng sau 2700 năm của Việt Vương Câu Tiễn

Thanh kiếm Câu Tiễn được làm từ đồng và thiếc vẫn giữ được độ sắc bén và sáng bóng sau hàng nghìn năm tồn tại.

Đăng ngày: 26/11/2025
Trung Quốc phát hiện thanh kiếm cổ 2000 năm bằng đồng xanh như mới

Trung Quốc phát hiện thanh kiếm cổ 2000 năm bằng đồng xanh như mới

Khi khai quật các nhà khảo cổ đều thấy bất ngờ khi phát hiện một thanh kiếm cổ bằng đồng xanh không hề bị gỉ sét, màu sắc vẫn như mới sau hơn 2000 năm.

Đăng ngày: 26/11/2025
Gươm báu Viking 1.200 tuổi phát lộ dưới cổ đạo

Gươm báu Viking 1.200 tuổi phát lộ dưới cổ đạo

Một người leo núi Na Uy tình cờ phát hiện thanh gươm tuổi đời hơn một thiên niên kỷ trong lúc đi bộ trên một con đường cổ.

Đăng ngày: 23/11/2025
Dung mạo Vương Chiêu Quân được phục hồi nguyên gốc, cư dân mạng sốc không dám tin vào mắt mình

Dung mạo Vương Chiêu Quân được phục hồi nguyên gốc, cư dân mạng sốc không dám tin vào mắt mình

Một trong tứ đại mỹ nhân Trung Hoa với vẻ đẹp “chim sa” sở hữu diện mạo thực tế như thế nào?

Đăng ngày: 22/11/2025
Chuyện li kỳ về 10 bảo vật vô giá của Trung Quốc

Chuyện li kỳ về 10 bảo vật vô giá của Trung Quốc

Rác trong mắt bạn lại là một kho báu quý giá trong mắt người khác.Tại Trung Quốc, đã từng có vô số cổ vật, thậm chí là bảo vật Quốc gia lưu lạc trong dân gian, bị coi là rác, là phế vật.

Đăng ngày: 20/11/2025
Lực cắn của khủng long bạo chúa đáng sợ cỡ nào?

Lực cắn của khủng long bạo chúa đáng sợ cỡ nào?

Các nhà khoa học đã tìm ra nguyên nhân tại sao khủng long bạo chúa có cơ hàm mạnh đến vậy. Sự khác biệt đến từ cấu trúc cơ và khớp hàm dưới của chúng.

Đăng ngày: 17/11/2025
Phát hiện loài

Phát hiện loài "quái điểu" chuyên ăn thịt chim khổng lồ

Đại bàng Haast sống ở New Zealand, chúng nặng tới 15kg và móng vuốt dài tới 9cm, sải cánh lên đến 3m.

Đăng ngày: 14/11/2025
Khoa Học News